Dünya mali krizinin ardından şu gerçek ortaya çıktı. Ekonomileri uçurumun kenarına getiren unsurun, mali piyasalarda yaşanan kontrolsüzlük olduğu anlaşıldı. Çünkü fiziki mal piyasalarıyla mali piyasalar arasında bir boşluk olduğu ortaya çıktı. Ve bu boşluk hâlâ sürüyor ve adına da "finansalizasyon" deniliyor. Finansalizasyon önlenmediği takdirde dünya ekonomisinin sık sık raydan çıkacağı artık görünen bir gerçek.
İşte finansalizasyonun ortaya çıkardığı sorunları, önceki gün Brüksel'de Fransa Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy dile getirerek ortak çözüm yolu bulunmasını istedi. Brüksel'de, hammaddeler üzerine yapılan konferansta konuşan Sarkozy, petrol, buğday ve bakır ticaretinde, aynen mafyayla savaşır gibi önlemler alınmasını ve bu ticaretin sürekli izlenmesini önerdi. Ve türev ürün ticaretinde olduğu gibi minimum nakit teminat esasının hammadde ticaretine de getirilmesini ve bu ticaretin küresel bir merkezde kayıt altına alınmasını istedi. Sarkozy, AB'nin emtia ticaretinde polislik yapmasını da söyledi.
Peki Sarkozy, hammadde piyasalarında mafya olduğunu nereden çıkardı?
Glencore Internatinal AG, isminden başka bir varlığı olmayan bir şirket. Sadece hammadde kontratları yapılıyor bu şirkette. Ama bu şirket halka arz edilirken değeri 60 milyar dolar olarak tespit edildi. Çünkü hammadde finansal kontratları hızla artıyor.
Bunun anlamı şu, al-sat yapanlardan alınan komisyon gelirleri sürekli yükseliyor. Fakat bu işlemlerdeki hızlı artış bize hammadde kontratlarının sürekli al-sat yapılarak adeta bir kumara dönüştürüldüğünü gösteriyor. Hammadde kontratlarının alınıp satılması ve bunun üzerinden alınan komisyonlar adeta mafya benzeri davranışları işaret ediyor. İşte Sarkozy bu hammadde kontratlarının fiziki alım satımın dışında ticarete konu olmasını mafya operasyonlarına benzetiyor. Ve Glencore International AG'nin ne iş yaptığına değinerek halka arz değerini sorguluyor.
Gelelim hammadde ticaretinde alınacak önlemlere... Dün The Wall Street Journal'da yayınlanan manşet habere göre Sarkozy, bu konuyu G-20'de dile getirecek. Çünkü G- 20'ye bu yıl Fransa başkanlık yapıyor. Ülkelerin hammadde mafyasına karşı güvenlik açığı bırakmamasını isteyecek. Böylece bir ülkenin mali piyasalarında mafyaya karşı düzenleme açığı varsa, bu ülkeyi bütün ülkeler izlemeye alacak. Kısaca hammadde piyasalarında artık bir mafya olduğu gerçeği dile getirilmeye başlandı.
Peki niye anlattık bütün bunları? Son sayısında The Economist dergisi, Başbakan Erdoğan'ın sözlerine yer vererek adeta Türkiye'yi tehdit etti. "Oylarınızı AK Parti'ye değil CHP'ye verin" diyen The Economist'e, Erdoğan'ın "küresel çete" (a global gang) dediğini ileri sürerek, bu sözlerin Türkiye'nin kredibilitesini Batı'da düşüreceğini yazdı.
Anlayacağınız, Türkiye'nin kredibilitesinin düşmesi için şimdi de Erdoğan'ın sözlerini bahane etmeye başladılar. Oysa bir süredir, söz birliği etmişçesine Financial Times dahil belli başlı Batılı gazeteler aynı anda harekete geçtiler ve Türkiye'nin ekonomik göstergelerini hep bir ağızdan utanmadan çarpıtmaya başladılar. Amaç, Türkiye faizlerini yükseltsin de Batılı mali çevreler eskisi gibi kolay ve bol para kazansın. Tabii, Türkiye'nin faizlerini yükseltmesi için önce onun uluslararası piyasalardaki kredibilitesini düşürmek gerekiyor. Bu yayınlar ondan olsa gerek...
Ülkelerin kredibilitesi üzerine oynanan böyle bir oyun doğrusu mafyacıların oyununa çok benziyor. Başbakan Erdoğan "küresel çete" diyerek herhalde bu mafyayı işaret etti ve Sarkozy'den çok önce Batı dünyasındaki mafya çeşitliliğine dikkat çekti.