Çocuklarda egzama her yaşta görülebilir mi?
Egzama yada diğer ismiyle atopik dermatit, genellikle bebeklik döneminde görülen, kaşıntılı, alevlenmelerle seyreden çocukluk çağının en sık görülen cilt hastalığıdır. Atopik dermatit genetik ve çevresel etkenlerin etkileşimi ile ortaya çıkar. Ciltte kuruluk, kaşıntı ve döküntülerle seyreden hastalık arada düzelip, arada alevlenme göstererek kronik bir seyir gösterir.
Atopik dermatit bir çocukluk çağı hastalığıdır. Çocukların %45`inde ilk 6 ay, %60`ında ilk bir yaş ve %85`inde 5 yaşın altında bulgular başlar. Bebeklik çağından başlayarak 13-14 yaşına kadar atopik dermatit görülebilir. Çocuklar büyüdükçe belirtiler azalır. Ergenlik yaşına kadar atopik dermatitin yüzde 80-90'ı iyileşme gösterir. Ama bebeklik çağından başlayıp erişkinliğe kadar devam eden atopik dermatit vakaları da mevcuttur.
Çocuklarda egzamadan korunmanın bir yolu var mı?
Egzama genetik ve çevresel etmenlerin etkisi ile ortaya çıkan bir hastalık olduğu için çevresel faktörlerin kontrol altına alınması hastalık ataklarının geç gelmesine faydalı olur. Soğuk ve rüzgarlı hava cildin kurumasını arttırdığından ani sıcaklık değişikliklerinden kaçınılmalıdır. Dışarıya çıkılacağı zaman eldiven ve şapka giyilmeli, cildin kuru kalmasına fırsat verilmemelidir, Kuruluk atopik ciltlerde atakların gelmesini kolaylaştıran en önemli etmendir. Cildin nemli olmasına özen gösterilmelidir. Cildin kuruluk şiddetine göre nemlendiriciler gün içinde tekrarlanmalıdır. Kullanılan sabunlar, deterjanlar, sıcak su ile alınan duşlar cildin kurumasına, tahriş olmasına neden olur. Banyolar ılık su ile yapılmalıdır. Eşya yıkamada kullanılan deterjanların az olmasına, katkı maddesi içermemesine, eşyaların iyi durulanmasına dikkat edilmelidir. Yün, naylon giysiler cildi tahriş ederek ekzemayı azdırır bu yüzden pamuklu giysiler tercih edilmelidir.
Egzama nasıl tedavi edilir?
Egzama tedavisi iki şekilde ele alınmalıdır. Tedavinin ilk basamağı atakları tedavi etmek, ikinci basamağı ise atakların gelme sıklığını azaltmak şeklindedir. Hafif ve orta şiddetteki egzamalarda kortizon içeren krem ve merhemler kullanılır. Kortizon içeren ilaçlar kısa süre kullanılmalı, iyileşme görülünce kesilmeleri gerekir. Ekzema kortizon içeren kremler ile baskı altına alındığında ya da hafif seyrettiğinde steroid dışı bağışıklık sistemini baskılayan krem veya merhemler ile tedaviye devam edilebilir. İleri vakalarda fototerapi, biyolojik tedavi yöntemlerine başvurulur.
Atopik egzama atakları azaltmak için yapılması gereken bir takım önlemler bulunmaktadır. Cilt düzenli nemlendirilmelidir. Özellikle banyodan sonra cilt tam kurulanmadan sürülen nemlendiriciler daha etkili olur. Banyo süreleri kısa tutulmalıdır. Atopik ciltler için uygun temizleyiciler kullanılmalıdır. Parfümlü, antibakteriyel sabunlar, cildin kurumasına neden olur. Yeni giysiler giymeden önce yıkanmalıdır. Bol su içilmelidir. Su cildin nemli olmasına yardımcı olur.
Ter egzama ataklarının çabuk gelmesine neden olur. Çocuklar kalın giydirilmemelidir. Terledikleri zaman cildi kurutmayan bir temizleyici ile hemen duş almalıdır.
Bebekler ve çocuklarda gıdaların da egzema ataklarını arttırıcı etkisi vardır. Özellikle yumurta, süt, soya ve kabuklu yemişler egzemanın alevlenmesine neden olan en şüpheli besinlerdir. Şüpheli besinlerin egzemayı arttırdığı ispatlandıktan sonra çocuk alerji hekimi ile birlikte azdırıcı besinler diyetten çıkartılmalıdır.
Ergenlik dönemi atopik egzemalarında ev tozu akarları, polenler, hayvan tüyleri egzama atakları üzerinde arttırıcı olabilir. Bu hastalarda sorumlu alerjenlerden kaçınmak gerekir.
Egzama çocuklarda psikolojik sorunlara neden olabilir mi?
Atopik dermatitin en önemli bulgusu olan kaşıntı özellikle geceleri daha belirgindir ve bu yüzden uyku problemleri, dikkat eksikliği, içe kapanıklık ve sosyal izolasyon gibi sorunlarla atopik çocuklarda sık rastlanılır. Bu tip psikolojik sorunlar hastaları psikolojik olarak yıpratır. Yapılan çalışmalarda atopik dermatitli olan çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, depresyon, anksiyete bozuklukları gibi psikiyatrik sorunların daha sık görüldüğünü göstermiştir. Bu yüzden atopik dermatitli olan hastalara gerektiğinde psikolojik destek faydalı olmaktadır.
Çocuklarda egzamayı yatıştırmak için hangi doğal yöntemler kullanılabilir?
Çocuklarda egzama tedavisi öncelikli ilaçlar ile yapılmalıdır. Ancak bazı durumlarda aileler ilaç kullanmaya karşı olmaları nedeniyle ne yazık ki bitkisel tedavilere yönelmektedir. Bitkisel ilaçlar sağlık bakanlığından onaylı olmayıp, genelde tarım bakanlığından onay almaktadır. Ürünlerin bitkisel olması o ürünlerin %100 güvenilir olduğu anlamına gelmemelidir. Bazen kullanılan bitkisel ürünün içeriğinde yer alan bir madde ekzema bulgularının daha çok artmasına neden olabilir. Banyo yaparken mısır nişastası veya buğday nişastasının banyo suyuna ilave edilmesi ve bu su içinde bebek ve çocukların bir süre kalması egzama bulgularına iyi gelebilir. Yapılan araştırmalarda meyan kökünün egzamaya faydalı olduğuna yönelik makaleleler bulunmaktadır ancak olay netlik kazanmamıştır. Bitkisel ürünlerin egzema üzerine etkilerini gösteren daha fazla çalışmaya ihtiyaç bulunmaktadır.
