İşe yeni başlayanlar ya da iş görüşmesine gidenler dikkat! Başvuru formuna yazacağınız bilgiler, ya da kendi hakkınızda anlatacaklarınız ileride başınıza dert açabilir. Bu yüzden özellikle işin yapılmasıyla ilgili özelliklerinizi anlatırken mutlaka doğru bilgiler vermelisiniz. Yanlış bilgi vermeniz halinde işveren için haklı fesih, yani tazminatsız işten çıkarma hakkı doğuyor. İş sözleşmesi yapılırken verilen bilgilerin özellikle iş için aranılan vasıflarla ilgili yanıltıcı olmaması gerekiyor. İşin yapılmasıyla ilgili özelliklerin yanında işverenin de işçi sağlığı ve güvenliğini sağlamasını zorlaştırıcı özellikler de olmaması gerekiyor. Örneğin kolunda bir problem olan birinin ağır yük taşınmasını gerektirecek bir işe girerken bu sıkıntısını söylememesi hem işçiyi hem de işvereni zora sokacak bir yanıltma olacaktır.
ÇALIŞANIN DA HAKKI VAR
Benzer kural işçi için de geçerli oluyor. İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa, çalışan da bunun ortaya çıktığı anda haklı fesih ile tazminatını talep edebiliyor. Yukarıdaki örnekler işe girerken verilen bilgilerle ilgili. Aynı şekilde işverenin güvenini kötüye kullanmak da tazminatsız atılma sebebi sayılıyor. Örneğin 'sınavım var' diyerek izin alan bir çalışanın böyle bir sınavının olmadığının ortaya çıkması da haklı fesih gerekçesi sayılabiliyor. Aynı şekilde işveren de taahhüt ettiği ücretleri vermediği taktirde tazminat ödemek durumunda kalabiliyor.
KOMŞUSU AÇKEN TOK YATANLAR…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 toplantılarında işadamlarına çok önemli bir uyarıda bulundu: "Kazancınızı dar gelirlilerle, işçilerinizle daha çok paylaşın…" Tam da asgari ücrete 1.300 liralık zammın tartışıldığı günlerde gelen bu uyarı umarız doğru olarak algılanmıştır. Gazetelere yansıyan bazı demeçlerden mesajın alındığını fark ediyoruz. Çünkü öyle itirazlar okuduk ki, işçiye 300 lira (aslında 175 liralık bir fazlalık) vermemek için çırpınan, tehditler savuran patronlar gördük. Bunları da ibretle izledik.
DAVA GEREKİYOR
Sigorta başlangıcım 25.12.2001.1984- 1992 arasında vergi mükellefiydim. Geriye dönük borçlanma yapabilir miyim? Fikret KESKİN Bağ-Kur kaydınız olmadığı için geriye dönük bir ödeme imkanı bulunmuyor. Fakat bu konuda kazanılmış davalar var. Bir hukukçuya danışabilirsiniz.
EVLİLİKLE KESİLİR
Vefat eden babamdan yetim aylığı alıyorum. Babam 1997'de vefat etti. Emeklilik için yaşı bekliyorum. Çalışır ya da emekli olursam maaşım kesilir mi? Aslı ÇORUM 2008 öncesi yasaya göre uygulama yapılması gerekiyor. Evlenmediğiniz sürece yetim maaşı kesilmiyor. 2008 sonrasında ise çalışmaya başlayınca kesiliyor.
ÜCRETSİZ İZİN EKLENMEZ
Çalışma sürem içinde iki çocuğum oldu. Doğum iznimde yani sigortamın ödenmediği dönem de tazminata ekleniyor mu? Havva KÜÇÜK Yasal doğum izninizi (16 hafta) kullanırken geçen süreler tazminatınıza eklenir. Ama ücretsiz izin kullandıysanız bunlar eklenmez.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
08.10.1977 doğumluyum. 01.02.1996'da işe başladım. 6.000 günüm var. Askerliğin etkisi olur mu? Ersin YILMAZ
25 yıl 56 yaş ve 5825 gün şartınız var. Yaşı bekleyeceksiniz. Eğer sigortadan önce askerlik yaptıysanız 4 aylık borçlanmayla yaşı 55'e indirirsiniz.
1978 doğumluyum 15.08.1994'te sigortalı oldum. 4.500 günüm var. Hamileyim doğum borçlanması yapabilir miyim? Esra AKBABA
20 yıl 51 yaş ve 5.750 güne ihtiyacınız var. Doğum sonrası borçlanma yaparak eksik günleri tamamlar ve yaşınızı beklersiniz.
1968 doğumluyum. Askerliğimi 1991'de yaptım. İşe giriş tarihim 07.04.1993. 8.025 günüm var. Mehmet Ali ULUDÜZ
25 yıl 54 yaş ve 5.675 gün şartınız var. 5 aylık askerlik borçlanarak yaşı 53'e çeker ve 2021 yılında emekli olursunuz.
30.01.1973 doğumluyum. İlk sigortam 01.11.1998 ve askerlikten sonra. Ne kadar borçlanmalıyım? Mustafa ÇİÇEK
25 yıl 57 yaş ve 5.900 gün şartınız var. 6 ay askerlik borçlanması yaparsanız 56 yaşında 30.01.2029'da emekli olursunuz.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@sabah.com. tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @ farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.