Önce yeni sistemi hatırlayalım. Bildiğiniz üzere Milletvekilliği genel seçimleri için ittifaklar kuruldu. Cumhur ittifakı ve Millet ittifakı seçimlerde karşımıza çıkacak iki ittifak. Millet İttifakı'nda CHP, İyi Parti ve SP var. Yazımız bu ittifak ile ilgili.
Milletvekillerinin dağılımı daha önce olduğu gibi d'hondt sistemi ile yapılacak. İttifaklar içerisinde de milletvekilleri bu sistemle dağıtılacak.
Gelelim ikinci önemli hususa.
İttifak yapan siyasi partilerin milletvekili sayısının hesaplanmasında; ittifakın toplam oyu esas alınacak. Bu oy miktarına göre önce ittifakın elde ettiği toplam milletvekili sayısı belirlenecek. Bu sayı, ittifakı yapan siyasi partiler arasında aldıkları oy sayısı esas alınarak paylaştırılacak.
Yani önce ittifaka verilen oylar sayılacak ve ittifakın kazandığı milletvekilleri ittifak içerisindeki partilere aldıkları oy oranına göre dağıtılacak
Şimdi gelelim bir başka bilgiye. CHP'ye yakın birçok kaynak, gazeteci yada siyasetçi 7 Haziran örneğinde olduğu gibi CHP'lilerin bir kısmının HDP'ye oy vereceğini anlatıyorlar bir süredir. Aynı ailenin yarısı CHP'ye, yarısı HDP'ye gibi formüller de duyuyoruz zaman zaman. "Cumhurbaşkanlığı seçiminde Muharrem İnce'ye oy vereceğiz, ama genel seçimde bir kısım oylar HDP'ye" diyorlar.
Bu strateji özellikle İyi Parti'yi çok ilgilendiriyor. Çünkü İyi Parti ile CHP aynı ittifakın parçaları. Ancak ittifakın ortağı olan CHP, ittifaka gelecek oylardan bir kısmını HDP'ye vermeye çalışıyor. Burada önemli olan nokta şu; CHP'den HDP'ye giden oylar sadece CHP'den gitmiyor, ittifaktan gidiyor. Dolayısıyla Millet İttifak'ının alabileceği milletvekili sayısının düşmesi sonucuyla karşılaşıyoruz burada. İşte tam da bu noktada söylemek gerekiyor ki; milletvekili sayısındaki düşüş sadece CHP'yi ilgilendirmiyor. Zira ortak olduğu diğer parti olan İyi Parti'nin de milletvekili sayısını düşüren bir hamle olacak bu.
Dolayısıyla CHP'nin HDP'ye destek vermesi sadece CHP'nin milletvekillerinin HDP'ye geçmiş olması sonucunu değil, aynı zamanda İyi Parti'nin kazanacağı milletvekillerinin de HDP'ye geçmiş olması sonucunu doğuracak.
Ayrıca şunu da hemen eklemek gerekiyor. CHP, İyi Parti'den daha yüksek oy alacağı için de; bu kayıp CHP'den ziyade daha çok İyi Parti'yi etkileyecek. Çünkü d'hondt sistemi ile yüksek oy olandan olabilecek kayıp, düşük oy alandaki kadar dramatik olmuyor. Çok az bir değişiklik bile küçük partiyi daha çok etkiliyor. Yani sistemin doğası gereği CHP bu stratejiden daha az zarar görüyor İyi Parti'ye oranla.
Daha basit ifade edelim. İttifak'ın alacağı oy, tüm partilerin ortak malı aslında. Bu oylar İttifak'ın alacağı toplam milletvekili sayısını belirleyecek çünkü. İçinde CHP'nin ve İyi Parti'nin milletvekilleri var bu oylarda. CHP bu milletvekilleri alıp HDP'ye vermeye çalışıyor.
Millet İttifak'ının diğer ortakları bu işe ne diyorlar peki? Şu ana kadar pek bir şey demediler. Ya kendi milletvekillerinin HDP'ye verilmesine itiraz etmiyorlar yada durumun farkında değiller. Kendileri farkında olarak bu stratejiyi yürütüyorlar ise o halde seçmenlerine bunu anlatmaları gerekmez mi? Örneğin İyi Parti'ye oy verecek seçmenler, oylarının HDP'ye daha fazla milletvekili kazandırmak için kullanılacağını bilseler acaba ne derler? Hele ki söylendiği gibi bu seçmenler daha milliyetçi ve muhafazakar kesimlerden oluşuyor ise.
Mesele sadece HDP'nin barajı aşması meselesi değil. Mesele aynı zamanda ittifak içerisinde verilen oyların ittifak dışında bir partiye peşkeş çekilmek istenmesidir. CHP kendisinin daha az zarar göreceği, milletvekili sayısının daha az düşeceği bir stratejiyi uygulamak için hevesli olabilir ama İyi Parti seçmenleri bu işi nasıl sindirebiliyorlar orası muamma.
