Bizde gelenektir: Kadının yaşı, erkeğin maaşı sorulmaz. Bunun gerekçesi öyle bir soruyla karşılaşan kişiyi küçük düşmekten koruma özenidir. Kadın kendi yaşını "geçkin" sayıyorsa, sorulduğunda ya yalan söyleyecek ya da doğrusunu açıklarken üzülecektir. (Eğer geçkinlik anlayışına karşı çıkabilen bir feminist değilse ve "Sana ne?" diyemezse.)
Maaşa gelince... Onu bir erkeğe verilen değerin ölçüsü sayarsanız, düşük aylığın alıcısını da küçük düşürdüğü düşüncesine katılırsınız. Ama o ölçünün geçerliği tartışmalıdır. Bir kişiye saygı duymak başkadır, cebine para koymak başka.
Vaktiyle Kenan Evren bir şef garsonun aylık kazancının kendi maaşından yüksek oluşundan yakınırken şu gerçeği hesaba katmıyordu:
Silahla savunulmasının doruğunda görev yüklendiği piyasa düzeninde rayiçleri arz-talep dengesi belirler. Şef garson Evren'den çok kazanıyorsa, nedeni müşterilerin günlük yaşantısına ondan fazla katkı sağlamasıdır.
Katkının etik, filozofik, estetik mestetik değerinin önemi yoktur. Dünyamızda çoğu abuk sabuk film ve dizilere her gün yığınla para ödeniyor. "Star sistemi" dedikleri tezgâhta medya pompasıyla ünlendirilen kişilerin edindikleri acayip servetleri yadırgayan da yok.
Yürürlükteki düzende aptallık ve bayağılıkların kazanç getirmesi doğaldır.
***
Şimdi bizim televizyon dizilerimiz kamuoyu gündeminde. Onlardan pek hoşlanmayabilir, tiryakilerini uyuşturduğunu söyleyebilir, dış satım başarılarının komşu ve yakın ülkelerdeki beğeni düzeyleri konusunda da kuşkulara kapılabilirsiniz. Ama parasal açıdan bir bulanıklık yok. Alışveriş hesapları, reklam gelirleri, ihracat rakamları belli.
Bu arada basınımız o dizilerdeki
"yıldız" oyuncuların aldıkları ücretleri diline doladı. Fazlaymış, ölçüsüzmüş,
"fahiş" imiş.
"Bize çok göründü, rahatsız olduk, kıskandık" yollu yakınılsa, anlaşılır. Hepimiz insanız; imrenebiliriz. Ama
"fazla" dediniz mi, neye göre fazla olduğu sorulur. Yabancı
"starlar" söz konusu iken eleştirilmeyen ölçülerin iş bizimkilere gelince yadırganması ulusal kompleks belirtisi olmasın?
Ayrıca, basınımızın kendi gözündeyken görmediği bir mertek var. Pek beğendiğimiz ülkelerin gazetelerinde kârlı yerlere kurulmuş kişiler oralardaki film ve dizi yıldızlarının kazançlarıyla kıyaslanabilecek gelirler sağlamazlar.
Bizde olabiliyor.
"Bu işlerdeki hesap nedir, öylece söz konusu kurumlara normal basın hizmeti dışında hangi yararlar sağlanıyor?" diye sorulmadan.
***
Ciğerci kedilerinin yandaş dedikleri SABAH'ın genel yayın yönetmeni geçen gün bir yazısında özel yaşantısındaki sorundan söz etti. Evlerine hırsız musallat olduğu için eşi başka yerde daha uygun bir konut edinmelerini istiyormuş. Ancak birikimleri yeterli değilmiş bunun için.
Aynı günlerde internetteki basın haberleri sitelerinden birinde şu bilgi yayımlandı ve tekzip edilmedi:
Yaptığı yan işler arasında dev boyutlu emlak konuları da bulunan bir medya imparatorluğunun bünyesindeki üç yazara birer konut sağlamış patronları. O projedeki rezidansların değerleri 550 bin ile 1.5 milyon dolar arasındaymış.
Doğruysa, sorun yok. Gözümüz de yok. Güle güle otursunlar deriz.
Ancak, söz konusu bünyenin yorumcularından bir bölümü rahat koltuklarında güle güle oturmakla yetinmiyor, durmadan başkalarını dalkavuk diye aşağılıyorlar otura kalka.
Kimileri ahtapot holdinge hizmet yılları boyunca öyle servet biriktirmiş ki, musluk başlarından uzaklaştırıldıktan sonra bile avantası kıt gazetelerde yazabiliyorlar ferih fahur yaşarken. Sırf efelenme doyumu ve sövgü keyfi için.
Sövgü dediğim, lafın gelişi değil. İlerici geçinirken seçkinleri övüp ayak takımını horlamayı huy edinmiş biri son yazısında pek ince bir numara sergiledi, Mısır'ın devrik diktatörü yerine koyarak ülkemizdeki bir lidere şöyle seslendi:
"Çüş!... Ohaaa... Höst... Hoşt!"
Kuzum, kaliteli ama ucuz tespih nerede satılır, bilen var mı? Ya her gün gazete okuma alışkanlığımdan vazgeçeceğim, ya da bolca tespih edinip çekeceğim. "Ya sabır, ya sabır" diye.
