Amerikan Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, önceki gün, Amerikan ekonomisinin durumunun "olağan dışı belirsiz" olduğunu ileri sürdü. Bu açıklamanın ardından Amerikan ekonomisi hakkında olumsuz beklentiler çoğaldı. Hemen bazı analistler Amerikan ekonomisinde işsizlik oranlarının yüzde 9.5'ten tekrar yüzde 10 seviyesine yükseleceğini söylediler.
Peki Amerikan ekonomisindeki bu gelişmeler doları nasıl etkileyecek? Hâlâ yılsonunda Amerikan dolarının değer kazanacağını düşünen uzmanlar var. Diğer yanda, bu yılsonunda doların diğer para birimlerine göre değer kaybedeceğini ileri sürenler çoğalmaya başladı. Londra merkezli büyük bir uluslararası bankanın 2010 sonu euro/dolar paritesi tahmini 1.35 seviyesini işaret ediyor. Aynı bankanın dolar/Türk lirası tahmini ise 1 lira 52 kuruş olarak belirtiliyor. Böyle bir olasılık gerçekleşirse yıl sonunda euro/TL paritesinin 2 lira 5 kuruş olacağını söyleyebiliriz.
Gelelim Türkiye'deki dolar/TL paritesi yıl sonu beklentilerine... Devlet Planlama Müsteşarlığı'nın hazırladığı 2010 programına göre yılsonu dolar/TL paritesi 1 lira 65 kuruş olarak öngörüldü. Dün yayınlanan Merkez Bankası temmuz ayı ikinci yarı beklenti anketine göre ise bu yılsonunda dolar/TL paritesinin 1 lira 57 kuruş olacağı tahmin ediliyor.
Anlayacağınız euro/dolar paritesinin bu yıl sonunda 1.20 ile 1.35 geniş aralığında olacağı ileri sürülüyor. Tabii bugün mesai bitiminde Avrupa bankaları için açıklanacak stres testi sonuçları euro/dolar paritesinin kısa vadede hangi yönde gelişeceğini belirleyecek. Eğer Avrupa bankaları için sonuçlar olumlu olursa, euro'nun değer kazanma olasılığı güçlenecek. Ama euro'nun değer kazanmasının Avrupa ekonomisine olumsuz etkileri de olacak. Değerli euro, Avrupa Para Birliği'ne üye ülkelerin ihracatta rekabet gücünü azaltacak. Euro'nun değer kazanması, orta vadede Amerikan ekonomisine yararlı olacak. Ve Amerikan ekonomisi rekabet gücü kazanacak, ABD'nin ekonomik büyümesi hızlanacak. Dolayısıyla orta vadede dolar yine tercih edilen para birimi olacak.
Türkiye'deki amatör yatırımcılara gelince... Paritelerdeki hızlı değişmeler karşısında Türk parasında durmak güvenli oluyor. Çünkü Türk parasının yılsonunda değer kaybedeceği "özel bankalar" tarafından pek tahmin edilmiyor. Hatta Türk parası mevduat faizleri bir ve üç aylık vade için yıllık yüzde 9.5 seviyesinde bulunuyor. Oysa dolar ve euro mevduata aynı vadeler için, Türkiye'deki bankalar, yıllık yüzde 3 faiz veriyor. Bu durumda Türk parasını tercih etmekte fayda var.