Türkiye'nin geliştirdiği, ürettiği ve ihraç ettiği sistemler farklı muharebe sahalarında kendini ispat etmeye devam ederken sektörün geniş katılımıyla SAHA EXPO'22 Fuarı İstanbul'da gerçekleştirildi. SAHA İstanbul tarafından, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde gerçekleştirilen fuara bu yıl 390 yabancı ve 567 yerli firma katılırken 110'dan fazla uluslararası anlaşmaya imza atıldı.

Avrupa'nın En Büyüğünden "Uluslararası Marka"

Türkiye'nin gelişen ve güçlenen ekosistemi ile uluslararası marka, değer üretmesine SAHA EXPO önemli bir örnektir. Avrupa'nın en büyük sanayi kümelenmesi (876 firma ve 24 üniversitesi) SAHA İstanbul organizasyonu olan SAHA EXPO'ya yurt dışı katılımları da her yıl artıyor. Türkiye'nin askeri ve savunma sanayii iş birliği yaklaşımları yabancı ülkelerin fuar vb. organizasyonlarımıza katılımlarında etkisini gösteriyor. Türk savunma sanayiinin sunduğu çözümlerin, aktif ve etkin dış politikanın yanı sıra tüm bu süreçlerin doğrudan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından desteklenmesi ve yakından takip edilmesi oldukça önemlidir. Fuara baktığımızda geniş bir coğrafyadan, farklı seviyelerde ikili ilişkilerimizin olduğu ülkelerden üst düzey heyetleri ve firmaları görüyoruz. Toplam 57 ülkeden yabancı katılımın olduğu fuara hükümet başkanı düzeyinde tek katılım Libya'dan oldu. Fuara 11 yabancı bakan katılırken Birleşik Krallık Savunma Bakanı Ben Wallace fuar alanını Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile birlikte gezerek kendi tabiriyle "keşif" yaptı. Ayrıca 37'si genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanı gibi üst düzey olmak 37 ülkeden 60 heyete mensup 268 resmî heyet üyesi ile 25 ülkeden 112 ticari heyet üyesi ve toplamda ise 500+ heyet üyesi fuara katıldı.

4 Milyar Dolar Hedefine

Türk güvenlik güçlerinin ihtiyaçlarına yönelik yerli ve milli mottosuyla çözümler geliştiren sektör, günümüzde yurt dışı pazarlarında daha rekabetçi şekilde varlık gösteriyor. Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) koordinasyonunda sistematik ve sürdürülebilir bir zeminde icra edilmeye çalışılan ihracat faaliyetleri pozitif yönlü sonuçlar veriyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre sektör ihracatı ilk kez 1 milyar dolar düzeyini 2012 yılında, 2 milyar dolar düzeyi 2018 yılında, 3 milyar dolar düzeyini ise tüm zamanların rekorunu kırarak 2021 yılında aşmıştı. Yine TİM verilerine göre sektör Ekim ayında 2022 yılının aylık bazda en yüksek seviyesine ulaşarak yaklaşık 465 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi. Sektörün 2022 yılının ilk 10 ayında gerçekleştirdiği ihracat 3.3 milyar dolar düzeyine gelirken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da belirttiği 4 milyar dolar ihracat hedefine yaklaşılıyor. SAHA İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Bayraktar ise fuarda 1 milyar doların üzerinde yüzde 60'ı ihracat odaklı 114 anlaşmaya imza atıldığını açıkladı. Farklı vadeler için ortaya konan ihracat hedeflerine ulaşılmasında SAHA EXPO vb. fuarlar önemli rol üstlenmektedir.

Büyük Projeler ile Önemli Eşiğe: 2023

Komuta kontrolden sensöre, radardan mühimmata sektör tarafından hem güvenlik güçlerimize hem de dost ve müttefik ülkelere çözümler sunuluyor. Özellikle son yirmi yılda sektörde birçok proje hayata geçirilirken Cumhuriyetimizin 100'üncü yılının önemli projelerle taçlandırılması planlanıyor. 20223 hedeflerinden birkaçı şöyle: TUSAŞ, ATAK II taarruz helikopteri ve jet uçağı HÜRJET projelerinde ilk uçuş ve Milli Muharip Uçak projesinde ise hangardan çıkış için hazırlıklarına devam ediyor. Ayrıca yerli genel maksat helikopterimiz GÖKBEY'in envantere kazandırılması amaçlanıyor. Bayraktar TB2 ve AKINCI gibi SİHA sistemlerini hem güvenlik güçlerimize kazandıran hem de oldukça önemli ihracat başarılarına imza atan Baykar ise hem Bayraktar TB3 SİHA'yı hem de KIZILELMA MİUS'u gökyüzüyle buluşturmayı hedefliyor. Mavi Vatan için önemli bir yıl olan 2023'te; ANADOLU çok maksatlı hücum gemisinin, İSTANBUL fırkateyninin, Denizde İkmal Muharebe Destek Gemisi DERYA'nın ve PİRİREİS denizaltısının ve İDA sistemlerinin Deniz Kuvvetlerine teslim edilmesi bekleniyor. Bu süreçlerde ise alt sistemler önemli yerlileştirme ve millileştirme faaliyetlerine sahne oluyor; MKE tarafından 76 mm deniz topu; ROKETSAN'ın ana yükleniciliğinde Milli Dikey Atım Sistemi; STM'nin ana yükleniciliğinde denizaltı torpido kovanlarının yer aldığı baş kısım Section 50; TEI tarafından hava platfromlarına, Kale ARGE tarafından seyir füzelerine güç verecek motorlar; ROKETSAN ve TÜBİTAK SAGE tarafından geniş yelpazede hava savunma ve hava-hava füzeleri, güdüm kitleri, akıllı mühimmatlar…

Sonuç Yerine

SAHA EXPO'22 ile bir kez daha sektörün dönüşen harp sahasının farklı ihtiyaçlarına yönelik modüler, müşterek ve maliyet – etkin konseptleri sunabileceğini gördük (bkz. Gürbağ Savunma'nın GIDS çözümü). Sektörün geliştirdiği ve ürettiği sistemler farklı muharebe sahalarında bir taraftan kendini ispat ederken diğer taraftan güçlenen yapısıyla sektör küresel oyuncu olmaya odaklanmış durumda. Sektör hedefleri dikkate alındığında paydaşlarının alt sistemler ve bileşenler üzerinde yapacağı millileştirme ve yerlileştirme ile küresel bir oyuncu olmaması için zaten bir neden görünmüyor. AMA; yalnızca yurt içine teknoloji geliştirerek, satarak değil aynı zamanda ihracatı da odakta tutarak firmaların varlık göstermesi elzemdir. Sektör paydaşları; yurt dışı şubeleri, iştirakleri, ofisleri vd. ile mevcut ve potansiyel iş birliklerini derinleştirme ve geliştirmede "etkin" ve "ısrarcı" olmalıdır. Sektör gelişimini olumsuz etkileyecek; kaynak, zaman ve emek kaybına neden olacak "rekabet" anlayışından kaçınılmalıdır. Firmaların asıl yetkinlik ve çalışma alanlarından uzaklaşıp "popüler sistemlere" ve "yüksek ticari beklentilerine" yönelik projeler hayata geçirmeye çalışması sakıncalıdır. Genellikle başarılı olamadığı görülen bu girişimler; her yıl için güncellen takvimlerini tutturamıyorlar ve fuarlarda da daha büyük "maketlere" dönüşüyorlar.