Avrupa'da obezite oranının en yüksek olduğu ülkeyiz. Her üç kişiden biri obez.
Türkiye Obezite Araştırma Derneği'nin verilerine göre ise en obez il Adana, en fit il ise Erzurum çıktı. Ama bunun nedenleri hakkında bir açıklama yapılmadı.
Adana mutfağı en zengin illerden birisi, lakin Gaziantep, Hatay, Mersin de zengin mutfaklara sahip.
Neden Gaziantep değil de Adana?
Adana'da gece yeme alışkanlığı fazla olduğu için mi? Sabah ciğer şişle kahvaltı yaptıkları için mi?
Sanılanın aksine obezite sadece çok yemekten kaynaklanmıyor. Ne yediğiniz de önemli!
Protein değeri düşük, şeker, karbonhidrat ve yağ oranı yüksek kalitesiz gıdalarla beslenmek... Spor yapmamak... Hareketsiz yaşam sürdürmek vs. gibi obeziteyi artıran birçok etken var.
Demek ki, birçok Adanalı sağlıksız beslenip, az hareket ediyor.
Örneğin 200 kiloya ulaşan ve yakında obezite ameliyatı olacak Recep Haydutlu isimli hasta şu yorumu yapmış:
"Yörük milletindeniz, boğazı kesmek bizde zor. Gece gündüz fark etmeden devamlı yiyoruz. Öğlen Adana kebap, akşam şırdan, şalgam ve birçok tatlı yiyoruz. Durmuyoruz, yani devamlı yiyoruz. O nedenle de sürekli kilo alıyoruz. Adana diyet yapmak için uygun bir şehir değil, en iyi çözüm ameliyat."
En iyi çözüm ameliyat kısmına güldüm!
Öte yandan Erzurum neden en fit kent?
Bunda soğuk havanın etkisi var mı? Aslında karlı, soğuk havalar insanların hareketini kısıtlar. Ama soğuk hava aynı zamanda enerji harcatır.
Yoksa 'Cağ Kebabı', 'Adana Kebabı'ndan daha mı sağlıklı?
Yok mu iki kent arasındaki farkı açıklayacak bir uzman?
***
ET FİYATLARINDA OYUN MU OYNANIYOR?
Et ve Süt Kurumu'nun 230 liraya satılan kıymanın kilosu marketlerde 412 liraya, kasaplarda ise 600 liraya kadar çıkıyor.
Et ve Süt Kurumu'nda 380 lira olan pirzolanın kilosu ise marketlerde 600-800 liraya kadar çıkıyor. Kasaplarda ise 800-1100 lira arası.
Elbette Et ve Süt Kurumu fiyatı düşük tutuyor ama kıymanın kasapta 370 TL, markette 182 TL daha yüksek olması anormal bir durum!
Fiyatlar semte göre de değişiyor. Örneğin dana kuşbaşı, Beylikdüzü'nde 570 lira, Başakşehir'de 620 lira!
Peki, bu fark nasıl oluşuyor?
Kendini çiftçi olarak tanımlayan Sencer Solakoğlu, süt fiyatlarının enflasyon eksisiyle düşük tutulması nedeniyle hayvanların kesime gittiğini bunun da hayvan sayısını azaltarak, et fiyatlarını artırdığını söylüyor.
Bu yıllardır söylenen temel sorun! Sütü ucuz tutacağız diye et fiyatları yükseldi.
Hayvan üreticilerinin artan masrafları da bir diğer etken. Köylü besicilikten vazgeçtikçe fiyatlar daha da artıyor.
Ancak son dönemdeki artış anormal!
Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkanı Osman Yardımcı'ya göre et fiyatlarını büyük firmalar, et tedarikçileri yükseltiyor.
Yardımcı, bu yıl ramazandan 25 gün önce spekülatörlerin, aracıların ve bazı büyük et tedarikçilerinin anormal fiyat artışına neden olduğunu söylüyor.
