Eski çalışanlar bilir; 'vergi iadesi' diye bir sistem vardı. Yıl boyunca biriktirdiğimiz kasa fişlerini tek tek yazardık. Bu sistemin yerine 2008'de Asgari Geçim İndirimi (AGİ) getirildi. Yani devlet işverene "Ben bu çalışan için şu kadar vergiden vazgeçiyorum. Onu çalışana öde" dedi. İşverenler de devlete ödeyecekleri o paraları işçinin maaşına eklemeye başladı. İşte bu AGİ, her yılbaşında asgari ücretle birlikte değişiyor. Bu yılbaşında da asgari ücret net 1.300 lira ve brüt 1.647 lira olacak. Dolayısıyla AGİ'ler artacak. AGİ ile ilgili akla takılan soruları cevaplayalım
Kimler yararlanıyor?
Ücretleri gerçek usulde vergilendirilen tüm çalışanlar (işçi, memur, çalışan emekli).
Her çocuk hesaba giriyor mu?
Çalışan ile birlikte oturan ya da bakılan (nafaka ödenen, evlat edinilen ve ana babasını kaybetmiş torunlar) 18 yaşını aşmamış çocuklar ve öğrencilerden 25 yaşını geçmeyenler hesaba katılıyor.
Eşlerin ikisi de çalışıyorsa kim alır?
Eşlerden sadece bir tanesi çocukları bildirebiliyor.
Çalışmayan eş kime denir?
Sadece aktif ücretliler 'çalışan eş' olarak kabul ediliyor. Örneğin serbest çalışan bir doktor ya da emekli öğretmen 'çalışmayan eş' kabul ediliyor.
Yıl içinde çocuk olursa?
Aile Durumu Bildirimi belgesi doldurarak yeni çocuk ya da medeni durum değişikliği iş yerine iletilip ücret artışı sağlanabiliyor.
AGİ ödemeyen işveren ceza alır mı?
AGİ'nin maaşla, nakit verilmesi gerekiyor. Ödemeyen iş yerine vergi cezası var. AGİ'niz ödenmiyorsa vergi dairesine bildirin.
ÇOCUK FARKI ÖNEMLİ
AGİ nasıl hesaplanır?
Asgari Geçim İndirimi brüt asgari ücrete göre hesaplanıyor ve işçinin medeni durumu ile çocuk sayısına bakılıyor. Çalışanın kendisi için brüt asgari ücretin yüzde 50'si, çalışmayan eşi için yüzde 10'u, çocukların ilk ikisi için yüzde 7.5'i, 3'üncü çocuk için yüzde 10'u ve diğerleri için yüzde 5'i alınarak hesap yapılıyor.
ÖRNEK HESAPLAMA: Eşi çalışmayan 1 çocuklu işçi için şöyle:
% 50+% 10+ % 7.5= % 67.5
1.647 TL (2016 brüt asg. üc.) X % 67.5 = 1.111.72 TL
1111.72 TL X %15 = 166.75 TL (Ödenecek AGİ)
33-50 TL ARASI ARTIŞ VAR
Medeni durumu 2015 tutarı (TL)* 2016 (TL) ** Değişim (TL)
Bekar 90.11 123.52 33.41
Evli, eşi çalışmayan, çocuksuz 108.14 148.23 40.09
Evli, eşi çalışmayan, 1 çocuklu 121.65 166.75 45.10
Evli, eşi çalışmayan, 2 çocuklu 135.17 185.28 49.89
Evli, eşi çalışan, çocuksuz 90.11 123.52 33.41
Evli, eşi çalışan, 1 çocuklu 103.63 142.05 38.42
Evli, eşi çalışan, 2 çocuklu 117.15 160.58 43.08
* 2015 yılı brüt 1.201.5 lira asgari ücret üzerinden hesaplanmıştır.
** Brüt 1.647 lira asgari ücret üzerinden hesaplanmıştır.
24 maaş alırsınız
1995'te annem ve babamı kaybettim. Babamdan 655 TL aylık alıyorum. Bu yaz evlenmeyi düşünüyorum. Ne kadar çeyiz parası alırım? Esra TANIRĞAN
Çeyiz parası 24 maaş tutarında ödeniyor. Alacağınız para 15 bin 720 lira. Bunun için mutlaka müracaat etmeniz lazım. Yoksa ödenmez.
Sınır 9 Eylül 1999
01.08. 2005 sigorta giriş tarihim. Kendi isteğimle ayrılsam tazminat alabilir miyim? Aysun YÜCETÜRK
Haklı fesih şartları yoksa alamazsınız. 15 yıl, 3.600 günden faydalanmanız için işe girişinizin 09.09.1999'dan önce olması gerekiyor.
Tazminat şartı
İş yerimde 5 yıldır çalışıyorum. Tazminat alabilmem için hangi şartların oluşması lazım? Harun DOĞANDERE
İlk sigortanız 9 Eylül 1999'dan önce ise kendiniz ayrılıp alma imkânınız var. Bunun dışında iş yerinizin sizi işten çıkarması gerekiyor.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
1986'da sigortam başladı. 1969 doğumluyum. 6000 günüm var. Serkan GÜRKAŞ
İşe başlangıcınız 23 Kasım'dan önce ise 49, sonra ise 50 yaş şartınız var. Priminiz tamamlanmış. Yaşınız dolduğunda emekli olursunuz.
1965 doğumluyum. 01.10.1983 sigorta girişliyim. 3600'den emekli olabilir miyim? Güler BALTA
20 yıl, 40 yaş ve 5.000 gün şartınız var. Bunu tamamladığınızda emekli olursunuz. 3.600'ü tamamladığınızda ise 58 yaşınızı beklersiniz.
1970 doğumluyum, 2013'te sigortalı oldum. Halen çalışıyorum. Nefise SÜTÇÜ
Biraz gecikmişsiniz. 58 yaşını doldurup 7 bin 200 günü tamamlayarak emekli olabilirsiniz.
1986 doğumlu, 2002 girişliyim. 2010 doğumlu 1 çocuğum var. Meryem ŞENTÜRK
58 yaş ve 7.000 günle emekli olursunuz. Prim eksik kalırsa doğum borçlanması yaparak 720 gün kazanabilirsiniz
Sorularınızı bekliyoruz
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.
