Sofralarımızın ve yemeklerimizden eksik olmayan baharatın kullanım alanları ve faydaları oldukça çeşitli. Baharatlar ve aromatik otlar, antik çağlardan beri koruyucu, renklendirici ve lezzet arttırıcı olarak kullanılmıştır. Birçok ülkede uzun süredir geleneksel tıbbın temelini oluşturan baharatlar, sağlığı iyileştirmek için potansiyel kullanımları nedeniyle özellikle kimya, ilaç ve gıda endüstrileri tarafından da inceleme konusu olmuştur. Bir çok bilimsel çalışma, baharatların antioksidan etkilerini, sindirim uyarıcıları ve hipolipidemikler olarak hareket ettiğini ve antibakteriyel, antienflamatuar, antiviral ve antikanserojenik aktiviteler gösterdiğini göstermiştir. Baharatlar birçok antioksidanı bünyesinde bulunduruyor ve aynı zamanda metabolizmayı hızlandırmaya destek olabiliyor.

BAHARATLAR İLE OTLARIN FARKI VE FAYDALARI

Çok çeşitli bitki materyalleri otlar veya baharatlar olarak sınıflandırılır. Bitkiler, baharatlar ve türetilen özler, gıdaların duyusal özelliklerini geliştirmek için, koruyucu olarak, besleyici ve sağlıklı özellikleri ve ayrıca antimikrobiyal etkileri için eski zamanlardan beri kullanılmaktadır. Baharatlar, bitkinin yeşil kısımlarından değil, tohum, çiçek, meyve, kök ve hatta çeşitli bitkilerin kabuğu gibi diğer yapılardan üretilmeleri bakımından bitkilerden ayrılırlar.

ANTİMİKROBİYAL KALKAN

Biberiye, kekik, adaçayı, kekik , nane ve sarımsak gibi birçok Akdeniz bölgesinden gelen otlar ve baharatlar dünya çapında bulunabilir. Birçok bitki ve baharat özü , fenolik bileşikler gibi fitokimyasal bileşenlerden dolayı çok çeşitli bakteri, maya, küf ve virüslere karşı antimikrobiyal aktiviteye sahiptir . Aslında, bir dizi çalışma, antimikrobiyal etkinlik ile belirli bitki ve baharatlarda bulunan fenolik bileşenlerin seviyesi arasında yüksek bir korelasyon olduğunu bildirmiştir.

Ayrıca otlar ve baharatlardaki (özellikle uçucu yağlar) diğer uçucu bileşenler de bitkinin biyolojik aktivitesine katkıda bulunabilir. Genel anlamda, uçucu yağlar kimyasal olarak, çoğu polifenoller, terpenler, monoterpenler ve seskiterpenler olmak üzere, bazıları toplam içeriğin %85'inden fazlasını temsil eden 70'den fazla farklı bileşikten oluşur. Bileşikler ve bunların uçucu yağları, sırasıyla kekik, kekik, karanfil veya tarçında bulunan karvakrol, timol , öjenol veya sinnamik aldehit gibi antimikrobiyal aktiviteden sorumlu olarak tanımlanmıştır .

ANTİOKSİDAN ZENGİNİ

Öte yandan, bitki ve baharatlardan elde edilen çok çeşitli fenolik maddeler gıdalarda farklı işlevler yerine getirebilmektedir. Karanfil veya yıldız anason gibi baharatlar, öjenol (karanfil) veya anetol gibi yüksek miktarda fenolik aroma içerir.(Yıldız anason). Kuru otlar, eriositrin (nane) veya pinocembrin (Meksika kekik) gibi yüksek miktarda flavononlar ve/veya Laminaceae familyasından bitkilerde (nane, adaçayı biberiye, nane, kekik) rosmarinik asit gibi yüksek miktarda hidroksisinnamik asit içerir.

Tüketilen polifenollerin çoğu, bağırsak mikrobiyotası tarafından metabolize edilir ve bazı durumlarda, öncekilerden daha fazla biyolojik aktiviteye sahip metabolitlerle sonuçlanır. Bu, farklı gıda kaynaklarından alınan diyet polifenollerinin işlevselliği hakkındaki bilgimizi artırmayı vaat eden önemli bir araştırma alanıdır.

BAHARATLARIN VÜCUDUMUZA OLAN OLUMLU ETKİLERİ

Tarçın,kan şekerini düzenlemede rol oynamasının yanında çok önemli bir antimikrobiyal baharattır. Zerdeçal içerisinde bulunan ''curcumin'' maddesi vücuttaki iltihabı azaltmaya yardımcı olur(anti-inflamatuar etki). Karabiber,kullanımı çok sık olan bir baharat çeşididir ve sindirimi kolaylaştırmada oldukça etkilidir. Ayrıca karabiber, kalp hastalığı ve kanser gibi kronik hastalıklarla bağlantılı .

Yapılan bir çalışmada zerdeçalın karabiber ile birlikte kullanılmasının ''curcumin''maddesinin 2000 kat aktivitesinin arttığı bildirilmiştir. Kişniş terpinen, kersetin ve tokoferoller dahil olmak üzere çok sayıda antioksidan içerir. Test tüpü ve hayvan çalışmaları, bu bileşiklerin beyin sağlığını ve bağışıklığı artırabileceğini bulmuştur. Kimyon ise gaz ve şişkinlik sorunlarının önüne geçmek için kullanılan önemli bir baharattır. Kırmızı pul biber baharatı bağışıklığı destekler ve metabolizmayı hızlandırmada yardımcı olarak kullanılabilir.

Araştırmalar, sarımsak bileşiklerinin bağışıklığı artırabileceğini, kan basıncını düşürebileceğini ve beyin sağlığını iyileştirebileceğini gösteriyor. Baharatları ve tuzu yemeklerde kullanmamızın ortak nedeni lezzet vermek ve sağlığı korumak. Sağlığı korumak noktasında tuz ayrılıyor çünkü hipertansiyon,böbrek rahatsızlıkları, kalp-damar hastalıkları gibi hayati hastalıklarda aşırı tuz tüketimi sebebi yer alıyor.

Yapılan çalışmalarda tuz yerine yemeklerinde ve günlük hayatında baharat kullanan insanların kanser,kalp-damar gibi kronik hastalıkları riskinin daha az olduğu bildirilmiştir. Bu yüzden; siz siz olun mutfağınızda tuz tüketimini azaltın, baharat tüketimini ise arttırın.

Baharat tadında sağlıklı günler…