Rusya'da düzenlenen Dünya Kupası finallerinde ilk kez kullanılan Video Yardımcı Hakem (Video Assistant Referee - VAR) teknolojisi maçlara doğrudan etki etmeye başladı. VAR teknolojisiyle, video görüntülerinin başındaki hakemler verilen veya verilmeyen pek çok kararda orta hakeme yardımcı oluyor. Geçen hafta oynanan Fransa-Avustralya maçında atılan 3 gol bu teknoloji desteğiyle belirlendi. Fransa'nın attığı ilk golde penaltı kararı VAR teknolojisiyle verildi. İkinci golde ise "Gol Çizgisi Teknolojisi (Goal Line Technology)" kullanıldı. Avustralya'nın golündeki penaltı kararında ise yine VAR teknolojisi dikkat çekti.
ROBOT HAKEM
Bu teknoloji akıllara "Gelecekte yapay zekâ yeteneği olan robotlar maçları yönetebilir mi" sorusunu getirdi. Yapay zekâ teknolojisi kullanan robotların gözünden hiçbir şeyin kaçmayacağını düşünen insan sayısı ise oldukça fazla. Aslında kullanılan VAR teknolojisinde yine bir hakem video görüntüleri izleyerek karar veriyor ve bunu maçın hakemine iletiyor. Eğer bu teknolojiler 1966'da Londra'da düzenlenen Dünya Kupası'nın final maçında kullanılsaydı, İngiltere'nin uzatma dakikalarında attığı golün çizgiyi geçip geçmediğine ilişkin tartışmalar son bulurdu. Yine 1986 Dünya Kupası finalinde Maradona'nın "Tanrı'nın eli" dediği golü VAR teknolojisi rahatlıkla yakalayabilirdi.
MAÇ YAVAŞLIYOR
Birçok futbolsever VAR tektonolojisininin oyunu yavaşlattığı görüşünde. VAR uygulaması yüzünden ataklar yarıda kesiliyor ve futbolun doğasına aykırı görüntüler oluşmaya devam ediyor. Bunun yanı sıra onlarca kamera altında futbolcuların sorumluluğu artıyor. Hakemi kandırmaya yönelik davranışlar özellikle ceza uygulamalarında doğru karar vermek kolaylaşıyor. Ancak pek çok olayda tartışmalar sürmeye devam ediyor. Sonuçta olarak görüntüleri izleyerek sosyal medyada tartışan insanlar azalmadı. Ancak diğer yandan yapay zekâ robotu "eyyam yapmaz" diyenler de olabilir.
GOL ÇİZGİSİ TUTTU
GOL Çizgisi Teknolojisi konusunda tartışma olmuyor. Neredeyse 3 milimetreye kadar, yani insan gözünün fark etmesinin olanıksız hale geldiği duruma kadar teknoloji topun çizgiyi geçip geçmediğini anlayabiliyor. Üstelik bu anlık olarak hakemlerin kolundaki saate uyarı gönderiyor.
VAR NEREDE KULLANILIYOR?
Gol öncesi ihlal: Hakemlerin gol öncesinde fauller ve ofsaytlar dahil olmak üzere ihlâl olup olmadığını belirlemesine yardımcı oluyor.
Penaltı kararları: Elle veya oyuncuların birbirine yaptığı hareketlerde penaltı gerektiren bir pozisyonun olup olmadığı VAR teknolojisiyle tekrar inceleniyor. Penaltı kararı verildiği gibi bariz bir aldatma veya hata varsa penaltı atılana kadar iptal kararları da çıkabiliyor.
Kart gösterilmesi: VAR teknolojisi sarı veya kırmızı kartla cezalandırılmadan önce ve sonra kararın doğru verilip verilmediğini saptayabiliyor. Burada ise hakemin kararı niye verdiğini video yardımcı hakeme söylemesi şart.
Yukarıdaki olayların herhangi birinde, hakem yapılacak olan olayın gözden geçirilmesi için video yardımcısı hakemini bilgilendirebilir. Video çekimleri, videonun neyi gösterdiğini kulaklıkla hakemlere tavsiye eden yardımcı hakemler tarafından inceleme talep edilebilir.