SABAH'TAN MEKTUP

Bundan 20 yıl önce bugünlerde Türk Basını'nda kıran kırana "Ansiklopedi Savaşları" yaşanıyordu. Hatırlayanınız var mı?
Basının üç ağır topu SABAH, Hürriyet ve Milliyet arasında kör dövüşüne kadar varan bu savaşı o dönemde kimileri, yani bazı toplumbilimciler, "Türkiye'nin Kültür Devrimi" olarak değerlendirdiler.
Günahları, veballeri boyunlarına.

***
Aradan yıllar geçti. O dönemde SABAH üst yönetiminde yer alan bir dostuma bir sohbetimizde sordum: "O ansiklopedi savaşları, müthiş bir kaynak israfı değil miydi?"
Olumsuz anlamda başını salladıktan sonra yanıtladı: "Tam tersine! Üç gazetenin de tirajı milyon tavanını deldi.
Bu yüksek tirajlar ilan-reklam patlaması sağladı. Sonuçta üç gazete de çok para kazandı."
Biraz soluklanıp ekledi:
"Ayrıca, yılda birkaç bin set zar-zor satan ansiklopedi yayıncıları için bu savaş tam anlamıyla bir piyango oldu.
Çünkü, telif haklarıyla kasalarını doldurdular.
Ve nihayet İstanbul'daki tüm matbaalar ansiklopedileri zamanında basıp teslim edebilmek için üç vardiya çalıştılar.
Dahası İstanbul'daki matbaaların tam kapasite çalışmaları bile üç gazetenin talebini karşılamaya yetmedi, Anadolu'daki matbaalar kapatıldı.
Tüm bunlara dağıtıcıların kazançlarını ekle, ansiklopedi savaşlarını sürdürebilmek için zorunlu reklam kampanyaları nedeniyle reklam ajanslarının kazançlarını ekle...
Benim hesaplarıma göre, üç gazetenin savaşı o dönemde Türkiye'nin gayrı safi milli hasılasına, yani milli gelirine en az yüzde 1 katkıda bulundu!"
***
Ama...
"Ansiklopedi Savaşları"nı hemen ardından "ÇanakÇömlek Savaşları" izledi.
Ve işin cılkı çıktı.
Her gazetenin promosyon servisinin elemanları hem ilginç, hem ucuz, hem de okurun hoşuna gidecek promosyon ürünleri bulmak için Çin seferleri düzenlediler.
Çin'in kalitesiz promosyon ürünleri imalatçılarını ihya ettik.
Sonunda bugün artık olmayan bir gazetenin bilmem kaç kupona uçak kampanyası düzenlemesi, deyim yerindeyse, tüy dikti!
Ve, Ankara işe el koymak zorunda kaldı.
***
Girişteki soruya bir soru daha: O dönem kucak kucak evlere taşınan ansiklopedilerden bugüne ne kaldı? Ne kadarının kaderi atık kağıt muamelesiyle noktalandı?
***
20 yıl önceki savaşı anımsatmamın elbette bir nedeni var.
Ansiklopedilerin ölümünden sonra sıra ansiklopedi yayıncılarının ölümüne geldi.
İzninizle onu da yarın anlatayım.
***
Sağlıklı ve mutlu hafta dileğimle...