Türkiye'nin savunma ve güvenlik anlayışındaki dönüşümün önemli bir vesikası olan Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD) TCG ANADOLU düzenlenen törenle Türk Donanması'nın hizmetine girdi.
Askeri anlamda Türkiye Cumhuriyeti'nin en büyük ve sancak gemisi olarak Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde yerini alan TCG ANADOLU birçok ilki ve yeniliği ülkemize kazandırdı. Gemi çeşitli yetenekleri ile silahlı kuvvetlerimizin, ülkemizin çok önemli bir güç çarpanı olarak hizmet verecek. Zırhlı araçlardan tanklara, taarruz helikopterlerinden insanlı / insansız savaş uçaklarına ve deniz araçlarına kadar çeşitli kabiliyetlerdeki unsurlarla birlikte ülkemizin uzun yıllardır arzu ettiği küresel güç aktarma kabiliyetinin ilk sütunu oldu.
Hedef: Küresel Güç Aktarım Kabiliyeti
Donanmamızın ileri görüşlü ve yenilikçi yapısı ile siyasi iradenin kararlılığı nihayetinde ülkemize TCG ANADOLU gemisini kazandırdı. 2000'lerin öncesine kadar uzanan büyüme ve kuvvet aktarma kabiliyetini geliştirme gibi hedeflere yönelik somut adımlar 2004 yılında SSİK ile atılabildi. Son yirmi yılda başta MİLGEM projesi olmak üzere çeşitli gemi projeleri birer birer hayata geçirilerek hem büyüme hem de kuvvet aktarım kabiliyetleri geliştirildi. Mevcut yetenekleri ile Türk Deniz Kuvvetleri bölgesel güç aktarım kabiliyetine sahip olarak ifade edilirken hedef küresel güç aktarım kabiliyetiydi. Ülkemizin ilgi ve etki alanın çevre denizlerin çok ötesine genişlemesi, NATO gibi organizasyonlardaki rolümüz küresel güç aktarım kabiliyetine sahip bir donanmayı gerektirmektedir. TCG ANADOLU ile küresel güç aktarım kabiliyeti noktasından önemli bir eşik aşıldı.
TCG ANADOLU Projesi ve Kazanımlar
Haziran 2015'te, Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi Projesi başlatıldı. İspanyol devlet tersanesi Navantia'dan teknoloji ve bilgi desteği alınırken kendi ihtiyaçlarımıza göre değişiklikler yapıldı. Sedef Tersanesi'nin ana yükleniciliğinde 131 alt yükleniciyle yaklaşık yüzde 70 yerlilik oranı ile inşa edilen gemi 10 Nisan 2023 tarihinde törenle teslim edildi.
Modern anlamda gemi tasarım, inşa, proje yönetimi vd. yetenekleri MİLGEM ile kazanan ülkemiz TCG ANADOLU ile birlikte çok daha yüksek tonajlı gemilerde de yeteneklerini pekiştirmiş oldu. TCG ANADOLU sınıfında ya da uçak gemisi ihtiyacı olduğunda sektör belirli yeteneklere sahip bir şekilde hazır bekliyor olacak. Proje kazanımları sadece gemi inşa sanayi ile sınırlı değil. Örneğin gemideki amfibi birlikleri karaya ulaştıracak ve ateş desteği sağlayacak 'yüzer zırhlı' araç ihtiyacı için ABD'den alım yerine yerli çözüm tercih edildi. FNSS firmamızın geliştirdiği ve teslim ettiği ZAHA'lar ile hem ihtiyacı karşıladık hemen de rekabetçi bir ürüne sahip olduk. TCG ANADOLU için geliştirilen Bayraktar TB3 ve KIZILELMA MİUS ile 'deniz havacılığı' açısından önemli ürünler ortaya kondu. Donanmamızın çeşitli ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde geliştirilen TB3 ve KIZILELMA envantere girmeden dünyada kısa pistli gemi işleten ülkelerin de ilgisini çekmiş durumda. Sadece birkaç örnekle görüldüğü üzere proje kazanımları kara, deniz, hava vd. sektörlerde yayılıp gidiyor. Kazanımların ihracat yönünde ise mevcut pazarda potansiyelleri yüksek.
