Karadeniz'de olsun Akdeniz'de olsun... Her yerde... Trabzon, Manisa, İzmir, Adana, Mersin'de... Erzurum... Şanlıurfa... İstanbul... Ankara'da... İlk kez böylesine sakin bir seçim süreci yaşıyoruz.
Trafiği felç eden seçim aracı konvoyları yok.
Hoparlör... Yüksek ses... Rahatsız edici seçim şarkıları yok.
Özetlersek... Avrupa'daki seçimler gibi.
Hoşumuza gitti.

***

Sessiz seçim

Düşük yoğunluklu bir seçim kampanyası... Heyecan katsayısı hiçbir zaman bu kadar zayıf değildi.
Şimdi... Seçime katılım oranı ne olacak? Merak ediyoruz.
Sahadaki sessizlik, seçime katılım oranını olumsuz etkilemezse... Seçmen, daha önceki seçimlerde olduğu gibi akın akın sandığa giderse...
Türk demokrasisi için... Büyük aşama... Önemli değişim demektir.
Unutmadan...
24 Haziran 2018 seçimleri... Katılım yüzde 88.18 olmuştu.
Ve geçen yıl yaptığımız seçim... 14 Mayıs 2023... Katılım yüzde 87.04.

***

Yüksek enflasyon

Kamuoyunda... Siyasete, seçime dönük bir eleştiri var mı?
Saha araştırması... Evet var.
Hangi konuda?
Sokak... "Bu kadar çok siyasi parti olur mu?" diye soruyor.
Siyasi partiler, demokrasinin olmazsa olmazı... Vazgeçilmez unsurlarıdır.
Fakat... Bugün itibarıyla 138 parti... Siyaseten yüksek enflasyon değil mi?
Seçmen... Çoğunun adını bile bilmiyor.

***

Parti mezarlığı

Cumhuriyet'in kurulduğu 1923'ten bugüne... 100 yıl içinde:
Hükümetlerde görev alan parti sayısı... 23.
Yazı ile... Yirmi üç.
Ama... Aynı süre içinde, kurulan parti sayısı... Yüzlerce.
Siyasi partiler mezarlığı, parti tabelalarıyla dolu.
Gösteriş olsun diye... Laf olsun diye... Seçim kazanmasının imkânsız olduğunu bile bile... Turşu kurar gibi parti kuran o kadar çok ki.

***

Şaka gibi

Gönül Birliği Yeşiller Partisi... Hiç duymuş muydunuz?
2016 yılında kurulan 11 partiden bir.
Ya Türkiye Hümanist Partisi... Adını duyanınız oldu mu?
2017'de kurulan 10 partiden biri.
Siyaset... Particilik ciddi iştir.
Ama bizde sulandıran, ayağa düşüren o kadar çok ki.

***

Ufak

Erzurum'da 23 Mayıs 1957'de... Ufak Parti kurulmuştu.
Şaka değil... Gerçek.
Bugün... İsmi "Ufak" olmayan... Değişik isimlerde...
Ama ufağın da ufağı o kadar çok siyasi parti var ki.

***

Sayabilir misiniz?

Yerel seçim 30 Mart 2014.
Seçime katılan parti sayısı... 26. Yerel seçim 31 Mart 2019.
Seçime katılan parti sayısı... 12.
Ve gelelim günümüze... 31 Mart 2024 yerel seçimine.
Seçime katılacak parti sayısı 35.
Sokağa çıkıp sorsanız... Vatandaş, bu partilerin kaçının adını sayabilir acaba?

***

Taban olmadan asla

Siyasi parti bir taban hareketidir. Bir partiyi iktidara taban taşır.
Tabanı olmayan parti gecekondu gibidir.
Göstermeliktir.
Kapris partisidir... Veya inatlaşma partisi... Kısa ömürlüdür.
Köksüz ağaç... İlk fırtınada yıkılır... Bizdeki yüzlerce örneği gibi.
Saymaya kalksak... Sabaha kadar sürer.

***

Bir meltemdi, geçti

Sahadan izlenimler... Pek çok yerde İyi Parti'nin seçime asıldığını görüyoruz... Bazı illerde kazanamasa bile hayli oy alacak... Örneğin Aksaray'da.
Genel Başkan Meral Akşener'e gelince... Seçimin hakkını veriyor... Çarşıda pazarda... Halkın içinde... Didiniyor... Çırpınıyor.
Ama... Fakat... Lakin...
İyi Parti... Kamuoyunda umudun adresi görüntüsü vermiyor... Veremiyor.
Verdiği görüntü... Bir rüzgârdı... Esti... Heyecan uyandırdı... Ve geçti.
Seçimden sonra... Partinin işi zor.
Yanlış yol arkadaşları... Yanlış masa ortakları... Masayı terk... Sonra geri dönüş... İyi Parti, kaza yapmış ağır hasarlı otobüs gibi.

***

Projeler... Hedefler

Bazı belediye başkanları afişler asmışlar... "Alt geçit yaptım" gibi... "Kırsal kesime fidan dağıttım" gibi.
Bazı adaylar da... Sandıktan çıkınca neler yapacaklarını anlatıyorlar... Kreş... Sokak hayvanlarına barınak gibi.
Yapılanları... Vaatleri... Küçümsemiyoruz.
Ancak... Türkiye'de çıta çok yükseldi.
Küçük hedefler, vatandaşı tatmin etmiyor.
Denizaltı yapan... Uzaya astronot yollayan Türkiye'de... Yerel yöneticilerden... Yönetime talip olanlardan daha büyük projeler... Hedefler bekleniyor.

***

Bırakmayı bilmek

Geçmişte de oldu... Her dönemde olur... Adnan Menderes, Süleyman Demirel, Turgut Özal dönemlerinde... Bülent Ecevit döneminde.
Bugün de oluyor.
Bir siyasi partide... Yüksek yerlerde görev yapmış... Kırmızı plakalı bakan aracına binmiş... Senelerce rozetini taşıdığı partinin çeşmesinden su içmiş bazı siyasetçiler...
Bir de bakıyorsunuz... Başka yerdeler... Farklı trene binmişler... Değişik bayrak sallıyorlar... Başkasının türküsünü söylüyorlar.
Jübile denilen şey... Sadece futbolcular için geçerli değildir.
Siyasetçi de... Çekilme zamanını bilmelidir.

***

Akortsuz saz çalanlar

Sözümüz doğrudan CHP Genel Başkanı Özgür Özel'e değil... O henüz 4 aylık lider.
Ama... Yeni de olsa... Dünün bagajını taşıyor.
Dolaştığımız yerlerde edindiğimiz izlenim:
Seçmende... "CHP'nin ulusal çıkarlara gereken önemi göstermediği fikri yaygın."
Libya... Mavi vatan... İHA... SİHA... TCG Anadolu... Togg... Savuma sanayii yatırımları... Filyos'ta Karadeniz doğalgazı... Gabar ve Cudi'de petrol sondajları...
CHP'nin yakın geçmişinde bunları hafife alanlar oldu... Dalga geçenler de.
Bugün... Özgür Özel bu konularda dikkatli.
Fakat... Yılların alışkanlığı olsa gerek... Hâlâ eski sazı... Bozuk sazı çalanlar var.