Eğer tam da Ramazan ayı yaklaşırken et fiyatlarında spekülatif hareketler varsa, bunları yapan büyük et tedarikçileri belirlenmeli ve hesap sorulmalı.
***
YAPAY ZEKAYA GÖRE EMEKLİLER!
Popüler yapay zeka uygulaması ChatGPT'nin ürettiği görseller sosyal medyada ilgi görüyor.
Bunun en son örneği ChatGPT'ye Türkiye'deki emeklilerin temsili görselini paylaş komutu verildi ve bu gördüğünüz fotoğraflar ortaya çıktı.
Galataport'a benzer bir mekanda emekli bir teyze ve diğer emekli amcalar kokteyllerinin ve Boğaz manzarasının tadını çıkarıyorlar. Yine Boğaz manzarası eşliğinde beş çayı partisi veren yaşlı grup ise belki de bayram ikramiyeleriyle neler yapacaklarını konuşuyor olabilir.
Bu görsellerle ilgili sosyal medyada şöyle ilginç yorumlar çıktı:
"Emeklilerin durumu iyi bunu kabul edin artık"
"Yapay Zeka yalan söyleyecek değil ya!"
"Bu yapay zekaya virüs bulaşmış"
"Türkiye'de yaşayan yabancı emekliler olmasın bu?"
İşin aslı şu Yapay Zeka henüz Türkiye'deki emekli maaşlarını, emeklilerin şikayetlerini düşünüp insan gibi analiz edemiyor.
"Türkiye" ve "Emekli" komutlarını alıp Türkiye'yi temsil eden sembolik fotoğraflarına, Google'a "Emekli insan" yazınca çıkan genelde reklamlarda gözüken yaşlı ama sağlıklı, mutlu insan fotoğraflarını yorumlayıp yerleştiriyor. Ve ortaya bu tartışmaya açık fotoğraflar çıkıyor.
O yüzden ChatGPT'ye girilen komutlar çok önemli! Yaşlı, fakir, mutsuz emekli komutları girseniz ona göre görsel malzeme çıkarır ama bu da yapay zekanın özgün, objektif olmadığını gösterir! Ne söylersen onu yapar!
Oysa bize anlatılan yapay zeka böyle değildi! Elbette yapay zeka henüz emekleme döneminde. Zamanla kendi iradesini koyacak ama yine insanlara bağlı kalacak.
***
ET VE SÜT KURUMU ŞUBE SAYISI ARTIRILSIN
Et ve Süt Kurumu şubelerinin önünde geceden başlayan uzun kuyruklar haberlere konu oluyor.
Hükümet bu sorunu çözecek projeler üretmeli.
Et ve Balık Kurumu'nun 1990'lı yıllara kadar 35 iş yeri vardı. Yine 90'lı yılların sonlarında başlatılan özeleştirmeyle birlikte bugüne kadar kurumun toplam 20 işletmesinin satışı yapıldı.
5 adedi de bedelsiz olarak resmi kurumlara devredildi. Üçü ise kapatıldı.
2013 yılında bu hatadan dönüldü. Ve kurumun adı Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü olarak değiştirilerek, yeni satış noktaları açıldı.
Bugün Et ve Süt Kurumu farklı 15 adet iş yeri ile faaliyetini sürdürüyor.
80 milyonu aşkın bir ülke için 15 şube çok az.
Bazı Tarım Kredi Marketleri'nde Et ve Süt Kurumu ürünleri satılıyor ama bunların da sayısı az.
Hayvancılıkta çözülmesi gereken temel sorunlar var. Ancak Et ve Süt Kurumu'na bağlı satış noktalarının sayısının artırılması bile et fiyatlarını belli ölçüde düşürebilir.
Uzun kuyruk görüntüleri oluşmaz ve dar gelirli daha rahat alışveriş yapar diye düşünüyorum.
***
Altyazı
"Dokuz yaşımızdan beri romanlarda okuyup filmlerde izlediğimiz büyük, güçlü ve cesur erkek hikayesi tam bir palavra. Yok, öyle bir şey!" (The Ugly Truth)
