Topuk veya tabanın topuğa yakın kısmındaki taban bölgesinde keskin bir ağrınız varsa, plantar fasiit adı verilen bir rahatsızlığınız olabilir. Her 10 kişiden 1'inde topuk ağrısı vardır. Birçok tedavinin yanında plantar fasiit için en etkili tedavilerden biri de için PRP tedavisi olduğunu bilin.
Plantar fasiit ve belirtileri
Plantar fasiya, topuk kemiğini ayak parmaklarınıza bağlayan bağ dokusundan oluşan sert bir doku bandıdır. Esnek ve normal kaldığı sürece bir probleme sebep olmaz. Çünkü plantar fasiya ayağınızın kemerini destekleyerek ayak kaslarınızın gerginliğini emer. Ancak, bu doku sertleşirse ya da yangı oluşursa, ağrı ve hareket zorluğu hissedebilirsiniz. Plantar fasiit kendini farklı şekillerde gösterir. Örneğin, sabah uyandığınızda ayaklarınızın altında bıçak saplanır gibi ağrı olabilir. Sabah kalktığınızda, uzun süre ayakta durduğunuzda ya da sert bir yüzeyde uzun süre geçirdiğinizde ağrınız artar.
Birçok insan, bir süre dinlendiklerinde veya sabahları biraz dolaştıktan sonra azalan ağrılarını görmezden gelebilir. Bununla birlikte, doktorlar plantar fasiit için PRP ve/veya bir başka tedaviyi önerebilir. Plantar fasit tedavi edilmezse bel, diz, ayak ve/veya kalça sorunları yaşama riskiniz artar.
Plantar fasiitin birincil sebepleri
Çeşitli nedenler, plantar fasiyada ödem ve ağrıya neden olan küçük yırtılmalara sebep olabilir. Bu sebepleri belirleyebilirseniz, yaşam tarzınızı değiştirmek şikâyetlerin azalmasına yardımcı olabilir.
• Koşma veya atlama ile aşırı antrenman yapan bir atletseniz, topukta ağrı gelişebilir.
• Fazla kilolu kişilerde ayak dokuları zorlanabilir.
• İşiniz uzun süre ayakta durmayı gerektiriyorsa, topuklarınıza ve ayak kemerine yeterli destek sağlayan uygun ayakkabıları tercih etmeniz gerekir. Taban desteği olmayan ayakkabılar plantar fasiit riskini artırır. Bu sebeple, fabrikalarda veya öğretmen olarak çalışan kişilerde topuk ağrısı daha yaygındır.
• Yaşlandıkça ayak tabanındaki dokular zayıflar ve ağrıya sebep olabilir. Bu nedenle, topuk ağrısı 40 ila 60 yaş arasındaki insanlarda yaygındır.
• Sert yüzeylerde uzun süre ayakta durmak da topuk ağrısına sebep olabilir.
• Bale veya aerobik gibi dans sporları ile ilgilenenlerde, daha genç yaşlarda görülebilir. Bu grup hastalarda plantar fasiit için PRP, en güvenli tedavi seçeneklerinden biri olabilir.
• Bazı insanlar, düztabanlık veya çukur ayak gibi ayak yapısına sahiptir. Doktorunuz, ayaklarınıza ihtiyaç duydukları desteği verebilecek uygun ayakkabılar veya tabanlık giyerek sorunu gidermenizi önerebilir.
• Bazı durumlarda, plantar fasiitin altındaki nedeni teşhis etmek mümkün olmayabilir, bu durumlarda bile PRP tedavisi iyi bir seçenek olabilir.
Plantar fasiit için geleneksel tedaviler
Bugüne kadar, plantar fasiit için etkili bir tedavi yoktur ve doktorlar sadece semptomları hafifletmeye çalışırlar. Bu çözümlerin çoğu kısa sürelidir ve hastalar tedavi kesildikten sonra ağrının geri döndüğünden bahseder. Doktorunuzun önerebileceği olası çözümlerden bazıları şunlardır;
• Kasların daha güçlü hale gelmeleri için kontrollü bir şekilde gerildiği egzersizlerin yapılması
• Etkilenen ayağı splint ile sabitlemek
• Topuğu dinlendirmek ve doğal olarak iyileşmesini sağlamak
• Ayağı hareketsiz tutmak için gece splintleri takmak
• Steroid olmayan ağrı kesici ilaçların kullanılması
• Destek için topuklara silikon ped yerleştirme
Buna karşılık, plantar fasiit için PRP, iltihaplı dokuları onarmaya çalıştığı için size uzun süreli rahatlama sağlamada başarılı bir yöntem olabilir. Ayrıca, PRP enjeksiyonu maliyeti diğer tedavi seçeneklerine kıyasla daha ekonomiktir.
Plantar fasiit için kortikosteroid enjeksiyonunun dezavantajları vardır
Plantar fasiit için PRP gibi daha güvenli çözümlerin geliştirilmesinden önce, doktorlar ağrı için kortizon enjeksiyonları önerebilirler. Ağrı ortadan kalkmış gibi görünsede, ilacın etkileri geçtiğinde ağrı geri döner. Ek olarak, steroid enjeksiyonlarının dezavantajlarından biri, dokuları zayıflatmasıdır. Steroid enjeksiyonlarının topuktaki yağ yastığını incelttiği ve enjekte edilen bölgenin etrafındaki cildin ağarmış bir görünüm kazandığı bilinmektedir. Öte yandan, PRP enjeksiyonunun yan etkileri nadirdir.
Plantar fasiit için prp enjeksiyonu nasıl etkili olur?
Plantar fasiit için uygulanan PRP, enjeksiyon alanının ihtiyaç duyduğu unsurları bu alana taşır. Herhangi bir dokunun iyileşmesi için, oksijen ve diğer iyileştirici trombositleri ve yeni doku oluşumunu başlatan bileşikleri getiren bir kan dolaşımına ihtiyaç vardır. Sert plantar fasiyanın kan damarı az olduğu için düşük bir kan akımı olduğundan iyileşmesi zordur.
Ayrıca, bu doku bandı yırtılmış lifleri onarmak için yeterli sayıda taze hücre almaz. PRP enjeksiyonu, dokuyu trombositlerle zenginleştirmekle kalmaz, aynı zamanda vücuda bölgenin iyileşmesi gerektiğini gösterir. Ek olarak, PRP solüsyonunda bulunan iyileştirici maddeler (büyüme faktörleri), yeni kolajen lifleri ile oluşturmak için çalışır, böylece hızlı bir iyileşme olur.
PRP tedavisi ile plantar fasiit iyileşme süresi
Çoğu hasta için 2-4 seanslık uygulamalar yeterlidir. Seanslar 3-4 haftada bir şeklinde uygulanır. Tipik olarak, hastalar 2 ila 4 hafta içinde olumlu etkiler görmeye başlar ve 24 haftadan sonra ağrı daha da azalır. Çünkü sadece ağrıyı uyuşturan diğer tedavi seçeneklerinin aksine, PRP tedavisi vücudun doğal iyileşme süreçlerini uyarır. Sonuç olarak, olumlu etkilerin yavaş geliştiğini ancak uzun süre devam ettiğini fark edeceksiniz.