Ara seçimler ABD sisteminde denge mekanizmasının omurgası. Bu nedenle de önemli.
Çünkü bu seçimler vatandaşlara, iki yıl önce seçtikleri başkanın performansını değerlendirme fırsatı verir. Hoşnut değillerse Meclis'te ve Senato'da muhalefet partisine oy vererek başkanı dengelerler. Hatta ara seçimler yoluyla "başkanın azledilmesi" süreci bile söz konusu olabilir.
6 Kasım seçimlerinde de bu mekanik işledi ve Senato'da Cumhuriyetçiler, Temsilciler Meclisi'nde ise Demokratlar kazandı. Başkan Donald Trump'ın partisi Temsilciler Meclisi'ndeki çoğunluğunu kaybetti.
Peki, Trump'ın "muazzam bir başarı" diye yorumladığı bu sonuçlar ne gibi olası sonuçlar doğurabilir?
***
Birincisi, pek çok yerde dile getirildiğinin aksine, ABD'deki Temsilciler Meclisi "
olmasa da olur" bir merci değil. Temsilciler Meclisi, üst kanadını Senato'nun oluşturduğu
ağın alt kanadı. Senato'da karara bağlanan konular önce Temsilciler Meclisi'ne geliyor. Yani öldürmese de
ördeği fena topallatır Meclis.
Mesela Demokratların çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi bu dönem,
yasama faaliyetlerini tırpanlayabilir. Cumhuriyetçilerin tartışma yaratan sağlık reformu ya da göçmenler gibi konularda ajandasını aksatabilir...
Trump, İklim Değişikliği Anlaşması'ndan tutun da
İran ambargosuna ve
gümrük vergisi savaşına kadar pek çok konuda programına uyamayabilir.
Hatta parlamento soruşturmalarının önünü açarak Trump'ın azledilmesi sürecini bile başlatabilir...
***
Kimi yorumcular bu gelişmenin ABD kamuoyundaki
kutuplaşmayı kısmen azaltacağını savunuyor. Hatta onlara göre Trump karşıtı
muhalefetin ABD'de bir
mevzi kazanması, "dünyanın geri kalanı" için de hayırlı olacak.
Kimsenin moralini bozmak istemem ama
tam aksini düşünüyorum. Çünkü Trump'ı içeride ve dışarıda daha az agresif davranmaya itecek tek şey
muhalefeti tehlike olarak görmemesi. Yani kendini güvende, onaylanmış hissetmesi.
Artık hepimiz, Trump yönetiminin
iktidarı tasdik edilmediğinde ya da siyasi alanda meşruiyetini kaybettiğinde mutlaka
yeni bir güç gösterisine soyunduğunu biliyoruz.
Sadece Rahip Brunson olayını hatırlasanız yeter. Türkiye tartışmayı uzatınca, direnince, Trump'ın
diplomatik teamülleri ve uluslararası
hukuku nasıl yok saydığını, agresifleştiğini görmedik mi?
Allah Trump'ın yeni döneminde hepimizin yardımcısı olsun!
Zira içeride
başkanları sınırlandıracak mekanizmalar kurmayı akıl eden
ABD'nin İngiliz kurucuları, dünyanın
geri kalanını hiç düşünmemişler...
Haklısınız, belki onlar bile büyüyüp güçlenince
dışarıda bu kadar kuduracağını öngörememişlerdir.