Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın son dönemlerdeki konuşmalarında söze hep "Büyük ve güçlü Türkiye'ye hiç olmadığımız kadar yakınız" demesi boşuna değil.
Zira korona salgını daha şimdiden küresel güç haritalarında köklü kırılmalara yol açtı. Önümüzdeki süreçte koronanın artçı jeo-politik sarsıntılarının daha fazla ekonomik, politik ve sosyo-kültürel devrimlere yol açması ise mukadder görünüyor.
Zaten salgın öncesi küresel sistem tıkanma noktasına gelmişti. Atlantik dünyası uzatmaları oynuyordu. Hegemonik güç yarışının yeni merkezi olmaya başlayan Asya ülkeleri, pandemide Avrupa ve ABD'den daha başarılı bir performans sergiledi.
Kovid-19 küresel ekonomideki hiyerarşiyi yıkarken Çin, Türkiye ve Güney Kore gibi ülkeler istikrarlı siyasi liderlikleriyle, sağlık ve ekonomideki güçlü altyapılarıyla krizden başarıyla çıktı. Avrupa ve ABD ise krizin kaybedenleri oldu.
Özellikle Türkiye'nin korona sonrası süreçte küresel ekonominin yeni merkezlerinden biri olması çok da uzak bir ihtimal değil. Güvenilir, iyi eğitimli ve genç iş gücü yanında Afrika, Asya ve Avrupa kıtaları arasında sahip olduğu lojistik bağlantı ve stratejik konumuyla Türkiye, yeni tedarik zincirinin ve dolaysıyla yeni küresel ekonomi politiğin vazgeçilmez burçlarından biri olarak görünüyor.
Bu da haliyle dünyanın yüzünü korona sonrası yeni küresel sistemin en güçlü aktörleri olarak öne çıkan Çin, Rusya ve Türkiye'ye daha fazla çevirmelerine yol açıyor.

***

Bu köşe yazısını aşağıdaki linke tıklayarak sesli bir şekilde dinleyebilirsiniz

Unutmayalım ki 1929'daki Wall Street Krizi (Büyük Buhran) ile başlayan süreç ABD'de yeni bir toplumsal sözleşme ile aşıldı. Sadece ABD'yi değil dünyayı da dönüşüme uğratan Büyük Buhran'ı 1945'te sonlanan II. Dünya Savaşı ve sonrasındaki Soğuk Savaş şartları izledi.
Soğuk Savaş sonrası ortaya çıkan sistemi ise 2008 küresel finansal krizi sarstı. Bu kriz, ABD'nin 'terörle savaş' sloganıyla başlattığı küresel hâkimiyet projesini hezimete uğrattı.
ABD ve AB'nin küresel iddialarına son ölümcül darbeyi ise korona salgını indirdi. En nihayetinde Atlantik, Brexit ve 'Önce Amerika' projeleriyle kendi küresel sistemini yıkmaya başladı.
Şimdi ise salgın sonrası yeni küresel sistemin nasıl şekilleneceği üzerinde yoğun bir hazırlık göze çarpıyor.
Önümüzdeki süreçte küresel ekonomideki daralma ve ticaret savaşları daha da kızışacak. Çin, Türkiye ve Rusya ile ABD arasındaki mücadele daha da alevlenecek. Buna paralel biçimde Avrupa ve ABD ile kuzey ve güney Avrupa arasındaki bölünmeler de giderek derinleşecek.

***

Korona başladıktan sonra Downing Street No: 10'daki İngiliz kabinesine brifing veren ABD'deki Yahudi lobisinin bir numaralı analistlerinden Robert Kagan, "Kovid-19 öyle görünüyor ki tarihte yeni bir sayfa açacak" demişti.
Kagan ve diğer Batılı analizciler korona sonrası jeopolitik dalganın en fazla Batı'da hasara ve değişime yol açacağından korkuyordu. Örneğin İngiliz ulusal güvenlik kabinesinin özel danışmanı Prof. Nichael Clarke, Batı'nın sahneden çekilmesiyle boşalan güç boşluğunu Çin, Rusya ve Türkiye'nin doldurmasından endişeliydi. İngiltere'nin RAND Corporation'ı konumundaki Birleşik Kraliyet Hizmetler Enstitüsü direktörü Karin von Hippel de korona salgınıyla Batı'daki istikrarsızlığın daha da artacağını öngörmüştü.
Öngörü ve endişeleri doğru çıktı. Bir anlamda 'görünmez düşman' diye niteledikleri koronavirüsü, Batı'nın 'virütik hegemonyasını' temelden sarstı.
Türkiye ise hem korona dönemindeki performansı hem de korona sonrası sürece yönelik jeo-politik hamleleriyle göz dolduruyor. Sayın Erdoğan'ın da sık sık dile getirdiği gibi ülkemiz "Bu dönemde sadece salgınla mücadele etmekle kalmıyor. Küresel, siyasi ve ekonomik sistemin en üst seviyesine çıkmanın da hazırlıklarını yapıyor."
Kuşku yok ki bu hedeflere ulaşmada korona krizi Türkiye lehine tarihi süreci hızlandıran bir manivela işlevi görüyor.