ABD'nin kararlı tutumu, krizle boğuşan AB'ye nefes alacak bir kapı araladı. AB, İran'a ambargo uygulanması için kırmızı kartı çıkardı. 1 Temmuz'dan itibaren İran'dan petrol almayacağını ilan etti. AB ülkeleri İran'ı köşeye sıkıştırıp teslim olmaya zorluyor. Bunu da İran'a karşı bir savaş yolunun açıldığını kabul ederek yapıyorlar.
Dünyada günde 80 milyon varil petrol üretiliyor, kısmi ambargo altındaki İran, günde 2.5 milyon varil petrol ihraç ediyor.
Öyle ya, Avrupalının İran resti petrol fiyatını delirtir mi?
Öncelikle, ambargoyu gündeme getiren ABD'nin cebine Suudi Arabistan petrolünü koymadan kart açmasını düşünmek saflık olur! Çünkü İran'a ambargo uygulanması durumunda petrol açığını Suudi Arabistan'ın kapatacağı kesin.
***
Petrol ve doğalgazda büyük oyuncular, fiyat artışıyla ilgili üç senaryo üzerinde aylardır kafa yoruyor.
Bir grup, Hürmüz Boğazı'nın kapanması ya da ani savaş durumunda şok dalga gelir, fiyatta şok artış olur görüşünde.
İkinci senaryo, kabul gören senaryo. Riskler ve artan siyasi tansiyon fiyatı yukarı çeker. Sigorta ücretleri ve navlun artar. Ekonomiler bundan olumsuz etkilenir yönünde.
Bir de tansiyon yüksek olabilir, fiyat tırmanabilir ama"
küresel krize bağlı olarak talep düşüşü, fiyatları aşağıda tutar" diyenler var.
Oyun içindeki oyunu çözmek önemli. "Petrolün fiyatı ne olur" sorusuna ise en kritik yanıtı, geçen hafta Rusya Maliye Bakanlığı verdi. Bakanlık, "
2012'de petrol fiyatıyla ilgili öngörümüz
84 dolar" dedi.
Sizce fiyat gerçekçi mi?
***
İran'ın en büyük müşterisi
Çin, petrolün
yüzde 22'sini satın alıyor.
Yüzde 18'lik payla ikinci büyük müşteri grubu
AB. İran petrolünün
yüzde 17'sini
Japonya alırken
yüzde 15'ini de
Güney Kore ithal ediyor.
Geçen hafta ABD Hazine Bakanı
Timothy Geithner, Uzakdoğu seyahatindeydi. İran'dan petrol ithal eden büyük tedarikçilerle tek tek görüştü. Petrol ambargosuna uyma konusunda İran'dan ithalat yapan ülkeleri ikna etmiş görünüyor.
Herkes sahadaki komutan ABD'ye göre pozisyon alıyor.
Savaş oyununda kartlar tek tek açılıyor.
Peki, Türkiye olarak ne yapıyoruz?
Ankara'nın Washington ile Tahran arasında "
istisnai ülke" olma kartı işe yarayacak mı? Şimdilik
BM Güvenlik Konseyi Kararları'na uygun davranmaktan başka seçeneğimiz yok gibi görünüyor.
Aman dikkat!