Kovid-19 salgını süreci bizlere ve aslında tüm dünyaya çok şey öğretti. Bugünden itibaren artık hiçbirşey eskisi gibi olmayacak derken hayatımıza ilk kez giren pek çok yeni kavram ve metodla da tanıştık, tanışmaya devam ediyoruz. Bu sürecin en çok etkilediği alanların başında ticaret ve ekonomi geliyor haliyle. İhracatta sadece kendi rekorunu değil, dünya ülkeleri arasında rekorlar kıran Türkiye, başta ihracat olmak üzere ticarette nasıl etkilendi ve bundan sonra bizi neler bekliyor. Bu konuda en yetkin isim; Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile hem Kovid-19 sürecini hem bundan sonrasını konuştuk.
NORMALE YAKLAŞIYORUZ
Normalleşmeye girildiği şu günlerde Türkiye, süreci nasıl atlattı ya da atlatabildi mi?
Pandemi hayatımızı kökten değiştirdi. Ticari hayatı da bütün dünyada olduğu gibi Türkiye'de de etkiledi elbette. Uluslararası kuruluşların tahminleri çok çarpıcı; 6 Nisan'da IMF, küresel büyümede yüzde 3 küçülme beklediğini söyledi. Ama geçtiğimiz günlerde bu rakamı aşağı yönlü revize edeceğini açıkladı. 8 Nisan'da Dünya Ticaret Örgütü iki ayrı tahminde bulundu. İyimser tahmin "küresel ekonomi yüzde 2 buçuk küçülecek", kötümser tahmin "yüzde 8-10 küçülecek" şeklindeydi. AB'nin küçülmesini yüzde 7, Türkiye'nin ise yüzde 5 olarak öngördü IMF. Ama biz Türkiye olarak hiç kötümser değiliz. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, Bilim Kurulu tavsiyelerine uyarak çalıştık ve sağlık alt yapımızın güçlü olması sayesinde bu süreci pek çok ülkeden çok daha iyi atlattık.
Bu süreçte hiç tedirgin olmadınız mı?
Pandemi sürecinde bakan yardımcımızla kapıların ilk kapandığı dönemde konuşurken "Kapılar kapanabilir ama ticaret kapanmayacak" dedim. "Nasıl yapacağız?" dedi. Şoför değiştirdik, konteyner değiştirdik, ticaretimize eskisi kadar olmasa da devam edebildik. Çünkü bu talep odaklı bir şey. Avrupa can derdindeyken talepleri de bu doğrultuda azaldı haliyle. İnsanların tüketim alışkanlıkları da değişti. Ocakta Irak'a bin 600 TIR giderken, ilk günler 7 tır, ilk haftalar 300 TIR oldu şimdi bin 500 TIR'a kadar çıktık. 1 Mart'ta Irak ile temassız ticarete tampon bölgede başladık. İran için yeni formül geliştirdik. Kapıköy kapımıza vagonlarla yükleri getirdik, İran lokomotifleri çekti ve 122 vagona ulaştık ki; yaklaşık 244 TIR yüküne karşılık geliyor. Normal zamanda zaten 260 TIR idi bu rakam.
İhracatta yeni dönem nasıl olacak?
İhracatta martta yüzde 17.8, nisanda yüzde 41.4 gerileme oldu. Diğer ülkelerle kıyaslandığında yine çok iyi durumdayız. Dijitalleşmede önemli adımlar attık.
PANDEMİ SÜRECİNDE KÜRESEL İRTİBAT DEVAM ETTİ
Rakamlar korkutabilecek boyutta ama ihracatçılarla konuştuğumuzda hiç de umutsuz olmadıklarını görüyoruz.
15 Ocak ile 20 Şubat arasında her hafta 2 ülkeye gidiyorduk ve1 8 ülke ile görüşme gerçekleştirmiştik. Pandemi sürecinde de sanal olarak devam etti bu ilişkiler. Pandemi sonrası yeniden yapılanma döneminde Avrupa firmalarıyla Türk firmalarının işbirliğini artırma yönünde fikir birliğine vardık. Gümrük Birliği'nin güncellenmesi konusunda AB büyükelçileri ilk kez fikir birliğine vardı.
Pazardaki fiyatlarla zincir market fiyatları arasında çok fark olduğuna dair zaman zaman şikayetler geliyor. Bu konuda ne yapıyorsunuz?
Fahiş fiyatlarla ilgili geçen hafta Reklam Kurulu'nda bir tebliğ çıkardık. Aslında fahiş fiyat denetimleriyle ilgili kanun yeni çıktı, orada ek bir görev almıştık. Yönetmeliği bekliyorduk. Bütün kurumlardan ve STK'lardan görüş alarak onların görüş ve talepleri doğrultusunda yönetmeliği hazırladık ve cuma günü itibarıyla Cumhurbaşkanımızın onayına sunduk. Bundan sonra bu konuda takip çok daha etkili yapılacak.
