Bir sahne dekorunun arkasına baktığınız oldu mu hiç? Salondan görünüşü belki görkemlidir. Örneğin "altın kaplı" bir saray kapısıdır. Provada sahneye tırmanıp arkasına dolanırsanız, toz toprak içinde, boya kokulu bir bez ve tahta yığını olduğunu görebilirsiniz.
Yaşadıkça dünyadaki birçok şaşaanın o niteliğini fark ediyor insan.
Biliyorsunuz, yıllar yılı Amerika'nın müthiş yumuşak gücünün en etkili silahı sinemasıydı. Geçen yüzyıl boyunca insanlık onun perdelere yansıttığı görüntülere imrendi, masallarına inandı, çaktırmadan sunduğu mesajları bilinçaltına sindirdi.
O devasa kültür istilasının en büyük kozu da "yıldız" diye parlatılan, adları acayip bütçeli reklam kampanyalarıyla pompalanan, allanmış pullanmış oyunculardı. Gözlerimizi kamaştırmış yapay parıltılar hâlâ etkili. Elli yıl önceki Amerika Cumhurbaşkanının adı sorulsa doğru cevap verebilecek olanımız azdır. Ama Marilyn Monroe'yu unutan var mı?
Aynı derecede ünlü ve "unutulmaz" bir başka "Hollywood Kraliçesi" de önceki gün ölen Elizabeth Taylor idi. Nikâh açgözlülüğünde bizim yedi kocalı Hürmüz'ümüzü sollamış olduğundan, daha doğru adıyla Elizabeth Taylor Hilton Wilding Todd Fisher Burton Fortesky.
Ben unutmayı tercih ederim haspayı. Çünkü belleğimde onun kazıdığı bir görüntü var. Hayır, mücevher açlığı kadar namlı yiyecek pisboğazlığı yüzünden file döndükten sonra şişkin yüzünde kalmış ünlü gözleri değil. Bir yatak odası.

***
Eski eşlerimden Leyla gazetecilik becerisi sayesinde Patrik Athenagoras ile ahbaplık kurmuştu. Onunla bir Amerika ziyaretimizde bizi New York'ta Spyros Skouras karşılayınca şaşırmıştım. Meğer Patrik pistonuymuş.
20th Century Fox firmasını yöneten Skouras dünyanın en büyük film yapımcısı ve sinema zincirleri imparatoruydu.
Yunanistan'da bir koyun çobanının oğlu iken genç yaşta iki erkek kardeşini yanına alarak Amerika'ya göç etmiş. Fırsat sezip yakalama yeteneği anlamında müthiş iş kafası varmış. Deliğine beş sent atılınca bir şeyler seyrettiren yeni icat makinelerden bir tane almış borç harç. Kazancıyla makineleri çoğaltmış, eğlence salonu açmış.
Onların kazancıyla salonları çoğaltmış. Film seyircisi artınca hepsini sinema yapmış. Bakmış ki film üretiminde iyi para var, yapımcı olmuş. İnsan sarraflığı ve hızlı kazanca odaklı şahin gözleri sayesinde o alanda doruğa çıkmış çabucak. (Norma Jean adlı ünsüz bir çaylağı komik fiyata stüdyosuna bağlayıp Marilyn Monroe yaptıktan sonra sırtından para kıran da o.)
Cin gibi, anasının gözü, apaçık sözlü, sevimli bir adamdı. Yunanlı-Amerikalı karışımı bir Ertem Eğilmez diyeyim de anlayın.
***
Bizi New York'taki evlerinden birinde misafir etti bir gece. Saray yavrusu kâşaneyi gezdirirken ayrı bir bölüme geçtiğimizde "Ben de Los Angeles'ten bugün uçtum," dedi. "Kusura bakmayın, her tarafı temizletemedim daha. Düne kadar Liz ile Richard burada kalıyorlardı."
Liz dediği Elizabeth Taylor, öteki de o zamanki -boşanıp ikinci kez evlenmiş olduğu-Richard Burton idi. Söz onlardan açılınca anlattı odaları dolaştırırken:
Ömründe kimseden kazık yememiş olmakla övünürmüş ama, o ikilinin başrolleri oynadığı Kleopatra filmi stüdyoyu batıracakmış neredeyse. Kaprisler, gecikmeler, dağınıklıklar maliyeti başlangıçtaki tahminlerin kat kat üstüne çıkarmış.
"Kadına duyulmamış bir para ödedim" dedi. "Elmasa doymuyor ki..."
Derken bir kapı açtı, bakınca yüzünü buruşturdu, eliyle sinek kovar gibi bir hareket yaparak içeriyi gösterdi. Yatak odasıymış. Biz de gönülsüzce oraya göz attık kapıdan.
Pencereleri ve perdeleri kapalı odada ilk dikkat çeken şey yerdeki onlarca boş bira kutusu ve buruşturup atılmış kağıt yumaklarıydı. Skouras'ın orada dolaşırken öfkeyle söylediklerini, karmakarışık açık yatağı ve başka ayrıntıları anlatmak gereksiz. Ama şu gerçeğin bilinmesinde yarar var:
Amerika'nın yumuşak gücünün sahne gerisi parlak değildi.