Tarih 7 Haziran 1997. Yer Genelkurmay Başkanlığı karargâhı. 28 Şubat'ın hararetli günlerinde medya yöneticilerini arayıp 'fırça atmasıyla' bilinen dönemin Genelkurmay Genel Sekreteri Tümgeneral Erol Özkasnak'ın politikayla değil, kendi işiyle uğraştığı nadir zamanlardan biri. 4 Haziran günü Kuzey Irak'ta düşen Cougar tipi helikopterin düşüş nedeni konusunda basın açıklaması yapıyor: "18 Mayıs 1997 günü Süper Kobra ve 4 Haziran 1997 günü Cougar tipi helikopterlerin Kuzey Irak'ın Zap bölgesinde düşmesi olaylarının teknik çalışmaları tamamlanmıştır. Teknik çalışmalar sonucu, her iki helikopterin Rus yapımı SA-7B tipi karadan havaya atılan füzeler ile düşürüldüğü tespit edilmiştir."
1997'de 11 askerimizin şehit edildiği o füze saldırısı kamuoyunca pek bilinmiyor. Bununla birlikte Şırnak Şenoba'da geçtiğimiz Çarşamba Cougar tipi helikopterin düştüğü haberi gelince ilk anda bir PKK saldırısı ya da FETÖ sabotajı ihtimali akıllara geldi. Çünkü geçtiğimiz yılın Mayıs ayında Kobra tipi bir helikopterimiz yine yerden havaya bir Rus füzesi olan Igla ile düşürülmüştü. Şenoba'da FETÖ sabotajı ihtimali ise, suikast kokan Eşref Bitlis'in uçağının ya da Muhsin Yazıcıoğlu'nun helikopterinin düşmesi olaylarını çağrıştırdığı için akıllara geldi.
ENGEL TANIMA SİSTEMİ GEREK
ABD başta olmak üzere güçlü devletlerce desteklenen büyük terör örgütleriyle savaştığımız şu günlerde başımıza gelen her musibetin arkasında bir komplo aramamız tuhaf değil. Ne var ki sıcağı sıcağına, kanıt sunulmadan yapılan her suikast/sabotaj yorumu, PKK ve FETÖ gibi örgütleri olduklarından büyük gösterme ve onların propagandasını yapma potansiyeline sahip.
Şırnak Şenoba'daki kazada terör tehdidinin şöyle dolaylı bir rolü var: Bölge Irak sınırına yakın olduğu için özellikle sınır ötesinden gelecek herhangi bir füze veya uçaksavar tehdidine binaen helikopterler alçak uçuş yapıyor.
Kaza öncesi, kalkıştan sonra helikopter, üç dakika boyunca sarp yükseltilerle örülü bir vadi boyunca ilerledi ve ardından yüksek gerilim hattı gibi engellere karşı 'engel tanıma ve uyarı sistemi' bulunmadığı için tellere çarpıp düştü. Düştükten sonra da yerde infilak etti. Kato Dağı'nı teröristlerden temizleyen 23. Jandarma Sınır Tümen Komutanı Tümgeneral Aydoğan Aydın'ın da aralarında bulunduğu 13 kahraman askerimiz şehit oldu.
Buna benzer bir kaza 29 Nisan 2003'te Isparta Eğirdir'de meydana gelmişti. Eğitim uçuşundaki AS 532 Cougar helikopter yüksek gerilim hattına takılarak düşmüştü. Kazada 4 askerimiz şehit olmuştu. AS 532 Cougar, Fransız-Alman ortak tasarımı olan bir genel maksat helikopteri. TSK envanterine giren AS 532'lerin üretimi Fransa'da, montajı Türkiye'de, TAI'de yapılıyor. Toplam 21 tam teçhizatlı asker taşıyabilen AS 532 Cougarlar, 842 kilometre menzilli ve saatte 278 kilometre hıza çıkabiliyor. Çift motorlu helikopterin uçuş ekibi iki pilot ve bir teknisyenden oluşuyor. Helikopter, Airbus Helicopters tarafından üretiliyor. Önceden Eurocopter Group olarak faaliyet gösteriyordu. Sonra Airbus grubuna dâhil oldu.
PİLOTLARIN UÇUŞ SAATLERİ ARTTI
Şırnak Şenoba'daki gibi kazaların yaşanmaması için ordu envanterindeki çeşitli tipteki helikopterlere engel tanıma ve uyarı sisteminin takılması gerekiyor. Savunma Sanayii Müsteşarlığı, bu konuda bir proje başlatmış, ancak proje tamamlanamamış. 30 Mart 2017'te güncellenen proje halen imza aşamasında.
Bu sistemin eksikliğinden ötürü meydana gelen kazalarda bugüne kadar 50 askerimizi şehit verdik. 1993'ten beri altı Sikorsky, Şırnak Şenoba'daki elim kazayla birlikte iki Cougar ve bir polis helikopteri yüksek gerilim hattına çarparak düştü.
Uzmanların verdiği bilgiye göre karada çıplak gözle görülen yüksek gerilim telleri, havada pilotlar tarafından çok zor fark edilebiliyor. Bu yüzden özellikle alçak uçuşta helikopterler için en büyük pasif tehditlerden biri olarak nitelendiriliyor. Bu tehdidi bertaraf etmek için geliştirilen engel tanıma sistemi görsel ve işitsel olarak pilotu uyarıyor. Kara Havacı pilotların hatırı sayılır bir kısmının 15 Temmuz hain darbe girişimine katılmasından ötürü pilot sayısında azalma var. Bu nedenle pilotların uçuş saatleri artınca zorlu arazide pilotaj hatası ihtimali de gündeme geliyor.
PKK terörü ve FETÖ sabotajına karşı her zaman teyakkuzda olmamız gerektiği muhakkak. Ama bunun yanı sıra Genelkurmay'ın, envanterindeki helikopterleri daha donanımlı hale getirmesi de şart. Nitelikli ve kahraman askerlerimizi kazalardan koruyabilmenin yolu bu.