Uçak Gemisi ve SİHA Gemisi İkilemi
Uçak gemisi, çeşitli rollere sahip çok sayıda hava unsurunu bünyesinde taşırken denizaltı, fırkateyn, destek gemileri vd. ile görev grubu olarak hareket eden platformdur. Günümüzde 70-80 bin tona kadar varan deplasmanlarıyla geniş coğrafyada 'yüzen üs' olarak sahip olan ülkenin menfaatlerini ve çıkarlarını dünya denizlerinde gözetiyorlar. TCG ANADOLU ise 27 bin ton deplasmana sahip LHD sınıfında yani havuzlu çıkarma gemisidir. Kısa pistli bu sınıftaki gemilerin tasarım felsefesinde amfibi harekat, insani yardım vd. önceliklidir ve uçak gemisinden ayrışmaktadır. Ayrıca gemi, kısa pistten veya dikey olarak kalkış ve iniş yapabilen hava araçları ile yine görev grubu / gücü olarak işletilebilmektedir. Savaş uçağı işletilmesi için ise TCG ANADOLU'da olduğu gibi uçuş güvertesinde açılı rampa bulunabiliyor. Günümüzde klasik uçak gemilerinden daha düşük tonajlı ve hava aracı kapasiteli TCG ANADOLU benzeri platformlar 'Hafif Uçak Gemisi' olarak tanımlanıyor.
TCG ANADOLU gemisinde çeşitli rollerde Bayraktar TB3 SİHA, KIZILELMA MİUS ve HÜRJET hafif taarruz uçaklarının işletilmesi planlanıyor. TCG ANADOLU nihayetinde taarruz helikopterleriyle yakın hava desteği ve uçaklarla hava harekatı icra edebilecek. İnsansız platformlarla 'SİHA Gemisi' olarak tanımlanırken HÜRJET'in konuşlandırılması ile teknik olarak 'uçak gemisi' tanımlaması da mümkündür. KIZILELMA sistemi de nihayetinde savaş uçağı olarak rollendiriliyor. Ayrıca ASELSAN ve Sefine Tersanesi'nin geliştirdiği denizaltı savunma harbi kabiliyetli MİR insansız deniz araçları (İDA) gemide işletilerek dünya deniz harp tarihinde bir dönem başlatılıyor. Özetle TCG ANADOLU hem sınıf hem kabiliyet olarak klasik anlamda bir uçak gemisi değildir. Ancak TCG ANADOLU, 'SİHA Gemisi' olarak nitelendirilirken insanlı ve insansız savaş uçakları ve çeşitli İDA sistemleriyle aslında 'hibrit' ve teknolojik bir gemi olarak yapılandırıldı. TSK'nın geliştireceği harekat konseptleriyle birlikte bu yapının kazanımlarını bizimle birlikte dünya donanmaları da deneyimleyecek. TCG ANADOLU'nun yerli denizaltı, fırkateyn, muhrip vd. unsurlarla birlikte faaliyet göstermeden önce nasıl bir görev grubu ile denizlere açılacağını da bekleyip göreceğiz.
Son olarak Türk Donanması'nın denizlerdeki her gemisi birer dış temsilciliğimiz gibidir. Dünyanın herhangi bir yerinde denize kıyısı olan her ülke ile başta güvenlik ve ekonomik çıkarlar olmak üzere çok boyutlu diplomatik etkileşimimizde gemilerimiz Mavi Vatan'daki elçilerimizdir. TCG ANADOLU Görev Gücü/Grubu'nun diplomatik ve ekonomik açıdan sağlayacağı fayda tartışılmaz. Pruvası neta, dümeni viya, rüzgârı da kolayına olsun.