Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Konya Büyükşehir Belediyesi'nin katkıları ile Anadolu Üniversitesi, Çatalhöyük Neolitik Kenti ve Çatalhöyük Tanıtım ve Karşılama Merkezince hazırlanan Belleğin İzi: Neolitik Kent Çatalhöyük sergisi, AKM Galeri'de İstanbullularla buluşuyor. 7 Ocak'a kadar ziyaret edilebilecek olan, 23 sanatçının Çatalhöyük üzerine kazı başkanlığının verdiği bilgileri yorumlayarak yarattığı resim, heykel, seramik, ahşap baskı, cam altı çalışması ve video enstalasyon alanlarında 40'a yakın eserden oluşan sergi, küratör Siret Uyanık ve Çatalhöyük Kazı Başkanı Doç. Dr. Ali Umut Türkcan tarafından hayata geçirildi. Sergi küratörü Uyanık ve Kazı Başkanı Türkcan sergiyi ve Çatakhöyük Kazısı'nın önemini anlattı.
- Çatalhöyük belleği izi sergisi fikri nasıl ortaya çıktı?
- Siret Uyanık: 2022 yılında Bellek Anadolu Sergisi'ni hayata geçirmiştik. Çatalhöyük o sergi kapsamında eser sergilediğimiz dört kazı alanından biriydi. Sergi sonrası Çatalhöyük kazı başkanı ile bir çalışma yaptık. Günümüz sanatçılarımızın yorumlarından oluşacak bir sergiyi seyirciyle buluşturma kararı aldık. Ön çalışmaların ardından sanatçılar tamamen bu konuya uygun resim, heykel, seramik, video ve enstalasyon gibi farklı disiplinlerden 40'a yakın eser ürettiler.
- Ali Umut Türkcan: Çatalhöyük'ün kendine ait bir sergisi olması gerektiğini düşünerek planlamaya başladık. Konya Büyükşehir Belediyesi'nin desteği ile bir ören yerinin modern sanat ile buluştuğu belki de ilk projeyi geliştirdik.
- Anadolu'daki ilk sanat Çatalhöyük diyebilir miyiz?
- A.U.T: Çatalhöyük kazılarının gerçekleştiği dönemde dünyanın en büyük arkeolojik keşiflerinden birisiydi. Dünyanın en büyük ve ilk kenti olmasının yanı sıra ilk duvar resimlerinin ve dokumalarının keşfedildiği kültür tarihinde özel bir yer. Çatalhöyük karakter ve sanatını ansiklopedik tanınırlığından çıkarıp, kamu ile paylaşmak için çok değerli akademisyenler ve sanatçılar ile çalıştık.
- Arkeolojik olarak ve sanatsal olarak önemi nedir?
- S.U: Çatalhöyük, duvar resimleri ve insanların yaşam biçimleri ilginç veriler barındırıyor. Çok kullanılan Boğa Kültü, Kibele ve Ana Tanrıça figürleri gibi çok zengin verilere sahip Çatalhöyük... Bu nedenle sanatçılara ilham kaynağı olması çok doğal.
- Sergide eseri bulunan kaç sanatçı var?
- S.U: Sergide 23 sanatçının eseri yer almaktadır. Çatalhöyük çok zengin sembollere sahip olan bir arkeolojik merkez. Sanatsal açıdan yaşam tarzlarıyla ilgili çok ilginç veriler sanatçılara ilham kaynağı oldu.
- A.U.T: Sergide 30'un üzerinde eserimiz var. Bunları arkeoloji bağlamından çıkarıp ayrı bir değer ve anlam katıyorsunuz. Aslında bir noktada toprak altından çıkan bir eser belki de o dönemin ilk ikonuydu. O eserlerin seçimi ya da bütüncül şekilde sunumu bize sanatçının nasıl etkilendiğini göstermesi açısından çok önemli. Eser sahipleriyle Çatalhöyük sanatının modern sanatla buluştuğunuzu görüyoruz. Bu serginin daha da geliştirilerek Avrupa'ya doğru seyahat etmesi benim amaçlarımdan bir tanesidir.
- Serginin devamı gelecek galiba?
- A.U.T: Evet, çok fazla eser var. Yeni bir kataloğa kavuşmalıyız. Şu an gördüğünüz çok küçük bir oran. Çatalhöyük zaman zaman bir sanat galerisi gibi o yüzden bu fırsatın değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum.
- Peki buradaki eserler Çatalhöyük'te veya başka bir yerde sergilenecek mi?
- A.U.T: Henüz konuşmadık. Bağlam yerinde olursa ve Büyükşehir Belediyesi arzu ederse inşallah Konya'da hatta Çatalhöyük'te sergilenir.
- S.U: İlk gösterimi AKM'de gerçekleştirdik. Bizim amacımız bu serginin yurt içinde ve yurt dışında farklı platformlarda daha çok kişiye ulaşması. Bunun için ön çalışmalara başladık bile.