Fibromiyalji, vücutta kas-iskelet ağrısı ile karakterize ve sıklıkla yorgunluk, uyku, hafıza sorunları ve ruhsal bozuklukların eşlik ettiği sık görülen bir durumdur.
Hastalığın kesin nedeni bilinmiyor, merkezi sinir sisteminin ağrıyı düzgün bir şekilde değerlendiremediğinde fibromiyaljinin ortaya çıktığı sanılıyor. Fibromiyaljide görülen ağrılar, vücudunuzun belirli bir bölgelerinden kaynaklanıyor gibi görünse de, ağrı aslında beyinden ve merkezi sinir sisteminden kaynaklanıyor.
Fibromiyalji en yaygın kronik ağrı bozukluklarından biridir. ABD de bulunan Ulusal Fibromiyalji Derneği'ne (NFA) göre, ABD'de yaklaşık 10 milyon yetişkini ve dünya nüfusunun yüzde üç ila altısını etkiliyor. Ek olarak, kadınlarda erkeklerden çok daha fazla fibromiyalji görülür. Fibromiyalji teşhis edilen kişilerin yüzde 75 ila 90'ının kadınlar olduğu tahmin edilmektedir. Durum yaşla birlikte daha yaygın hale gelir, böylece 80 yaşına geldiğinde, insanların yaklaşık yüzde sekizi fibromiyalji tanısı kriterlerine sahiptir.
Yüksek stres seviyesi fibromiyaljiyi kötüleştirebilir
Psikolojik stres ve eşlik eden hormonal rahatsızlıklar fibromiyalji semptomlarını daha da kötüleştirebilir. İnsanlar stresli durumlara maruz kalmaktan kaçınmak veya onları sınırlamak ve rahatlamak için etkili yollar bulmaktan faydalanabilirler. Stresi yönetmek için bilişsel davranışçı tedaviler (CBT), grup tetavileri ve kalifiye sağlık profesyonellerinden yardım gibi birçok farklı yol vardır.
Enfeksiyon ve yaralanmalar fibromiyaljiyi kötüleştirebilir
Psikolojik stres gibi, enfeksiyon ve yaralanmalar da vücudun üstlendiği fizyolojik yüklenme ve zorlanma nedeniyle fibromiyalji semptomlarını kötüleştirebilir. Hastalıklar veya rahatsızlıklar düzeldikten sonra sonra, fibromiyalji alevlenmesi kendi kendine düzelebilir.
Sigara içmek fibromiyaljiyi kötüleştirebilir
Sigara ile ilişkili olumsuz sağlık sonuçlarının listesi sonsuz gibi görünmektedir; ancak fibromiyalji hastaları için sigarayı bırakmak çok daha gereklidir. Illinois Üniversitesi Tıp Fakültesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, sigara içen fibromiyalji hastaları "sigara içmeyenlere göre önemli ölçüde daha fazla ağrı, uyuşma, hastalığın şiddetinde artma ve fonksiyonel zorluklar" bildirmiştir.
Egzersiz eksikliği fibromiyaljiyi kötüleştirebilir
Düzenli fiziksel aktivite fibromiyalji semptomlarını iyileştirebilir. Her ne kadar egzersiz ilk başta ağrı belirtilerini artırabilse de, zaman içinde ağrıyı önlemeye yardımcı olabilir. Önerilen antrenmanlar; yürüyüş, bisiklet, yüzme ve su içi egzersizleridir. İyi duruş, germe ve gevşeme egzersizleri de yardımcı olabilir.
Kötü uyku kalitesi fibromiyaljiyi kötüleştirebilir
Az uyumak ya da kalitesiz uyumak vücutta büyük bir stres oluşturabilir. Bunun üzerine yapılan çalışmalar, uyku apnesi ve huzursuz bacak sendromu (RLS) gibi uykuyu etkileyen bozukluklara sahip kişilerin fibromiyaljiye sahip olma olasılığının çok daha yüksek olduğunu göstermiştir.
Travma ve/veya Travma Sonrası Stres Bozukluğu fibromiyaljiyi kötüleştirebilir
Ağırlığı değişebilen travmatik yaşam olayları, fibromiyalji alevlenmelerinin çok bilinen bir nedenidir. Aşırı stresle mücadele edenler gibi, fiziksel veya duygusal travma yaşayan insanlarda da fibromiyalji gelişebilir veya varolan fibromiyalji semptomları dayanılmaz hale gelebilir.
Sağlıksız beslenme fibromiyaljiyi kötüleştirebilir
Fibromiyaljisi olan insanlar için önerilen özel bir diyet olmamasına rağmen, semptomları daha da kötüleştiren bazı gıdalar vardır. Uzmanlar, semptomların tetikleyici maddeleri tanımlamak için iyileşip iyileşmediğini görmek için her hafta belirli yiyecek gruplarını hariç tuttuğunuz bir eleme diyetini denemenizi tavsiye ediyor.
Hormonal değişiklikler fibromiyaljiyi kötüleştirebilir
Bazı kadınlarda fibromiyalji alevlenmeleri adet döngüsüyle yakından ilişkilidir. Durum genel ağrıyı taşımayı zorlaştırdığından, PMS (premenstrüal gerginlik sendromu) ile ilişkili normal rahatsızlığın ve sürenin fibromiyaljiden muzdarip biri için daha kötü olması muhtemeldir.
