Mehmet Birkiye'yi müthiş yorumları ve sahneye koyuculuğu ile tanıyordum. Son yıllarda Katil Joe ve Sessizlik ile harikalar yaratmıştı. İş Sanat'aki şiir gecelerini doyumsuz yapan şiirsellik de onun eseriydi.
Şimdi, en sevdiğim tiyatro oyunu Cyrano'yu o sahneye koyuyordu. Cyrano başından sonuna emsalsiz bir şiirdi üstelik..
Yani Mehmet Birkiye en iyi bildiği ve yaptığı iki işi, Şehir Tiyatrolarında birleştiriyordu.
Oyun başlamadan, yerimize oturduğumuzda, Şehir Tiyatrolarının program kitapçığını karıştırmaya başladım.
Yıllardır, kütüphaneye konacak güzellikte doyurumculukta kitapçıklar yapan tiyatromuz bu defa minnacık birkaç sayfa ile şişirmişti sanki..
Cyrano, Türkiye'de sahnelenecek ve onun program kitapçığında, oyunu orijinalinden daha iyi çeviren, adeta yeniden yazan Sabri Esat Siyavuşgil'den tek satır edilmeyecek..
Olacak şey mi?.
Sonra Mehmet Birkiye'nin "Yorum" yazısını okudum ve irkildim.. "Bu arada iki noktayı belirtmeden geçmemeliyiz.
Birincisi, Edmond Rostand'ın Cyrono karikatürünü gördüyseniz. Hemen aklınıza Commedia dell'Arte'deki yüzbaşı Capitono gelir.
Aslında Cyrano, burnu, pelerini ve elbisesiyle bir Commedia dell'Arte karakteridir.
Bugüne kadar onun edebi yanı ağırlıklı olarak ele alınmakla birlikte biz bu yanını da gözden kaçırmak istemedik ve Rostand'ın o karikatürünü oyunu sahnelerken hep gözümüzün önüne getirdik."
"Eyvah" dedim.. "Gene Işıl Kasapoğlu yorumu.. Benim şövalyem gene palyaço.."
Tam da öyle değildi Allahtan.. Yiğit Sertdemir, Durukan Ordu gibi, bir maskara çizmedi sahnede.. Ama Jose Ferrer'i, Gerard Depardieu, Mücap Ofluoğlu ve Cüneyt Gökçer'i izlemiş birine, bu Commedia dell'Arte karakterini kabul ettiremezsiniz. Hem niye edeyim ki?.
Şövalye bir Fransız kültürüdür. Cyrano da bir Fransız kahramanı.. Gerçekten yaşamış. Edmond Rostand da bir Fransız şairidir.
Tüm bunları bir kenara atıp, antik İtalyan üslubu ile bir Pantalone, Pulcinella havasında Cyrano yaratamak niye, peki?.
Seneye de orta oyunu yapalım Cyrano'yu.. İbiş olsun!..
Ama dedim ya, Birkiye ipin ucunu fazla kaçırmamış..
Benim de keyfim fazla kaçmadı, beklediğimi bulamadığım halde.. Şimdi, Şehir Tiyatroları Genel Yönetmeni Erhan Yazıcıoğlu da hazırlanıyormuş, Cyrano rolüne.. O fiziği, yaşı ve ses tonu ile daha da oturtur sanıyorum. Gidip göreceğim..
Oyunun en başarılı kişisi, dekorları yapan Barış Dinçel'di. Bu kadar değişken oyunda, hem etkili, hem pratik, hem de zevkli olmak zor. Barış başarmış.
Kostümlerde Canan Göknil de, bu yılın ödül adaylarından..
Ama "Elbisem gösterişsiz olunca süsüm tamam olur" diyen, şıklığı, zarafeti ile ünlü Cyrano'nun kıyafetini, karikatürleştirmesini beğenmedim.
Yönetmenin yorumu öyle olsa da..
Canlı müzik, başarılı bir takım oyunu ile, izlenecek bir oyun Cyrano.. Hele hiç görmemiş, duymamış, okumamışlar için..
Günümüzde Cyranolara o kadar ihtiyaç var ki!..