Genel olarak "Kendini iyi hissetme"yi "Mutluluk" veya "Saadet" diye tanımlarız. Ancak mutluluk da, zamana, yaşanan coğrafyaya ve ayrıca kişiye bağlı olarak değişen bir ruh hali.
Geride kalan "Sevgililer Günü" nde acaba kaç erkek Oktay Rıfat'ın "Karıma" şiirinin hiç olmazsa son kıtasını eşlerine okudu?
"Elmanın yarısı sen yarısı ben
Günümüz gecemiz evimiz barkımız bir
Mutluluk bir çimendir bastığın yerde biter
Yalnızlık gittiğin yoldan gelir"
Okur yazar ve şiir sever Türkler'in aklına "Mutluluk" denilince Nazım Hikmet'in "Saman Sarısı" şiirindeki dizeler gelir genellikle:
"Sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin
işin kolayına kaçmadan ama
gül yanaklı bebesini emziren
melek yüzlü anneciğin resmini değil
ne de ak örtüde elmaların
ne de akvaryumda su kabarcıklarının arasında dolanan kırmızı balığınkini
sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin
1961 yazı ortalarında Küba'nın resmini yapabilir misin"
1961 yılında Nazım Hikmet'e "Mutluluk" kavramı ile eşanlam çağrısı yapan Küba için Abidin Dino'dan başka şeyler de ister şair "Saman Sarısı"nda:
"sen el resimleri yaparsın Abidin bizim ırgatların demircilerin ellerini
Kübalı balıkçı Nikolas'ın da elini yap karakalem"
Peki nedir bu elin özelliği? Nazım Hikmet onu da söyler:
"yalansız hürriyetin eli
Fidel'in sıktığı el"
Şiirlerde mutluluğun tanımını ararken, The New York Times'ın kitap ekinde (Book Rewiew) Darrin M. McMahon'un yazdığı "Mutluluğun Tarihi" kitabının özeti çıktı karşıma. (Hapiness, A History, Darrin M. McMahon, Atlantic Monthly Press. $27.50)
"Mutluluk" da her çağda anlam değiştirmiş. Gerçi biz bunu İslam kültürünün tarihe bakışındaki "Devr-i Saadet"ten de biliriz. Ama mesela antik Yunan felsefesinde mutluluk, Homeros'da "Talihli olmak", Aristo'da "Erdemli olmak" demekmiş. Hıristiyan Ortaçağ Avrupa kültüründe mutluluk "Cennet"i hedefleyen fedakarlıklarla ve eziyetlerle dolu bir yaşamı, Aydınlanma Çağı'nda ise kişilere göre değişen bireysel ve bazen sapkın bedeni tatminleri içeriyormuş.
Günümüzdeki mutluluk anlayışını Fransız filozof Alain'in tanımından anlamaya çalışmış Mutluluk Tarihi'nin yazarı:
- Herkes mutluluğu elde etmek için bir uğraş içindedir. En büyük mutluluk bu uğraşın var olmasıdır.
Acaba Nazım Hikmet 1961'in izole edilmiş Kübası'na değil de bugünün turistik Kübası'na gidebilmiş olsaydı, mutluluk çizimi için kimin elini yapmasını önerirdi Abidin Dino'ya? Eski Yeşilçam filmlerinde birbirlerine "Çok mutluyum" diyen aşıklarla, şimdiki televizyon dizilerinde mutluluğu arayanların bilinçlerindeki "Mutluluk" kavramı aynı olabilir mi?