Yolsuzluklar cenneti Türkiye, kimi zaman 'Kayıp Trilyon' davasına, kimi zaman da 'Kayıp Silahlar' tartışmasına sahne oldu. Her biri bir dönemi simgeleyen önemli davalardı. Şimdi yeni bir kavramla daha tanışıyoruz, Kayıp Borular...
İstanbul'un temel sorunu altyapı. Altyapıya son 30 yılda kaç trilyon gömüldüğünün hesabını kimse bilmiyor. Dere islah çalışmalarında alınan yol bunun göstergesi.
Peki İstanbul'un altında döşenmiş kaç kilometre kanalizasyon ve yağmur suyu kanalı var? Bunu da İstanbul'da kimse bilmiyor. Bilmiyor, çünkü, kimin ne yaptığı, nereye ne kadar boru döşendiği kayıtlarda yok.
Bu çarpıcı gerçeği bakın İSKİ Genel Müdürü Dursun Ali Çodur nasıl anlatıyor: "Eminönü'nde 8 tane çapı 80 santime kadar, suyu denize götürecek hat tespit ettim kameralarla. Bilmiyorduk. Bu hatların hepsi tıkanmıştı, bir gram gitmiyordu. Yeni teknolojiyle hepsini temizledik. O alt geçidi hep su basardı. Ama şimdi basmıyor."
Her yağmurda İstanbul'un tıkanan, su altında kalan bölgeleri belli. Bunlardan biri de TEM Otoyolu'nu Etiler'e bağlayan köprü... Bu köprünün altı her yağmurda geçilmez oluyor. İSKİ Genel Müdürü Çodur, bu sorunu çözmek için teknolojiye başvurmuş ve kameralarla yeraltı kanallarını izlemeye almış. İşte bu çaba İstanbul'un bir çok noktasına aslında boru döşendiğini ama bilinmediğini ortaya çıkarmış... Dursun Ali Çodur anlatıyor: 'Feshane'yi çok su basıyordu. Yeni bir hat döşeyelim diye düşünürken yaptığımız araştırmada denize giden 1200'lük bir hat bulduk. Tamamı tıkalıydı, açtık. Şu an tam çözdük diyemem ama ümit ediyorum sorun çıkmaz. Bizde işin sahibi yok, bir de kaydı kuydu yok."
Kamera sistemi sadece kayıp boruları değil, yeraltındaki yanlışlıkları da ortaya seriyor. Örneğin Unkapanı Köprüsü'nün altının her yağmurda göle dönmesine neden olan bağlantı... Çodur yanlışlığı bakın nasıl anlatıyor: "Oradaki yağmur sularının denize akması gerekiyor. Deniz bağlantı borusunu, deniz seviyesinin altına verirsek su oradan denize akar. Fakat ne olmuş, arada bizim bacamız var. Yenikapı'ya giden kanalizasyon hattını tutmuş bizim bacaya bağlamışlar. Bu sefer normal yağmursuz havada bile deniz suyu dolunca bizim bacaya akıyordu. Biz onu da kestik bağladık bugünden sonra bir sıkıntı beklemiyoruz."
Çodur, bu örneklerden sonra çok daha çarpıcı bir rakam veriyor. İstanbul'da Ülke Koordinatları'na işlenmeyen kanalları sayıya döküyor: " 6 bin tanesini GİS'e (Geographical Information System-Coğrafi Bilgi Sistemleri) işledim. Böylece ülke koordinatlarında borunun geçtiği yeri, denize ne kadar kaldığını bütün haritama işlemiş oluyordum. Bu daha önce bilinmiyordu. GİS haritamız şu an hazır. İçme suyu ve kanallarımız bitti. Ama yağmur suları haritada yeterince işli değil. Daha keşfedilmemiş döşenmiş kanallar vardır."
İSKİ Genel Müdürü Çodur, son olarak Ataköy'den geçen Ayamama Deresi üzerine kurulacak biyolojik arıtma sisteminin kurulmasıyla ilgili ihale kararı alındığını ve Büyükşehir Belediye Başkanı'nın imzasına sunulduğunu belirtiyor.
