Mantar hastalığı nedir?
Tıpta mikozis olarak da adlandırılan mantar hastalığı, tek hücreli mantarların neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Cilt yüzeyinde kızarıklık, kabarıklık, kaşıntı, döküntü gibi bulgulara neden olur, tedavi edilmediğinde yayılma gösterir. Deride enfeksiyonlara yol açabilecek birçok mantar türü bulunur. Farklı mantar türleri vücudun çeşitli bölgelerinde değişik belirtilerin görülmesine neden olur. Eller, ayaklar, saç, sakal, gövde, tırnaklar ve genital bölge mantar enfeksiyonun sık görüldüğü bölgelerdir. Enfeksiyon tedavi edilmediğinde ilerler. Mantar hastalıkları insanlardan, hayvanlardan ve topraktan bulaşır.
Mantar enfeksiyonu belirtileri nelerdir?
Mantar enfeksiyonu vücudun her bölgesine yerleşebilir. En sık rastlanan belirtisi kaşıntıdır. Mantar nerede yerleşmişse o bölge kaşınır. Cilt yüzeyini etkilediğinde ciltte kızarıklık, pullanma ve dökülmeye neden olur. Saçlı deriye yerleştiğinde saçlarda kaşıntı, saç uzamasında yavaşlama, dökülme, yumrular ve lenf bezlerinde büyümeye neden olur. Ayaklarda mantar hastalığı kuruma, kalınlaşma, parmak aralarında kızarıklık, kötü koku, nemli görünüm oluşmasına sebep olur. Erkeklerde kasık mantarı kaşıntı, kızarıklık, yanma hissine sebep olur. Bayanlarda genital mantar idrarda yanma ve cinsel ilişki sırasında ağrıya sebep olur.
Tırnak mantarı tek tırnağa yerleşebileceği gibi tüm tırnaklarda da görülebilir. Tırnak altında beyaz ve sarı renk değişikliği, kalınlaşma, boşalma şeklinde belirtilerle kendini belli eder.
Mantar hastalıkları nedenleri nelerdir?
Mantarın hastalık oluşturabilmesi için en önemli sebep ortamın nemli olmasıdır. Çok sıcak ve nemli hava mantarların üremesi için elverişli ortamdır. Vücut temizliğine dikkat etmemek, aşırı terlemek, banyo sonrası iyi kurulanmamak, dar ve sentetik kıyafetler tercih etmek mantar için uygun zemin hazırlar. Bağışıklık sistemindeki zayıflık mantar hastalıklarına yakalanma riskini artıran bir diğer önemli sebeptir. Kanser hastaları, kemoterapi ve kortizon tedavileri gibi bağışıklığı baskılayan ilaç kullanan kişiler mantar hastalıklarına daha kolay yakalanırlar. Mantar hastalıkları ortak kullanım alanları ve burada bulunan malzemelerle bulaşabileceğinden gerekli hijyenin sağlanması önemlidir.Kuaför ve güzellik salonları, yaz mevsiminde ise havuzların düzenli şekilde dezenfekte edilmemesi mantar enfeksiyonun kolayca yayılmasına neden olur.
Mantar hastalıkları bulaşıcı mıdır? Tekrar eder mi?
Mantar hastalıkları bulaşıcıdır. İnsandan, hayvandan ve topraktan direkt temas ile yada bu enfeksiyonun bulunduğu maddelere temas ile bulaşabilir. Ayakkabı, terlik, havlu, çarşaf ve nevresim, kıyafetler, çoraplar gibi eşyaların yanı sıra havuz, hamam, sauna, banyo, plajlar gibi ortak alanlardan da mantar hastalıkları bulaşabilir. Çocuklarda mantar enfeksiyonları genelde okul ortamından bulaşır. Ortak alanlarda yeteri kadar hijyenin olmadığı her koşulda kolaylıkla enfeksiyon çoğalabilir. Hayvanlarda bulunan mantar hastalıkları genelde hayvanın üzerinde bulunan tüylerin dökülmesiyle insanlara geçer.
Hastalık düzenli ve yeteri sürede tedavi edilmediği sürece kısa sürede tekrarlayabilir. Hastalığın tekrarlamasını önlemek için kişilerin kişisel hijyene ve kıyafet seçimi gibi konulara özen göstermesi önemlidir.
Mantar hastalıkları nasıl tedavi edilir?
Bulaşıcı bir hastalık olduğu için hijyene dikkat etmek çok önemlidir. Tedavide hastalık görülen bölgeleri kuru ve temiz tutmak gerekir. Tedavide lezyonların özelliği ve yerleşim yerine göre mantar öldürücü krem, losyon, sprey yada tabletler kullanılır. Genelde yeni başlangıçlı ve dar alan tutulumlu lezyonlarda harici tedaviler önerilirken, uzun süreli ve geniş yüzeyli lezyonlarda tablet tedavisi tercih edilir. İlaçların düzenli kullanılması önemlidir. Vücut mantarları ortalama 30 gün, tırnak mantarları ise 6 aylık bir tedavi gerektirir. Tablet tedavisi başlamadan önce hastalardan kan testleri istenilir.
Mantar hastalıklarının doğal tedavisi var mıdır?
Mantar hastalıkları tıbbi tedavi gerektiren bir durumdur. Tedavinin eksik ve yeteri sürede yapılmaması hastalığın yayılmasına neden olur. İlaç tedavisinin yanında tamamlayıcı ve destek ürünler kullanılabilir. Elma sirkesi, çay ağacı yağı, sarımsak, Aloe vera, Hindistan cevizi yağı mantar tedavisinde kullanılan en popüler destek ürünleridir. Bu ürünlerin ilaçlar ile bir arada kullanılması tedaviyi olumlu yönde etkiler. Ancak tek başına etkinlikleri ve kullanılmaları gereken süre netlik kazanmamıştır.
