Astım, oldukça sık rastlanan bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) verilerine göre, dünyada yaklaşık 300 milyon kişi astım hastası! Türkiye'de yaşayan her 12 yetişkinden ve her yedi çocuktan biri de astım hastalığıyla mücadele ediyor. Tedavi edilmediği takdirde ölümle dahi sonuçlanabilen bu hastalığın tetikleyicilerini keşfetmek, tedavinin başarısı için son derece önemli. Astım hastalığı; alerjik astım, nonalerjik yani alerjik olmayan astım ve noktürnal yani gece astımı olmak üzere temelde üç tipe ayrılır. Bunların yanında hamilelik astımı ve mesleki astım da sayılabilir.
ALERJİK ASTIM NEDİR?
Astım hastası kişilerin hava yollarında mikrobik olmayan iltihaplanma söz konusudur. Bu sebeple, hava yolu duvarı şiş ve ödemlidir. Kişi, alerjisi olan uyaranlarla karşılaştığında bu şişlik artar ve öksürük, nefes darlığı ya da göğüste baskı hissi meydana gelir. Toz, polen, koku ya da duman bu uyaranlar arasında sayılabilir. Alerjik astım hastalarının ilk yapması gereken, neye duyarlı olduklarını öğrenmek ve bundan mümkün olduğu kadar uzak durmaktır. Alerjik astım teşhisinde krizlerin tekrarlayıcı olup olmadığı, mevsimsel olarak ortaya çıkıp çıkmadığı, gece veya sabah saatlerinde görülüp görülmediği gibi belirleyici faktörler dikkate alınır. Bilimsel çalışmalar, ev tozu akar alerjenleri, kedi ve köpek tüyünün 3 yaşına kadar alerjik astım benzeri semptomlar için risk faktörü olduğunu düşündürmektedir.
BELİRTİLER
Nefes darlığı, sürekli öksürük, göğüste baskı hissi, yorgunluk ve halsizlik astım belirtileri arasında sayılabilir. Bu belirtilerin sıkça görülmesi durumunda mutlaka uzman bir doktora başvurmak gerekir. Kan testinden ziyade cilt üzerinden yapılan alerji testleri, çok daha güvenilir sonuçlar vermektedir. Cilt üzerinden yapılan bu testler, son derece kolay ve acısız yöntemlerle uygulanıyor. İlk olarak kol üzerinde uygun noktalar belirlenir ve numaralandırılan bu noktalara çeşitli alerjenler bırakılır. Sonrasında tek yapılması gereken, cildin vereceği tepkiyi beklemektir. Cilt, kızarıklık veya şişlik gibi tepkiler veriyorsa, ilgili noktaya bırakılan maddeye alerjiniz var demektir. Sonra yapmanız gereken en önemli şey, söz konusu maddeden uzak durmaktır.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Astım teşhisi neticesinde yapılması gereken ilk şey, tespit edilen alerjenden uzak durmaktır. Bunun dışında ilaç tedavisi ve atak anlarında kullanımı kolay spreyler tedavide olumlu neticeler alınmasını sağlar. Erken yaşta başlanan tedaviler neticesinde bu hastalıktan tamamen kurtulmak mümkündür.
GECE GELEN KRİZLER OLABİLİR
Gece astımı tipi, genellikle gece 02.00- 04.00 saatleri arasında gelen krizlerle kendini gösterir. İnsan vücudu, astıma karşı korunmak için adrenalin ve kortikosteroid adlı maddeleri üretir. Uyku esnasında bu maddelerin salınımının yavaşlaması, bu tip astıma sahip kişilerin nöbet geçirmelerinin başlıca sebebidir. Gece astımı tetikleyicileri arasında, sinüs enfeksiyonları, toz ve hayvan dışkısı sayılabilir.