Yazının başlığını; sıklıkla kullandığım, hatta benim için neredeyse mottoya dönüşmüş 'Saatin tiktakları, zamanın taktikleri' söyleminden ilhamla türettiğimi bu köşeyi yakından takip edenler anlamıştır.
Öncülerinden farklı olarak bir Amerikan değil, Çin markası olan Tiktok; ABD girişimciliğinin sosyal medyadaki buluşlarını sanki sabote edercesine piyasaya girdi ve biz dâhil pek çok ülkede bütün reytingleri alt üst etti. Herkesin 15 dakikalığa meşhur değil, yalnızca 15 dakikalığına rezil olabildiği çağımızın göstermeci ruhunun en azından şimdiye kadarki şahika noktası.
Yazıya Tiktok'la girip onunla devam etmenin sebebi, bu mecranın ülkemizin istihbarat teşkilatı MİT'in ve yerine göre Emniyet'in gündemine artık iki güvenlik boyutuyla girmiş olması. Espiyonaj, yani casusluk ve terör…
Sosyal medyanın; Neanderthal atası MIRC'i saymazsak -ki onun doğumu 1995'tir- hepi topu 19 yıllık mazisi var, ama hayatımızda çok şeyi değiştirdi; değiştirmeye de devam ediyor, kabul edelim.
2005'te ilkokul arkadaşlarını bulma buluşuyla türeyen Facebook, 2006'da bir bilgi ve haber platformu olarak ortaya çıkıp, şimdi neredeyse herkesin zihninden geçen hemen her şeyi paylaştığı bir yere dönüşen gürültülü Twitter, 2010'dan itibaren 'başkalarının hayatı'nı izlemeyi ve kendi hayatını bir gösteriye dönüştürmeyi sevenlerin tapınağı haline gelen Instagram ve nihayet para için herkesin kendini rezil etmeyi göze aldığı sosyal medyanın 2015 doğumlu Frankenstein evladı Tiktok…
SOĞUK SAVAŞ GÖRÜNTÜLEMESİNDEN TİKTOK'A
Gözlerden kaçıyor. Sosyal medya, bilhassa da Tiktok casusluk konusunda olağan şüpheli bir sosyal medya mecrası. Girin mesela Tiktok'a, TSK yazın, çıkan videoları izleyin. Karakollar, üs bölgeleri, sınırdaki nöbet mevzileri ve diğer tesisleri gösteren videolar var. Kimi yerde isimler bile görünüyor. Şu görüntüler; çok değil 20 yıl önce, biraz daha geriye gidersek Soğuk Savaş döneminde inanın can pahasına ulaşılabilen türden görüntülerdi. Soğuk Savaş'ta kaç casus hayatını kaybetti böylesi görüntülere ulaşmak için.
Sosyal medya yasaklarına karşı biriyim, genel prensip olarak… Bunu yönetmek zorundayız, yasaksız yönetmek. Sosyal medya, insanlığın henüz etiğini, hukukunu tam oturtamadığı bir yeni icat. Televizyon ve bilgisayar ilk çıktığında iletişimi böylesine interaktif hale getirmediği için onların etiği, hukuku çabuk oturmuştu. Ama sosyal medya öyle değil.
Tiktok'taki askeri (eskiye oranla azaldı bu arada) paylaşımlar kötü niyetle yapılmıyor elbette. Ama askeri ve istihbari anlamında siz kendinizi şeffaflaştırırsanız hasmın ekstradan istihbarat yapmasına bile gerek kalmaz. Kendinizi ele verirsiniz. İstihbarata Karşı Koyma, kısa adıyla İKK diye bir şey var. Bu kuralları göz önüne almak zorundayız.
PKK, TİKTOK'TAN KUNDAKÇI BULDU
Buna ek olarak Tiktok, şimdi terör örgütü PKK'nın ender rastlanır örnekler üzerinden de olsa adam devşirdiği bir yer haline de geldi. Gazetemizin muhabiri Oğuzhan Uysal'ın haberine göre Antalya'da 2022 yılında orman yangını çıkarmak için hazırlık yapan örgüt mensubu Ahmet Kumak, Cumhurbaşkanı'na hakaret suçundan tutuklanarak 7 gün cezaevinde kalıp çıktıktan sonra PKK iltisaklı bir eleman tarafından Tiktok'tan devşirilmiş. Davanın iddianamesinde öyle diyor.
Antalya'da, 29 Ağustos 2022'de gelen bir ihbar üzerine harekete geçen polis, PKK adına orman yakma hazırlığı yapan Ahmet Kunak'ı, şeffaf plastik bidon ve Antalya haritası ile yakalamıştı. Bidonda, PKK tarafından EYP'lerde kullanılan yaklaşık 2 kilogramlık yakıcı ve tahriş edici özelliğe sahip sülfirik asit olduğu belirlenmişti.
Ama olayın bir 'background'u var. Bu olaylardan önce Kumak, hakaret suçuna konu olan videoyu Tiktok'una yüklüyor. Bir PKK'lı hesap videoya yaptığı yorumda, "Ahmet Kumak bırak bu ucuz kahramanlığı, söylediğin ucuz, basit söylemler yüzünden devlet sizi kapısında köpek yapıyor. Günlerce cezaevinde kalıp sonrasında her hafta sizi ayağına çağırıp imza attırıyor. Bana numaranı gönder seninle konuşalım, görüşelim; sana yardımcı olacağım" dedi.
Ahmet Kumak'a para gönderen örgüt ilk hedef olarak Konya Yüksek Hızlı tren hattını belirlemişti. Ancak bu plan uygulanamadı. Örgütün ikinci planı ise üst düzey bir siyasetçiye ait Antalya'daki otelin yakınındaki ormanlık alanda yangın çıkartarak oteli genişletmek için yangın çıkarıldığı algısı oluşturmaktı.
Tiktok başta olmak üzere sosyal medyaya istihbarata ve teröre karşı koyma boyutuyla da bakmamız şart. Dünya nüfusunun yüzde 20'si Tiktok kullanıyor. Çin üretimi olmasına rağmen her üç ABD'liden biri TikTok uygulamasına üye. ABD bunu pek çok noktada çareyi engellemekte buldu. Ama engelleyemedi tam anlamıyla. ABD'nin de Tiktok konusunda istihbari kaygıları var. FBI, "Çin, TikTok üzerinden cihazlardaki veri ve yazılımları kontrol edebilir" diye açıklama yaptı ki, haksız sayılmaz.
Artık toparlayalım: Sosyal medyaya istihbarata ve teröre karşı koyma boyutuyla da bakmamız şart. Zamanımızın bütün yeni gelişmeleri, en müşahhas örnek olan Tiktok'a yalnızca etik değil, istihbarat ve güvenlik perspektifiyle bakılmasını gerekli kılıyor. Tiktok'un zamanı işlerken terörün ve casusluğun taktiklerini önlemenin tek yolu bu.