Seçim yılı 2023, Türkiye için aynı zamanda önemli projelerin somutlaştığı bir yıl olmaya aday. Şimdilik 4 önemli adım söz konusu.
1- Karadeniz doğalgazı, ilave rezerv keşifleri ile birlikte ana dağıtım şebekesine verilecek.
2- Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin bir ünitesi devreye girecek.
3- Türkiye'nin otomobili üretim bandından inecek ve piyasaya sunulacak.
4- Türk mühendisinin ürünü Milli Muharip Uçak, test uçuşlarına başlayacak.
Tüm bu gelişmeler elbette gurur verici. Büyük düşüncenin, vizyoner bakış açısının, azim ve kararlılığının neticesi.
Lakin...
Bu seçim bambaşka koşullarda cereyan edecek. Büyük Türkiye ideali, büyük yatırımlar, büyük liderlik seçimin belirleyici unsurlarından olacak. Ancak, vatandaşın mutfağına ve cebine yansıyacak önlemler, kadınların ve gençlerin hayata tutunmasına dair reçeteler ve toplumsal umudun canlılığı da seçimin kaderine büyük ölçüde etki edecek.
Hali hazırda 6 muhalefet partisinin bir araya geldiği, zoraki birlikteliği ayakta tutma müzakereleri yaptığı, Cumhurbaşkanı adayını netleştirme işini liste pazarlıklarına endekslediği, arada da ekonomi üzerinden popülizme yöneldiği bir dönemdeyiz.
Henüz seçim kampanyasının başlamadığını, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sahaya inmediğini, sürpriz etkisi yaratacak kartlarını açmadığını, sadece güncel konular üzerinden muhalefetin konjonktürel söylemlerini boşa çıkaracak sınırlı hamlelerle yetindiğini de hesaba katmak durumundayız.
***
Gerek pandemi şartları gerekse Rusya- Ukrayna Savaşı, pek çok ülkenin bazı gerçeklerle sert biçimde yüzleşmesine yol açtı. Güvenilir ve sürdürülebilir gıdaya, kullanılabilir su kaynaklarına ve enerjiye sahip olan ülkelerin, Yeni Dünyanın geleceğinde söz sahibi olacakları kesinlik olarak tescillendi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın yakın zamanda bir kez daha vurguladığı gibi, "Tarım, ülkeler için en az savunma sanayii kadar önemli bir sektördür!"
Türkiye perspektifinden bakıldığında, "Köylüyü çiftçi, çiftçiyi de üretici yapma" gereği artık daha iyi anlaşılıyor. Üstelik ülkemizdeki istihdamın yüzde 17'si tarım sektöründe yoğunlaşıyor. İşlenmemiş gıda ürünleri ile tarıma dayalı sanayii ürünlerinin bugünkü fiyat seviyesi gösteriyor ki; "Üretimden paketlemeye, dağıtımdan komisyonculara, marketlerden tüketiciye" uzanan geniş ağda, tekil dokunuşlardan ziyade bütüncül ve eş anlı tedbirlere olan ihtiyaç artıyor. Bu da bizi, "Tarım Eko Sistemi"ne götürüyor. Esasen, tarım politikaları ile ilgili bu zincirin halkaları içinde bir noktaya daha özellikle değinmemiz gerekiyor. "Tarımın finansmanı!" Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası'nın bu noktada çok kritik bir rolü bulunuyor. Banka, misyonu gereği tarımın her aşaması ile doğrudan ilgili ve bilgili. Kredi yükünün yüzde 70'ini taşıyor. Ve doğru bir zamanda 6 ayrı kredi ürününü uygulamaya başlıyor. "Genç Çiftçi Kredileri, Kadın Çiftçi Kredileri, Altın Kovan Kredisi, Güneş Enerjili Tarımsal Sulama Kredisi, Üreten Kooperatif Kredisi, Tarım Transfer Kredisi!"
Tarımda dijitalleşme ve yeşil kalkınma devrimi ile uyumlu projelerin desteklenmesi, geçtiğimiz yıl yaşanan yangın felaketinden sonra arıcılığın canlandırılması, farklı bankalardaki tarım kredilerinin Ziraat'e transfer edilerek tek merkezden yönetimi gibi çözümleri de not etmek gerekiyor.
***
Önceki gün İstanbul'da, Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar'ın anlatımını dinlerken ana mesajını ayrı bir kenara yazdım
"Türkiye'mizde, bir karış tarım arazisini boş bırakacak lüksümüz yok. Daha çok çalışmak ve üretmek, üretmek, üretmek zorundayız. Mekanizasyona ve teknolojiye erişimi, hammadde üreten yapıdan katma değerli ürünlere geçişi hızlandırarak verimlilik, kârlılık ve sürdürülebilirlik için işletmelerimizi ölçek ekonomisine uygun boyuta taşımalı, birlikte iş yapma kültürünü yaygınlaştırmalıyız."
İşte bu nedenle, tarımın ve mutfağın geleceğini belirleyecek aşağıdaki tabloyu herkesin bilmesinde ve nerede işler iyi gidiyor, nerede aksıyor ise bunu takip etmesinde sayısız fayda var:
Çiftçiler/Çiftlikler.
Politika yapıcılar/ Kooperatifler.
Tüccarlar/Lisanslı depolar.
Tarıma dayalı sanayii.
Toptancı/ Perakendeciler.
Enerji/Sulama.
Sistem sağlayıcı ve yazılımcılar.
Girdi üreten ve satanlar...