3 saat 16 dakika süren filminde yönetmen bir öykü anlatmıyorsa eğer, ne anlatıyor o zaman?.
Medyamız günlerdir bunu tartışıyor.
Geçen hafta, Rob Hughes'un Dünya Kupası tarihinin büyüklerini anlatan yazısına, tıpkı Nuri Bilge gibi, Shakespeare ile girdiğini nakletmiştim, sizlere.. "Büyüklükten korkmayın" der William Shakespeare.. "Bazıları büyük doğar, bazıları büyüklüğe ulaşır.
Bazılarına ise, büyüklük atfedilir."
Şimdi Nuri Bilge (NBC) büyük mü doğdu, büyüklüğe mi ulaştı, bilemem ama, bazılarımızın ona büyüklük atfetme yarışına girdikleri açık.. Tabii bu atfetme işinin bir "Selfie" yanı da var.. "Bakın bir ben anladım" dedin mi, gizli gizli "Yani ben de büyüğüm" dersin..
İşte örnek..
Nejat İşler, işsiz ve beş parasız.. Ev sahibi Haluk Bilginer'e kirasını aylardır ödeyememiş. Bu yüzden hacizciler gelmişler, evde tek eğlence televizyon başta ne varsa götürmüşler. Nejat gelenleri dövünce de polisler tarafından yaka paça götürülmüş, olayları izleyen küçük oğlunun önünde.. En sevdiği ders matematik olan oğlanın "Büyüyünce polis olacağım" demesi bundan. Şimdi bu sahneyi analiz etmemi istemeyin. En az üç yazı eder, liselerde münazara konusu olur.
NBC'nin filminin günlerce konuşulmasının baş sebebi içinde sunduğu böylesi malzemeler.. NBC gösteriyor, yemi atıyor.
Biz sazanlar atlıyoruz..
Ev sahibi kocasının acımasız davranışlarından rahatsız genç eş Melisa Sözen, bu Nejat İşler'i ziyaret ediyor, geçin kirayı, evi satın alacak kadar yüklü bir parayı uzatıyor. Nejat da, parayı yanmakta olan ocağa atıyor..
Şimdi Yeşilçam meraklılarına soruyorum..
Böyle kaç sahne izlediniz bugüne dek.. 10.. 100!.. Yeşilçam'ın en sevdiği klişeyi ele alıp "Nuri Bilge, toplumsal eleştiri yapıyor, işçi-patron, fakir-zengin ilişkilerine giriyor" dediniz mi, işte o "Atfedenler" gurubuna girersiniz ki, NBC'nin bu guruba ihtiyacı yok.. Seversiniz, sevmezsiniz, hoşlanır, hoşlanmazsınız, o ayrı.. Ama adam büyük.. Bu klişe sahne onun bir toplumsal eleştirisi değil, büyüklüğünün kanıtı, o kadar..
Şimdi sıra geldi, zurnanın "Zırt" dediği yere..
Peki ne anlatıyor o zaman, NBC, 200 saat çektiği, bin gayret 4 saat 50 dakikaya, o da olmayınca ancak 3 saat 16 dakikaya indirdiği filmde?.
Bunu fark eden tek kişi, Haluk Bilginer.. (Onu fark eden tek kişiyi de ben, fark ettiğime göre..) Cansu Çamlıbel'in Haluk Bilginer'le yaptığı ve Hürriyet'in iki tam sayfa ayırıp, ne yazık ki, yanlış sunduğu söyleşide, Kış Uykusu'nu doğru izlemenizi sağlayacak tüm anahtarlar var.
Söyleşinin yayınlandığı 15 Haziran Babalar Günü olduğu için, Hürriyet editörü, aslında herkesin tartıştığı "Kış Uykusu"nu başlığa çıkaracağına, Bilginer'in kişisel sosyo politik görüşlerini manşet yapıp "Biz bu ülkede 91 yıldır babamızı öldüremedik" deyip, ana fikre yazık etmiş..
Kış Uykusu, tam da Haluk Bilginer'in dediği gibi, "İnsan"ı anlatıyor..
Seni, beni, onu.. Hepimizi..
Filme iyi bakın. Tiplere iyi bakın..
Kendinizden parçalar bulacaksınız..
Yakınlarınızdan parçalar bulacaksınız.. "İşte ben.. İşte falan.. İşte filan" diyeceksiniz hemen her sahnede..
Bir adım daha götüreyim iddiayı..
NBC aslında tek insanı anlatıyor..
Hepimizde Aydın'dan biraz, mutsuz kız kardeş, yalnız eşten biraz, işsiz, hacizli kiracı, imam ağabey, idealist öğretmen, hatta arabanın camını taşlayan küçük çocuktan biraz yok mu?.
Siyah ve beyaz gibi karşılıklı duran tipler, gri renklerle araya girenler, hep biz, ayni insan değil miyiz?.
Ağabeyi Haluk Bilginer'e nutuk çekerken "Bize kötülük için gelenlere iyi davranmalıyız" tezini 20 dakika anlattıktan sonra "Hizmetçi iki ince belli çay bardağımı kırmış. Maaşından kesmeliyim" diyen Demet Akbağ'ın bir parçası hepimizde yok mu?.
Yani, Kış Uykusu'nda gördüğünüz her tip, Patron'dan, kahyasına, kız kardeşinden eşine, kiracısından sülalesine, av arkadaşlarından, ev çalışanlarına, hepsi ama hepsi, şurası, burasıyla, sizsiniz, benim.. O!.. Onlar!..
Kış Uykusu'na, bir öykü izlemeye değil, aynaya bakmaya, kendinizi görmeye gidin.
Herkeste kendinizden bir parça bulacaksınız..
Kafanızı daha da karıştırayım mı?. Bir anda, gördüklerinizin hepsi olacaksınız.. Bir anda hiçbiri..
İnsan oğlu bu işte.. Karmaşık, kompleks, anlaşılmaz!..
Benzersiz!.
NBC'nin Kış Uykusu, insanı çözmüyor. Tersine, nasıl çözülmez bir yaratık olduğumuzu gösteriyor..
Onun için günlerdir tartışılıyor..
Daha da çok tartışırız!..