"Gürer Aykal'a Saygı" gecesinde, büyük şefimizi, taa okul yıllarından en yakın arkadaşı Mesut İktu anlattı. Gürer Aykal, ünlü Köroğlu Güzellemesini, can kardeşi Mesut İktu için yapmıştı. Mesut Hoca da harika söyler. Ne varki, Mesut Hocam, fanatik Fenerli olarak, Gürer'in ve benim baş belamızdır. Geçen gün sarı lacivert bir balık resmi gönderdi bize "Denizlerin dibi bile Fenerli" diye..
Neyse.. Mesut İktu, Gürer Aykal'ı öyle güzel anlattı ki, yazımın içinde geçiştirmeye kıyamadım, ayrı bir yazı yaptım. Söz Mesut Hocam'da..
***
Devlet Sanatçısı, Profesör Gürer Aykal ülkemizin yetiştirdiği ve gerçek anlamda uluslar arası kariyer yapmış bir orkestra şefimizdir...
Ünlü orkestra şefi Charles Munch "Ben Bir Orkestra Şefiyim" adlı kitabında,"Orkestra şefi teriminin içinde bir hükmetme, yönetme öğesi vardır. Ama kuru kuruya komut vermekten, çok daha önemli olan, komutların içeriğini açıklayabilmek ve onları orkestraya benimsetebilmektir. Bunu davranış ve deneyimlerinizle etkileme gücünüzle ve karşı konulmaz bir ışınlamayla başarabilirsiniz. Kürsüde yerinizi alıp, bir senfoninin ilk ölçüsünü vurmaya hazırlandığınız an, yüzlerce çift göz üzerinize dikilir, herkesin ışığını yakmak için bir güç kaynağı olursunuz" der.
Munch'un söz ettiği güç kaynağını Gürer Aykal'da fazlasıyla bulabilirsiniz. "Bir orkestra şefi nasıl olmalıdır" tarifine, Gürer Aykal kadar uyan çok az şef vardır. Kulağı apsolut, yani Mutlak Kulaktır...
Örneğin, bir orkestra üyesi bir çeyrek ses yanlış çalsa, o bunu hemen duyar ve düzeltir.
Gürer Aykal, 60'lı yıllarda büyük bestecimiz Adnan Saygun'la kompozisyon çalışmış ve onun en sevdiği ve takdir ettiği öğrencisi olmuştur.
Bunun canlı şahidiyim. 1990-91 sezonunda İstanbul Opera ve Balesi Genel Sanat Yönetmeni olduğum sırada, Saygun Hocamın şaheseri Kerem Operasını çalışırken Saygun Hocam "Mesut bak, benim bütün eserlerimi Gürer yapmalı, benim müziğimi sadece o çok iyi anlar, özellikle de Yunus Emre'yi" demişti..
Muammer Sun'un "Adnan Saygun, bir kutup yıldızıdır. Kendinden sonra gelecek tüm besteciler ona yönelmek zorundadır" sözüne çok katılıyorum.
Gürer Aykal'ın kurucu sanatçı olduğunu unutmamalıyız.
İzmir Devlet Opera ve Balesini kurmuştur.
Ankara Oda Orkestrası; Antalya Devlet Senfoni Orkestrası. Borusan Filarmoni Orkestrası, İstanbul Sinfonietta, Borusan Kuartet ve en son İzmir Karşıyaka Filarmoni Orkestrası..
Ayrıca bir öğretim üyesi pek çok genç şef yetiştirmiştir.
Gürer Aykal, ele aldığı bir eseri çalışırken bestecinin yerindedir artık. Bu nedenle yorumları uluslararası ölçütlerdedir. Örneğin ondan Mozart, Beethoven, Çaykovski, Şoştokoviç ve benzer bestecilerden eser dinleyin, en doğru tempo ve yorumu duyarsınız. Size eşlik ediyorsa rahatlık ve güven içindesinizdir.
Ayrıca, Türk eserlerini yurt içi ve yurt dışında, mutlak programlarına alır. Bu konuda misyonerdir. Gürer Aykal, sarsılmaz bir Atatürkçüdür. Konser öncesi son prova bitiminde de orkestra sanatçılarına şöyle seslenir:
"Akşam konserde hepinizin yakasında Atatürk rozetini göreceğim sakın unutmayın.. Atatürk, müzik devrimleriyle bugün bizim varlık nedenimizdir."
Gürer Aykal, tıpkı Saygun Hocam gibi müziğimizin Kutup Yıldızıdır.
