Saçın büyüme evreleri nelerdir?
Saç büyümesinin üç ana evresi bulunur. Saçın büyüdüğü, çoğaldığı dönem anagen, gerilemeye geçtiği dönem ketogen ve döküldüğü dönem telogen evre olarak isimlendirilir. Telogen evre kılların dinlenme dönemidir. Bu dönem ortalama 30-90 gün sürer ve kıllar bu dönemde dökülür.
Saç dökülmesinin nedenleri nelerdir?
Bir kişinin günde yaklaşık 100 saç telinin dökülmesi normaldir. Bu sayının aşırı miktarda artması saç dökülmesi olarak kabul edilir. Saç dökülmesi farklı nedenlere bağlı olarak gelişir. Erkek tipi dediğimiz hormonal ya da genetik nedenli dökülme, telogen dökülme diye isimlendirilen genel saç dökülmesi, saçlı deride bulunan hastalıklardan kaynaklanan dökülme ve saça uygulanan yanlış kozmetiklerin neden olduğu saç dökülmeleri bu nedenlerin en önemlileridir.
Erkek tipi dökülme hormonların etkisi ile gelişen genetik kökenli dökülmedir. Androjen hormonların etkisi altındadır, kalıtımsal yapının da gelişimesinde etkisi vardır. Bayanlarda saçın tüm alanında açılma olarak görülürken; erkeklerde alından başlar, iki yanda belirginleşir ve saçın üst kısmında seyrelme görülür. Erkeklerde çoğunlukla 20'li-30'lu yaşlarda görülmeye başlar ancak ileri yaşlarda da başlayabilir. Kadınlarda hormonal bazı sorunlar bu tip dökülmeye neden olabilir.
Telogen dökülme diye isimlendirilen dökülmede saçın genelinde dökülme görülür. Telogen döneme giren kıl köklerinde fazlalık olur. Besinsel eksiklikler, sıkı diyet, hormonal sorunlar, ateşli hastalıklar, akut kan kaybı, kullanılan bazı ilaçlar, tiroid bezi hastalıkları, kronik hastalıklar bu tip dökülmeye neden olan sebepler arasındadır. Stresinde bu tip dökülmenin oluşmasında büyük etkisi olduğu gösterilmiştir.
Saçlı deriye yerleşen bazı hastalıklar kıl köküne zarar vererek kılların dökülmesine sebep olur. Saçlı deriyi tutan hastalıklarda saçta dökülme dışında kızarıklık, kaşıntı, pullanma, kepeklenme gibi başka yakınmalarda bulunur. Bu tip dökülmede tanının erken konulup tedavinin erken başlanması önemlidir. Tedavideki gecikme kalıcı kıl kayıplarına neden olabilir.
Saça uygulanan dışsal etmenler de saç köklerine zarar vererek dökülmeye neden olur. Saç boyaları, düzleştiriciler, saç jöleleri ve saç köpükleri uzun süreli ve sık kullanıldıklarında saçın kırılganlığını arttırarak dökülmeye neden olurlar.
Hangi vitamin eksiklikleri saç dökülmesine neden olur?
Demir, çinko, biotin, B12 vitamini, folik asit, D vitamini, C vitamini eksikliklerinin saç dökülmesine neden oldukları gösterilmiştir.
Saç dökülmeleri bir hastalığın belirtisi olabilir mi?
Erkek tipi dökülme sorunu olan kadın hastalarda hormonal bozukluk olup olmadığı araştırılmalıdır. Özellikle erkeklik hormonu, böbrek üstü bezi hormonu, tiroid hormonu, süt hormonu ile ilgili araştırmalar yapılmalıdır Telogen efflium dediğimiz genel saç dökülmeleri oluşmasında besinsel eksiklikler etkili olduğundan demir, vitamin B12, folik asit, çinko, biotin, D vitamini, bazı romatolojik hastalıklar ile ilişkili testler istenilebilir.
Saç dökülmesi ile başvuran hastalara nasıl yaklaşılır?
Saç dökülmesi ile başvuran bir hastada önce saç dökülmesinin çeşidi tespit edilir. Hangi tip saç dökülmesi varsa ona uygun araştırma yapılır. Genel saç dökülmesi ile başvuran bir hastada olası bir neden açısından birtakım kan testleri istenilir. Eğer saç dökülmesine neden olacak bir hastalık varsa ona yönelik tedavi verilir.
Saçlı derideki bir hastalığın neden olduğu dökülmeden şüpheleniyorsa saçlı deriden biyopsi alınır ve hastalığın teşhisi konulur. Hastalığa yönelik tedavi ile yeni kıl köklerinin zarar görmesi engellenmiş olur.
Saç dökülmesini durdurmak amacıyla bitkisel içerikli ürünler bulunmaktadır. Bunların bir kısmının bilimsel etkinlikleri kanıtlanmış olmakla birlikte, etkinlikleri tek başına yeterli olmayabilir.Tedavilere destek olarak kullanılabilirler.
Saç dökülmesini azaltmak ve mevcut saçları canlandırmak için uygulanan bir yöntem saç mezoterapisidir. Saç mezoterapisi ile saçın ihtiyacı olan vitamin, mineral ve kan dolaşımını arttırıcı ilaçlar direkt saç diplerine enjekte edilir. Kullanılan ilaçlar güvenilirdir. Anestezi gerektirmeden uygulama yapılır. Başlangıçta sık uygulama yapılırken ilerleyen seanslarda aralar uzar. Emin ellerde yapılması gerekir. Tedavi tamamlandığında dökülmede azalma, saçlarda dolgunluk elde edilmiş olur.
Saç dökülmesi tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem PRP'dir. PRP işleminde kandaki büyüme faktör bileşenleri belirli yöntemlerle saflaştırılır. Ardından saçlı deriye zerk edilir. Amaç saçlı deride kan dolaşımını artırmak, daha fazla oksijen sağlamak, kıl köklerinin gelişmesi ve saç tellerinin büyümesini sağlamaktır. Uygulama insanın kendi kanından elde edilen bir özütle yapıldığı için son derece güvenlidir, yan etkisi yoktur. Belirli aralıklarla tekrarlanması gerekir.
Saç dökülmesini önlemek için tüketilmesi gereken besinler var mı?
Demir açısından deniz tarağı, istiridye, yumurta, kırmızı et ve mercimek; biotin için süt, karaciğer, ceviz, tahıllar, soya fasulyesi ve yumurta; çinko için istiridye, karides, kırmızı et, ıspanak, buğday, kabak çekirdeği ve mercimek; D vitamini için yağlı balıklar, morina karaciğeri yağı; B12 vitamini için hayvansal ürünler, et, balık, tavuk, yumurta ve süt ürünleri önemli kaynaklardır.
Düşük kalorili diyetler ve proteinden fakir beslenme tarzı saç dökülmesini tetikleyen faktörlerdir. Bu yüzden kemik suyu, yumurta, somon, tavuk eti gibi protein içeren gıdaların saç dökülmesini azaltıcı etkileri vardır.
