Joseph Quinlan'ın adını iki hafta önce duyduk. İngiliz "The Economist" dergisindeki yazı sayesinde.
Meğer Joseph Quinlan, "Bank of America"nın yatırım danışmanları ordusundaki Türkiye uzmanıymış. Meğer herşeyin güllük gülistanlık sanıldığı Mart ayında bugünleri görmüş. Kaleme aldığı raporda borsanın çok şiştiğini, büyüme hızının yüksekliğine rağmen istihdam yaratılamadığını ve elbette cari açığı uzun uzun anlattıktan bakın neler demiş: "Önümüzdeki dönemde Türkiye'yi dış piyasalardaki gelişmelerin yanı sıra bir dizi iç sorun da derinden etkileyecek. Merkez Bankası başkanlığına atama, ayyuka çıkan yolsuzluk iddiaları, siyasal istikrarın hızla bozulması ve başka gerilimler. İçimden bir ses, Türkiye'den çıkma zamanı geldiğini söylüyor... " "The Economist"in "kahin" ilan ettiği Quinlan'ın önerisi yatırımcıların kararlarında ne denli etkili oldu bilmiyoruz ama uluslararası yatırım bankası "Morgan Stanley"in dün yaptığı açıklamayı okuyunca, "Keşke iktidar o zaman uyarılara kulak verseydi" diye hayıflandık. "Morgan Stanley"e göre, "Spekülatif sermaye Türkiye'yi terketti!" Bir başka ifadeyle, 63 milyar dolar civarındaki sıcak paranın irice bir bölümü uçtu...
Dikkat; imaj bozuluyor
Ne yazık ki, sadece sıcak para değil, Avrupalı turistler de Türkiye'ye sırt çevirmeye başladı.
Fransa'nın önemli tur operatörlerinden "Marmara" (2005'te 200 bin turist getirdi) bu yıl rezervasyonlarda yüzde 50'ye varan düşüş olduğunu açıkladı. O nedenle Antalya ve Bodrum'da kurduğu 3 yeni tesisin açılışını erteledi, uçuşlarının üçte birini iptal etti. Dahası fiyatları düşürdü: Herşey dahil bir haftalık tatil sadece 500 avro! Diğer pazarlarda da durum pek farklı değil: İsviçre'de yüzde 25-30 düşüş bekleniyor, Almanya'da yüzde 35. İngiltere ve İtalya'daki oranlar da buna yakın.
Geçen yıl 21.1 milyon turist ağırlayan ve 14 milyar dolar gelir sağlayan Türkiye, 2006 için 26 milyon turist hedefi belirlemişti. Bakanlık yetkilileri "Bu hedefi tutturamayacağız ama geçen yılı biraz geçeriz" diyorlar. Avrupalı tur operatörlerinin tahminleri ise sadece 15-16 milyon arası.
Son 5 yılın en gözde tatil ülkesi Türkiye'nin yıldızı niye sönmeye başladı? Elbette ekonomik koşullar (Kamuoyu araştırmalarına göre örneğin Fransızlar'ın üçte biri bu yıl tatili evinde geçirecek), karikatür krizi, kuş gribi, Güneydoğu'daki çatışmalar gibi nedenlerden söz edilebilir. Ne var ki, Avrupalı turizmciler en az onlar kadar önemli etkenleri de vurguluyorlar: Türkiye'nin giderek İslami topluma dönüşmesi, bu değişimin AB üyeliğini zora sokması gibi...
Anlamı: iktidarın politikaları, sıcak paranın yanı sıra turistleri kaçırıyor. Bu gidişle galiba biz bize kalacağız. Bir de İranlı konuklarımızla! (Turizm Bakanı Atilla Koç dün müjdeyi verdi: İranlılar'ın ahlakının bozulmaması için Türkiye'nin tatil beldelerine uçuşları yasaklayan Ahmedinecad lütfedip İzmir'i kara listesinden çıkarmış.)
Giden sıcak para birgün geri gelebilir, turistler de dönebilir. Ama ülkemizin imajı bir kez bozulursa, hem çok zor düzeltebiliriz, hem de çok ağır bedeller öderiz. İktidara hatırlatılır.
Not: "İki Nazenin" yazımıza çok mesaj aldık. Okurlarımız namusu uğruna cinayet işleyen ve idama mahkum edilen İranlı genç kız Nazenin Fatehi'yle ilgili kampanyaya destek için adres istiyorlar. İşte: http://save.nazanin.googlepages.com/hurry.htm veya http://save.nazanin.googlepages.com/home veya http://petitonline.com/Nazanin
