Soralım: "Yargı bağımsız olmalı" sözünün, Türkiye'de ne zamandan itibaren dillendirilmeye başlandığını biliyor musunuz?
Bilmeseniz dahi tahmin edebilirsiniz: 1950'den itibaren.
Demokrat Parti'nin büyük seçim zaferi karşısında telaşlanan tek parti devri hukukçuları "Yargı bağımsız olmalıdır" demeye başlamışlardı. Çünkü o tarihe kadar cumhurbaşkanı, başbakan, parti (CHP), adalet bakanı, yargıçlar ve savcılar bir blok oluşturuyordu.
1923 ile 1950 arası, "adalet" kavramı açısından karanlık yıllardır. (Dersim'de neler yaptıklarını daha yeni tartıştık. Nazım Hikmet'e aynı suçtan (?) iki kere ceza verdiler.)
Ama seçimleri DP kazanınca, dönemin adliye bürokrasisi telaşlandı: Atatürk'ten, İnönü'den, ırkçı Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt'tan emir almaya alışmışlardı.
Ne yani şimdi de Mendereslerden, Bayarlardan mı emir alacaklardı? Olacak iş miydi?
Hukuk halka bırakılamazdı!
Peki, ne yapılmalıydı?
27 yıl boyunca bağımsızlığın b'sini ağızlarına almayanlar, işte tam o noktada "Yargı bağımsız olmalı!" dediler.
Hukukun bu çok önemli ilkesini dile getirirken amaçları, "adil yargılama" değildi çünkü adalete ihtiyaç duyan halkı umursamıyorlardı.
Onların derdi, kendi "özerkliklerini" sağlamaktı. Yani aslında tek parti dönemini sürdürmeye çalışıyorlardı.
Foyaları 1960 darbesinde ortaya çıktı: Hemen darbecilere biat ettiler. Onlara hem akıl verdiler, hem de dediklerini yaptılar: ("Sizi buraya tıkan güç böyle istiyor.")
Ve bu bürokratik dayanışma sürdü gitti. 28 Şubat (1997) darbesini hatırlayın. Askerin çağrısını ikiletmediler. Cüppeleriyle brifinge koştular ve yalanlarla dolu konuşmaları alkışladılar.
"Yürütme" (TSK) emir veriyor, "Yargı" da yerine getiriyordu.
Peki, niye o süreçte "Yargı bağımsız olmalı" demediler?
Çünkü asıl amaç, yani "bürokratik özerklik" hasıl olmuştu: Askeriyle, yargısıyla bürokratlar, hep birlikte yeniden bağımsızlaşmışlardı.
Bu amaç hâlâ değişmedi!
İşte örnek: GK Başkanı, geçenlerde "adli makamlara" Trabzon'dan, "bize danışın, bizimle işbirliği yapın" diye seslendiğinde, "yargı bağımsız olmalı" diyenlerden hangisi itiraz etti?
Cevap: H-i-ç-b-i-r-i!