"2023'te toplamda 62 milyon 411 bin 753 seçmen oy kullanacak. Türkiye'de 14 Mayıs seçimlerine girecek seçmenlerden ne kadarı hangi jenerasyona mensup, onu inceleyeceğiz. İsimlendirmede jenerasyonları; klasik tasnifle Sessiz Kuşak, Bebek Patlaması Kuşağı, X, Y ve Z Kuşağı kavramlarıyla ayırıyoruz.
En sondan başlayalım, yani Z Kuşağı'ndan... Türkiye'de bugün itibarıyla 2000 sonrası doğan seçmen sayısı 5 milyon 940 bin kişi. Bu da toplam seçmen sayımızın yüzde 11,8'lik dilimine tekabül ediyor."
Yukarıdaki satırlar, geçen sene 16 Nisan 2023'te yazdığım Türkiye'nin yeni seçmen haritası başlıklı yazıdan. Türkiye, geçtiğimiz yıl belki de tarihinin en kritik, en gerilimli, en önemli seçimlerinden birini, hatta birincisini yaşamıştı.
2023'ün bitişi ve yeni seneye girişle birlikte yaklaşık üç ay sonra yapılacak seçimler için siyasi partilerin hazırlıkları başladı. AK Parti'nin İstanbul ve Ankara gibi büyükşehirlerdeki adayları bugün açıklanacak. Gazeteyi geç saatlerde okuyorsanız iktidar partisinin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayını artık biliyor olacaksınız. CHP'ninki zaten belli: İstanbul'dan çok kendi kariyeriyle iştigal eden mevcut İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu.
YAŞLI SEÇMEN ORANI AZALIYOR
Biz bu yazıda son veriler ışığında Türkiye'nin son nesil seçmen haritasına bakacağız. Bu defa yaşlılara hürmet gereği önceki nesillerden başlayalım.
X Kuşağı öncesi nesillerin, yani Bebek Patlaması Kuşağı ile (1945-1960) arası doğanlar ile 1945 öncesi doğan Sessiz Kuşağın Türkiye'deki seçmen sayısı 12 milyon 700 bin kişi civarında. Bu da toplam seçmenin yüzde 20'sine tekabül ediyor. Tabii bu iki kuşak yaşlı olduğu için yavaş yavaş hayat sahnesinden çekiliyor ve dolayısıyla seçmen sayısı da düzenli bir azalış içinde.
Gelelim X Kuşağı'na... Tıpkı 2023'teki gibi foto finiş farkıyla halen en yüksek seçmen oranına sahip jenerasyon. Seçmen sayısı 18 milyon 200 bin civarı ve bu da toplam seçmen sayısının yüzde 28.6'sına tekabül ediyor. X jenerasyonu; aile, mahalle ve sokak etkisi ile büyümüş, konvansiyonel medya kültürü ile yoğrulmuş, ama aynı zamanda sosyal medyayı/teknolojiyi de etkin biçimde kullanan bir kuşak. Siyasi tercihleri noktasında bağnaz bir kuşak değil, bununla birlikte şu anda yaşayan nesiller içinde eski kuşaklar hariç ulusal güvenlik konularında en hassas nesil diyebiliriz. 14-28 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin kaderinin belirlenmesinde X jenerasyonu önemli rol oynadı.
Y KUŞAĞI, X'İ YAKINDA GEÇECEK
Gelelim X'in bir alt nesli Y Kuşağı'na... Y Kuşağı, Türkiye'de en yüksek seçmen oranına sahip ikinci kuşak. Ortalama 18 milyon seçmeni var. Ve bu da toplam seçmenin yaklaşık yüzde 28,5'ine tekabül ediyor. Y Kuşağı, daha ziyade aile dışı faktörlerle ve site kültürüyle büyümüş ve 'sosyal medyaya doğan' Z kuşağı ile (2000 sonrası doğanlar) ve X Kuşağı arasında köprü görevi gören bir jenerasyon. Z'ye göre politik sayılabilir, ama X kadar gelenekçi değil.
Ve son olarak gelelim Z Kuşağı'na. 2000 sonrası doğanların seçmen kütüklerindeki nüfusu artıyor. Bu jenerasyondan 2024 seçimlerine katılacak olanların tahmini sayısı 6 milyon 400 bin dolayında. Bu da toplamda yüzde 13'lük bir seçmen dilimine karşılık geliyor. Bu arada 2023'te toplamda yine 62 milyonun üzerinde seçmen oy kullanacak.
Geçmişte altını çizdiğim gibi her kuşağın iyisi ve kötüsü vardır. Tıpkı her memleketin, her ırkın iyisi kötüsü olduğu gibi... Önemli olan nesiller arası bilgi alışverişini teknolojiyi de kullanıp teknoloji dışı faktörlerle sağlayabilmek. Bilgi, her daim önemliydi, ama zaman geçtikçe daha önemli hale gelecek. 2024, 2023 kadar zorlu bir sene olmasın dileklerimizle yazıya nokta koyalım.