Gazetelerde durmadan haberler, yorumlar..
Okuyorsunuz..
Okuyorsunuz da işin iç yüzünü biliyor musunuz?.
Uber ne mesela?.
Yasal bir şirket mi?. Yoksa korsan taksiciliğe giydirilmiş bir kılıf mı?.
Polis Uber'leri durduruyor mu?.
Durdurursa ne yapıyor?.
Uber'i ülkemizde kim yönetiyor?.
Bu yöneticiler hakkında savcılar, polisler işlem yapıyorlar mı?.
Ortada kıyamet kopuyor..
Konuşan yetkili yok!.
Araştıran var mı?.
Devlette, medyada araştıran?.
O zaman bu iş nasıl çözülecek?.
Kaç Uber'ci dayaktan öldürülene kadar bekleyeceğiz?.
***
Uber nerden çıktı?. Amerika'dan..
Şimdi 58 ülkede uygulanıyor.. İngiltere,
Fransa,
Almanya?. Nerelerde varsa, orda sistem nasıl işliyor?. Bizdeki gibi çorba mı?. Yoksa, ne?.
Dışardaki örnekleri incelemek ve anlatmak, çözüme en büyük yardım değil mi?.
Bizde sorun asıl taksicilikte..
Neden?.
Taksileri sahipleri çalıştırmıyor. Taksiciler, belediye otobüs şoförleri kadar bile maddi manevi güvenliği olmayan köleler.. Cebinde yüzlerce taksi plakası bulunan mafyatik ağalara çalışan köleler.
Bunların kim olduğunu da herkes en az 20 yıldır biliyor.
Bu karaborsacılar, karaborsa değeri iki milyona yaklaşan plakaları satmıyor, kiraya veriyorlar.
Kiralayan zavallı, karaborsacıya çalışıyor, kendine değil. Evine götürdüğü üç otuz para. Kazancın kaymaklısı, plakanın sahibine.. Kira öyle yüksek ki, bir sürücü yetmiyor ödemeye.. 16, 20 saat çalışanlar var.. 24 saati paylaşan 2, bazen 3 kişi var.
Yani araç, vardiya usulü 24 saat çalışıyor. O zaman motoru geçin, içinin bakımı, havalanması ne zaman yapılacak?. Taksiler o yüzden leş..
Yani, Uber muber değil, asıl bela, taksi plakası karaborsası..
Bunun önlenmesi lazım en önce..
Nasıl?.
Kim aramış mesela
New York'ta, mesela
Londra'da taksi plakaları nasıl dağıtılıyor?. Karaborsa'ya düşmeleri nasıl önleniyor..
Mesela HaberTurk'ün ABD'de yaşayan iki ünlü gazetecisi var. Serdar Turgut ve Oray Eğin.. Durmadan boş şeyler yazıyorlar..
Yahu yazsanıza, var mı Amerika'da plaka karaborsası?. Varsa savaşan var mı?. Yoksa, nasıl çözülmüş?. Uber'le taksi çözümünü nasıl bulmuşlar?.
Her gazetenin orada adamı var da, bu ikisi çok ünlü diye örnek gösterdim.
Yıllar evvel, 1995'te Dünya Atletizm Şampiyonası için İsveç'in Göteborg kentinde iken, taksi sistemini soruşturmuş ve öğrendiklerimi hayretler içinde bu köşede yazmıştım..
Göteborg'da taksicilik serbestti. Herkes arabasını taksi yapabiliyordu. O zaman karaborsa falan olmuyordu. Dahası..
Her taksinin, taksimetre kullanması zorunluydu ama, taksinin sahibi, aleti kendi keyfine göre ayarlıyordu. Kilometre başına sabit bir fiyat yoktu. Tam hür teşebbüs.. Yalnız fiyat taksinin üzerinde yazıyordu. Örnek.
"Açılış 5 lira.. Kilometre başına 1 lira.." Taksiyi de, ücretini de seçerek biniyordunuz yani..
Fiyat aslında rekabet piyasasında oluşuyordu.
Kentte benim bulunduğum zaman gibi taksi kullanan binlerce turist olunca artıp, sezon bitince azalabiliyordu mesela. Bilmem o sistem hâlâ işliyor mu?.
***
Ben şimdi Uber'le taksilerin yan yana olduğu ülkelerdeki yasal ve işleyen durumları öğrenmek istiyorum, bir!.
Devlet, taksi plakası karaborsasını araştırıyor mu?. Plaka karaborsasını yok etmek, sürücülerin köle gibi bitkin ve üç otuz paraya çalışmasını, araçların 25 saat aralıksız kullanım yüzünden insan sağlığına aykırı hale gelmesini önlemek için çözüm arıyor mu, bu iki?.
Devlet, Uber'i yasallaştırmak, ya da ortadan kaldırmak tercihlerinden hangisine yakın?. Ne düşünüyor, üç!.
Bunları bilmeden yazacağım yorumlar on para etmez, sadece sütun doldurur, bu da dört!.