Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay; İzmir'in büyük umudu, gelecek projesi EXPO 2020 aday adaylığı süreciyle ilgili, EXPO'nun düzenleneceği yer konusunda, İnciraltı'na alternatif alanlar üretilebileceğini vurgulayınca, kentte yeni bir hareketlilik başladı. Bu hareketliliğe; İzmir'in EXPO farkındalığı, bu kez şehrin yoğunlaşan kazanma arzusu yönüyle, çok olumlu baktığımı belirtmeliyim. Bakan Ertuğrul Günay'ın, İnciraltı açıklamasından sonra, EXPO için önce Karabağlar Belediyesi, yeni yer önerisinde bulundu.
***
Dün sevgili dostumuz Macit Sefiloğlu'nun nazik daveti üzerine, EXPO için yeni yer önerisinde bulunan Buca Belediye Başkanı Ercan Tatı'nın, özet sunumunu da dinledik. Tatı, EXPO 2020 için en uygun alanın Buca'ya bağlı Kaynaklar olduğunu; bu beldede, Buca Gölet'ini de kapsayacak şekilde, toplamda 200 hektarlık bir alan üretilebileceğini vurguladı. İlk bakışta; söz konusu alanın, gerek şehir merkezine, gerekse havaalanına mesafesinin, olumlu bulunması; otoyol üzerinden pratik kent bağlantısı; enerji hatlarıyla iletişimi incelendiğinde; önerinin EXPO 2020 için düşünülebilecek yeni yerler arasında olabileceği görülüyor.
***
Bazı bölümleri, ormanlık olan arazi, 'koruyarakkullanılacak' doğru yeşil bir mantıkla, dikkate alınacak alanlar arasına girebilir. Elbette bu konudaki asıl değerlendirme bu işin teknik uzmanlarının olacaktır.
Kazanan EXPO kentlerine baktığımızda:
Organizasyon öncesi, kazanmaya yönelik üretilecek en temel başarının; söz konusu kentin hedef bir alanda, doğru bir tema ile "ortak akılda kenetlenmek" olması, sayılabilir.
Yani önce Karabağlar'ın, ardından Buca'nın öneride bulunması çok güzel. Olumlu.
Yine aynı güzellik kadar; bu önerilerin kentin ortak aklında, sağduyu ile buluşturulması; tartıştırılması, uzmanların görüşlerinin masaya yatırılması çok önemli.
***
Özellikle 2015 tecrübesindeki alternatif alanlarla ilgili, sivil toplum örgütlerinin verdiği tüm önerilerin, yeniden süzgeçten geçirilmesi, yerle ilgili 'ortak inanç' üretilmesi, çok önemli.
Bu alanlarla ilgili, en önemli rollerden birini oynayacak İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu'nun, hükümetin gücünü ortaya koyacak Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay'ın, İzmir'in diğer önemli kurumların temsilcilerinin, uzman odaların, görüşleri ne olacak? İşte bu temel sorunun yanıtlarının, ortak masa çevresinde, pozitif anlamda buluşması, seçilecek yerin, en az kendisi kadar değer taşıyor.
Geçtiğimiz dönem, İnciraltı, çok sayıda alternatif arasından seçilmişti.
Şu an bakıldığında, İnciraltı İzmir'in en değerli alanı olmasına rağmen; hem hukuk süreçleri, hem doğabilecek yapısal yoğunluk nedeniyle; EXPO için günümüzde sorun üreten bir yer niteliğinde görülebilir. İnciraltı'nın doğru planlanması, kentin en değerli alanının sorunlarının kısa sürede çözülmesi ise EXPO sürecinden bağımsız olarak da yürüyebilir.
Tüm dünyada EXPO'lar, aslında ilkesel mantıkta, 'kentsel dönüşümlerin' gerçekleştirileceği alanlarda yapıldı. EXPO 2020'ye de, öncelikle bu değerli ilke ışığında yaklaşırsak, Bakan Ertuğrul Günay'ın önerdiği gibi; yeni, doğru, farklı bir alan üretebiliriz.
***
Ama unutmayalım ki EXPO 2020, artık İzmir'in en hassas konusu. Kesinlikle dışarıya "tartışmalı kent" görüntüsü vermemeliyiz. Her konuyu tartışmakta usta İzmir, artık bu hassas konuda; ortak aklın ışığında, hararetli tartışmalara izin vermeden, uzman görüşlerinin öne çıkmasıyla, en doğru yeri seçmeli. Karabağlar ve Buca örneğindeki gibi, gelebilecek farklı önerilerle ilgili, seçilecek yöntem de önemli. Galiba, bu yöntem "bu önerileri önce kentin temel dinamikleriyle, ilgilileriyle, öncüleriyle, uzmanlarıyla tartıp, sonra kamusal alanda tartışmaya açmak" olmalı. Yani bu öneriler geliştirilmeden, detaylar ortaya serilmeden, halkın önünde tartışmaya açılmadan önce; sağlıklı ön adım için; sağduyu, ortak akıl süzgecinden geçirmek gerekiyor. Doğru yöntem, EXPO yeni yer önerisini, öncelikle sadece medya üzerinden konuşmak değildir gibi geliyor bana.
