Bu bayram adeta ekonominin de bayramı... Bunaldığımız, evlerimizden çıkıp belki de bize bir asır gibi gelen kısıtlamaların ardından soluğu tatilde almışız gibi görünüyor. Son 15 ayı pandemi gölgesinde geçiren Türkiye ekonomisi, normalleşmeden sonra bayram tatilinin etkisinde. Geri dönüş beklentilerin de üzerinde. Kurbanlıktan perakendeye kadar birçok alanda gerçekleşen ekonomik hareketlilik bayram sonu için 35 ila 40 milyar liralık harcamayı işaret ediyor. Pek çok alanda ekonomik veriler pandemi öncesini yakaladığımızı gösteriyor. Birleşik Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel, "168 firmaya ait 423 markamız var. Bu 423 markayla yaptığımız anketlerde üyelerimizin yüzde 70'i yani yaklaşık 300 tanesi 2019 cirosunu yakaladı ve geçti. Geçen yıl kartlı alışverişin tutarı 10.5 milyar TL idi. Bugünkü hıza baktığımız zaman rahatlıkla bunun 17 milyar TL'yi bulmasını bekliyoruz" diyor.
Turizmciler de bayram neşesinde. 2019'da 55 milyon turist gelmiş, 35 milyar dolar gelir elde edilmişti. 2020 yılında 11-12 milyar dolara sevinmek zorunda kalmıştık. Bu yılki hedef her ne kadar pandemi öncesine dönülmese de yüzleri güldürecek düzeyde. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, "Hedefleri 25 milyon turist, 20 milyar dolar gelir olarak düzelttik. Şu anda iyi de gidiyor, inşallah hedeflere ulaşacağız. Ama gönlümdeki hedefi sorarsanız 30 milyon turist, 23 milyar dolar gelir" diyor. Turist sayısı her geçen gün artıyor ama bu bayram gelseler de doluyuz. Bodrum'da iğne atsanız yere düşmüyor. Çeşme Otelciler Birliği Başkanı Yakup Demir, "Son 10 yıldır bayramlarda yoğunluk var. Ama hiç bu kadar yoğunluğu görmemiştik. Pandemide gerçekten tatile özlem artmış. Bayramda %100'e yakın doluluk oranı var. Ağustos tamamen dolu. Eylül rezervasyonlarına başladık" diyor. Bu bayram 10 milyon kişinin seyahat etmesi en az 10 milyar liralık bir ekonomi oluşturması bekleniyor.
Bu hareketlilik ekonomide çarkların dönmesi, gıdadan tekstile işletmelerin çalışması, istihdamın artması, cari dengenin sağlanması demek. İki risk var. Birisi enflasyonda yükseliş -ki fahiş fiyatlamaların etkisini hesaplamak iyice zorlaşıyor. İkincisi de pandemide normalleştiğimizi unutarak maske-mesafe-hijyen kurallarına uyum sorunu. Sanki sahilde maskeli dolaşmak suçmuş gibi bir fotoğraf var. Bu iki riskin etkilerini azaltmak içinse bilinçli ve ortak mücadele şart.
Bayram elbette sadece ekonomiye gelmesin. Uzunca bir süredir sevdiklerimizden uzak kaldığımız bayramlar yaşadık. Bu bayramla birlikte artık kucaklaşabildiğimiz, büyüklerimizin ellerinden öpüp küçüklerimizi sardığımız eski bayramlarımıza geri dönelim. Herkesin kurban bayramını kutlar; sevdiklerinizle sağlıkla nice bayramlar dilerim.