İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB), bölgedeki madencilerin daveti üzerine kasım ayı yönetim kurulu toplantısını Diyarbakır'da gerçekleştirdi. Toplantıdan sonra da Mardin'deki Eti Bakır Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri'ni ziyaret etti. İMİB'in bu ziyaretine ben de katıldım. İlk dikkatimi çeken, bizi tesisin daha girişinde karşılayan Eti Bakır Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri Genel Müdürü Emre Kayışoğlu'nun heyecanı idi.
Önce Mazıdağı'ndaki tesisin ve hatta Cengiz Holding'in İngiltere'deki tesislerinin bile an be an izlendiği ana kumanda merkezinin olduğu binada Kayışoğlu'ndan genel bilgileri aldık, ardından sahaya inerek ziyaretimizi tamamladık.
Aklımda kalan ve dikkatimi çeken detaylar şöyle:
Cengiz Holding'in 1.2 milyar dolar yatırımla hayata geçirdiği Eti Bakır Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri'nin, hammaddesi maden atığı. Teknolojisi ve kapsamıyla dünyaya 'know how' sağlıyor.
Bu sebeple tesis, sık sık uluslararası heyetleri ağırlıyor. Örneğin bu hafta Kazakistan'dan bir heyet, buradaki faaliyeti incelemeye geliyor.
Hatta bu ziyaretler o kadar sıklaşmış ki Genel Müdür Kayışoğlu, gelenlerden ağaç bağışı yapmalarını istemeyi planlıyor. Bu bağışlarla diktiği badem ve fıstık ağaçlarının meyvelerini de daha sonra bağışçılara hediye olarak gönderecekmiş.
Anlaşıldığı üzere tesiste maden çıkarma faaliyeti tamamlanan yerler ağaçlandırılarak doğaya kazandırılıyor. Fıstık ve badem ağaçlarının şimdiden meyve vermeye başladığını gördüm. Genel Müdür Kayışoğlu tabi fırsatı kaçırmadı ve "Madenler oldu badem" esprisini yapmayı ihmal etmedi.
Buradaki faaliyetin Türkiye ekonomisi için anlam ve önemine gelince; kobalttan gübreye kadar birçok ürünün üretiminin gerçekleştiği tesis, fosfatlı gübre üretimi ile maden ve tarım arasındaki ayrılmaz ilişkiyi ortaya koyuyor.
Dünyada kobalt üretiminin yüzde 70'i Kongo Cumhuriyeti'nde yapılıyor. Mazıdağı'ndaki tesiste ise global kobalt üretiminin yüzde 2'si gerçekleşiyor.
Tesis; yılda 350 milyon dolarlık gübre ve 270 milyon dolarlık metal ithalatının önüne geçiyor.
Hiçbir detayı atlamadan heyecanla anlatan Emre Kayışoğlu son olarak kendi enerjisini kendi üretmek konusunda da önemli adımlar atılan tesis bünyesinde yeni kurulan güneş enerjisi santralını gezdirdi. Bu esnada üretim alanlarına da uzaktan bakan Kayışoğlu, "7 yıldır buradayım, yapılan iş dünyada örnek bir model ve ülke ekonomisine katkısı çok akıllıca kurgulanmış. Zaten işi bilenler bunun farkında. Benim bir çocuğum gibi" deyiverdi.
Bunun üzerine, 'gerçekten bu kadar çok mu seviyorsunuz' burayı dedim ve cevabı yazının başlığı oldu: "Geçen akşam arabayla geçerken uzaktan fabrikanın ışıklarını gördüğümde eşime, 'Ne güzel değil mi' dedim. Eşim de 'bizi de bu kadar seviyor musun' diye sordu. Yani sevgim o derece, ben bu fabrikaya aşığım."