Batı Ukrayna'nın önemli şehirlerinden Lviv, tarihi yapısını biraz da mucize eseri İkinci Dünya Savaşı'nda korumayı başarmıştı, Rusya-Ukrayna Savaşı'nda da koruyacak gibi görünüyor. Tabii Rusya, 18 Mart'ta yaptığı gibi bu şehre yeniden füze saldırısı düzenlemezse…

Lviv, savaştan önce nüfus olarak Ukrayna'nın en kalabalık yedinci şehri idi. Şimdi ülkenin en kalabalık kentine dönüştü dersek yanlış olmaz. 2020 verilerine göre kentin nüfusu 755 bindi. Savaş patladıktan sonra Polonya sınırına da yakın olduğu için hem dış göçlerin transit noktası haline geldi, hem de iç göçlerin yoğunlaştığı yere dönüştü. Şu anda Lviv'in nüfusu 3 milyon 300 bin dolayında hesaplanıyor.

Yani Lviv için 'Ukrayna'nın İdlib'i haline geldi diyebiliriz. İdlib şu anda Suriye için neyse (iç göçlerle 'mikro Suriye' haline geldiği için) Lviv de Ukrayna için o. Yalnız Lviv, Suriye'deki İdlib'den farklı olarak paramiliter unsurların yerleştiği bir yer de olmadı. Savaşın; özellikle çocuk, kadın ve yaşlılar için güvenli sığınağı haline geldi.

'YABANCI TERÖRİSTLER'İN SAVAŞI

Hibrit savaş adı verilen savaş türünün şiddetinin konvansiyonel savaşlara göre daha az olduğu biliniyor. Ancak savaşın şiddeti azalırken, diplomatik ve istihbari anlamda meydan okumalar artıyor, savaşın psikolojik boyutlarında şiddet yükseliyor.

Hem konvansiyonel hem de hibrit savaş unsurlarının yoğun biçimde kullanıldığı Rusya-Ukrayna Savaşı'nda da bunu görüyoruz. Rusya, balistik İskender füzeleri de dâhil konvansiyonel saldırı yöntemlerini bu savaşta kullandı, kullanıyor. Bunun yanı sıra Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodomir Zelenski'nin; ülkesine, topraklarını savunmak üzere Yabancı Terörist Savaşçıları (YTS) davet etmesinin ardından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de aralarında Kadirov'a bağlı 'Müslüman Çeçenler'in de bulunduğu savaşçıları kullanmaya başladı.

Öte yandan savaş, siber istihbarat düzleminde de devam ediyor. Rusya siber istihbaratta güçlü. Bu nedenle Ukrayna'ya savaşın bu boyutunda İngiltere ve ABD başta olmak üzere Batı ülkeleri yardım ediyor.

Gelişen teknolojik imkânlarla beraber asimetrik tehditler arttı ve konvansiyonel açıdan üstün olan Rusya, Ukrayna'da bu tehditlerle baş etmekte zorlanıyor.

Zaten asimetrik savaşlarda ya da daha genel tanımıyla hibrit savaşlarda görece güçsüz taraf daha avantajlı hale geliyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda ise bu özelliğe haiz taraf Ukrayna.

RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI ASLINDA YENİ DEĞİL

Rusya ve Ukrayna zaten 2014 yılından beri birbirine karşı Donbass bölgesinde hibrit savaş yürütüyordu. Yani aslında epeydir savaşan iki ülkeden bahsediyoruz. Birbirlerinin 'savaş davranışlarını, taktiklerini' belirli ölçüde çözmüş iki taraf söz konusu. Dolayısıyla Ukrayna'nın bu savaşa hazırlıklı olması çok da şaşırtıcı değil. Belki umdukları desteği bulamadılar dünyadan, ama iyi hazırlanmış olmaları sürpriz değil.

Hibrit savaş, modern teknolojiden ve onun getirdiği iletişim imkânlarından yararlanarak militer ve paramiliter unsurların, yani asker ve yarı sivil askerlerin bir arada kullanıldığı savaş modelini tanımlamak için kullanılıyor. 2006 yılındaki Lübnan Savaşı sırasında Hizbullah'ın İsrail'e karşı uyguladığı gerilla taktikleri hibrit savaş tanımına karşılık geliyordu.

Ama hibrit savaş, tarihin değişik dönemlerinde kullanılmış bir tür. Sadece adı konmamıştı. Mesela hibrit savaş tanımına giren vekâlet savaşının bir örneğini, İngilizler'in Osmanlı'ya, sonra da yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı uyguladığını yazmıştım. (Ayrıntılar için bkz: https://www.sabah.com.tr/yazarlar/pazar/ferhat-unlu/2021/04/18/bir-veklet-savascisi-olarak-yunanistan) Yunan ordusu, 'yedi düvelin vekili' olarak Türkiye'ye saldırmış, ama ağır bir yenilgiye uğramıştı.

Toparlarsak… İnsanlık; tarihi boyunca pek çok savaş gördü. Birinci ve İkinci Dünya Savaşı, askerler arasındaydı, onun ardından gelen nükleer dehşet dengesine bağlı Soğuk Savaş ise casuslar arasındaydı. Sürekli mutasyon geçiren günümüzün savaşları ise iç savaşlar şeklinde tezahür ediyor ve askerlerin yanı sıra siviller arasında. Bu sivillere Yabancı Terörist Savaşçı denilen paramiliter unsurları da ekleyebilirsiniz. Hibrit savaşta kimin kazanacağını ise, konvansiyonel açıdan üstün gelmekten ziyade, direnme gücü ve psikolojik faktörler belirliyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda da böyle olacak.