Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremi, sadece Türkiye'nin değil dünyanın yaşadığı en büyük felaketlerden biriydi. Bir anlamda küçük kıyametti. O kıyamette 53 bini aşkın insanımızı kaybettik, 11 şehrimiz büyük yıkım yaşadı. İnsan kaybı, yarattığı travmanın yanı sıra ülkeye bedeli de çok ağır oldu. Bu derin yıkıma rağmen devlet-millet dayanışmasıyla acılar paylaşıldı ve büyük dersler de çıkarıldı. Hâlâ ders almayanlar olsa da başta Başkan Erdoğan olmak üzere harekete geçen devlet kurumları verilen sözleri tuttu, yıllar sürebilecek devasa yıkımlar ortadan kaldırıldığı gibi yeni şehirler, yeni köyler inşa edildi.
Güçlü bir siyasi irade olmasaydı parasal faturası 104 milyar doları aşan bu yükün atından kalkmak hiç kolay olmayacaktı. İşin büyüklüğünü Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'dan dinleyelim:
"Sadece merkezi yönetim bütçesinden 2 senede 2024 fiyatları üzerinden 2.6 trilyonluk bir harcama oldu. Bu muazzam bir rakam, aşağı yukarı 70 milyar dolar civarına denk geliyor."
Neler yapıldığını ve ne anlama geldiğini de işi bizzat takip eden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum açıkladı:
"Deprem konutlara, işyerlerine, okullara zarar verirken ekonomi ve istihdama da zarar verdi. Yurtdışından gelen mevkidaşlarımıza '201 bin konutu teslim ettik' deyince 'Bu sayılar doğru mu?' diye dinliyorlar. Almanya'da yaşanan sel felaketinin ardından enkazını kaldırmaları haftalarca sürdü. Biz 450 bin konutun tamamının inşasını başlattık. Bu da bizim devletimizin gücüdür. Cumhurbaşkanı'mızın iradesinin sahaya yansımasıdır."
Bu tablo sadece deprem bölgesinde nelerin yapıldığını gösteriyor. İşin belki de en öğretici yanı ise, "Neler, nasıl yapılıyor?" sorusunda saklı.
Bu açıdan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ve ekibinin bölgede yaptıkları dikkat çekici. Artık alışılagelmiş "TOKİ Evleri" yapılmıyor, bölgenin kültürel ve coğrafi dokusuyla uyumlu, depreme dayanıklı yeni bir mimari formla yeni binalar, yeni şehir merkezleri inşa ediliyor.
Bu noktada "Medeniyetler Şehri" Hatay'da, heyecan verici ve şehircilik açısından gelecek on yıllara damgasını vuracak bir proje var. Adı "Hatay Yeniden Canlanıyor".
Çevre Bakanlığı ile Kültür Bakanlığı'nca ortak yürütülen projede işi yüklenen ise Türkiye Tasarım Vakfı... Önce şu bilgiyi verelim: TTV, ulusal ve uluslararası ölçekte 53 mimarlık, mühendislik ve planlama ofisiyle ve yaklaşık 1000 kişinin emeğiyle kolektif biçimde Hatay'ın ihyası için tasarlanan proje, şehrin kültürel mirasını koruyup kent kimliğini yaşatarak bölgenin yeniden ayağa kaldırılmasını hedefliyor.
Vakıf bütün bunları da hiçbir karşılık beklemeden yapıyor. Önceki gün görüştüğüm TTV Yönetim Kurulu Başkanı Furkan Demirci, dünya mimarlık tarihine geçecek projeyle ilgili şöyle diyordu:
"Depremin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen hüznümüz ilk günkü gibi taze. Ancak Hatay'ın yeniden ayağa kalkması için hepimize büyük görevler düşüyor. 'Unutmak yok, umut var' diyerek çıktığımız yolda, Hatay'ın köklü tarihine, kültürel mirasına uygun bir yeniden canlandırma süreci başlattık. Dünya mimarlık tarihinde kendine yer edinen bu çalışmayı, üyesi olduğumuz uluslararası platformlarda, dünya medyasında, tasarım ve mimarlık çevrelerinde anlattığımızda büyük ilgiyle karşılandı. Projemiz tüm dünyada umut oldu. Bugün, insanlık tarihinin en eski yerleşimlerinden biri olan Hatay'ı tüm paydaşlarla beraber yeniden tasarlamanın hem gururunu hem de sorumluluğunu taşıyoruz. Şu an bakanlığın koordinasyonunda 50 hektarlık kent merkezi, TTV Hatay İşbirliği ekibinin çalışmaları çerçevesinde inşa ediliyor ve hayat buluyor."
Bu genç ekip tek bir şey bekliyor: Projeye büyük firmaların destek vermesini...
Bu köşe yazısını aşağıdaki linke tıklayarak sesli bir şekilde dinleyebilirsiniz
Mahmut Övür | Dünyaya umut veren Hatay projesi