Türkiye'de sadece Ayvalık bölgesinin zeytinyağında coğrafi işaret olduğunu biliyor musunuz? Oysa zeytin, zeytinyağı sadece bu yöreye özgü değil.
Denen o ki zeytinyağının anavatanının Mezopotamya. Mardin'de zeytin ağaçlarından hâlâ zeytinyağı yapılır. Ancak ne yazık ki bu kültürel zenginlikler araştırma yapılmadığı için doğru dürüst aktarılamaz bile.
Ama size güzel bir haberim var bugün. Nihayet bir şirketin aklına bu konuda güzel bir proje gelmiş.
ABD'de kurduğu ve 20 yılda çok iyi bir yere getirdiği şirketinin ardından Türk Kültür Vakfı'nı kuran ve Türkiye'nin pozitif bilinirliğinin artması için büyük çaba sarfeden Dr. Yalçın Ayaslı'yı bilmem tanır mısınız?
Kendisi mütevazı duruşuyla bilinir ve pek de ön plana çıkmaz. Ancak Türkiye'de kültürel zenginliklerin ortaya çıkması için yarattığı markalara belki rastlıyorsunuz. Örneğin Armaggan isimli marka bu ülkenin zengin tarihi ve kültürel geçmişinden esinlenerek ortaya çıktı. Kapalı Çarşı yakınındaki Nar restoran da böyle. En zengin Türk yemek kültürünü bu restoranda görmeniz mümkün. Şimdiyse Nar Gourmet Genel Müdürü Samir Bayraktar'dan öğreniyorum ki Mardin'den başlayarak tüm bölgelerin zeytinyağından bir koleksiyon ortaya çıkarmak, hepsinin coğrafi işaret almasının yolunu açmak, tescilli zeytinyağlarının sayısını çoğaltmak için yeni bir projeye başlamışlar.
Bu yıl ne yazık ki Mardin'de zeytin hasadı iyi olmamış. O nedenle projeye Antalya'dan başlamışlar ve Ayvalık'a kadar 5 farklı bölgeyi taramışlar. İtalya'dan alınan teknolojisi yüksek bir zeytinyağı makinesini bir TIR'ın arkasına yerleştiren Nar, bölge bölge dolaşıyor ve zeytinyağlarını ait olduğu zeytinin yetiştiği bahçede sıkıyor.
TÜBİTAK projeyi kriterlerine uygun bulmamış ve desteklememiş. Ancak Sanayi Bakanlığı'nın Santek'i onay vermiş. Ardından Ankara Üniveristesi Ziraat Fakültesi de projeye katılınca, güzel bir özel sektör, devlet ve üniversite işbirliği ortaya çıkmış.
Samir Bayraktar, her bölgeden 1000 şişe zeytinyağı üretildiğini söylüyor. "Tunus zeytinyağı bile ABD'de Türk zeytinyağından daha çok kabul görüyor daha çok biliniyor" diyen Bayraktar, bu algıyı değiştirmeye çalıştıklarını söylüyor.
Doğrusu proje için Nar'ın ve kamunun harcadığı para 1 milyon lirayı bile bulmuyor ve düşünüyorum ki bu ülkede bazı şeyleri hâlâ yapmamış olmamızın parayla hiç ilgisi yok. Baksanıza bir küçük proje Türkiye'nin zeytinyağı haritasını çıkarmaya yetmiş de artmış bile.