İki haftadır en çok konuştuğumuz konulardan birisi. Önce borsada kazanç vergisi konusu gündemimize düştü. Ardından işlem vergisi... Sonra işlem vergisinin oranları... Tüm piyasa bunu konuşuyor.
11 Haziran itibariyle yaklaşık 13.4 trilyon lira büyüklüğünde bir pay piyasası büyüklüğünden bahsediyoruz. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre son olarak 8,2 milyon yatırımcı var. Bunların yaklaşık 3,4 milyonu 35 yaşın altında. 4,4 milyon yatırımcının portföy büyüklüğü 10 bin liranın altında. Genç yatırımcının 15-29 yaş arası gençlerin hızla arttığı, halka arzları futbol maç fikstürü izler gibi izleyen bir borsa yatırımcısı fotoğrafı karşımızda. Dolayısıyla on binde 1'lerin oldukça önemli olduğu bir tablo var. Pek çok piyasacıyla konuştum. İşlem vergisinin işlem hacimlerini çok düşürmesinden endişe edenlerin sayısı oldukça fazla. HTF'lere tamamen darbe vuracağını söyleyenler de var. Bankalara bağlı aracı kurumlar dışındakilerin yarısının büyük yara alacağını söyleyenler de. Peki, işlem vergisinin devlete katkısı ne olacak? Yıllık yaklaşık 8-12 milyar TL vergi alınabileceği hesaplanıyor. İşlem hacimlerinin de düşmesiyle elbette bu rakam da düşecek.
Maalesef henüz yeteri kadar derinleşmemiş bir sermaye piyasasında her türlü vergi sözcüğü akılları karıştırıyor. Piyasayı ürkütmemek için her kesimle uzun soluklu bir çalışma yapılması tarafların da rahatlamasını sağlayacaktır. Edindiğim bilgilere göre, ekonomi yönetimi de karar almadan yorumları etraflıca dinlemeyi, izlemeyi tercih ediyor. Taraflar düşüncelerini iletiyor. Yani bugünden yarına alınan bir karar yok. Bu kadar panik yapmaya da gerek yok. Belki de bu tartışma bile gündemimizde uzun süre kalmayacak.

***

GRİ LİSTEDEN ÇIKMA HAZIRLIĞI
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek bu ay sonunda yapılacak Türkiye'nin gri listeden çıkabileceği FATF toplantısına katılmak için Singapur'a gidecek. 28 Haziran'daki toplantıyı piyasalar yakından takip ediyor. Dünya ekonomilerinin mali suçlarla mücadeleye uyumunu tespit eden FATF Türkiye'yi 2021 yılında gri listeye almıştı. FATF'tan bir heyet geçen ay, Türkiye'nin kara para aklama ve yasa dışı finansmanın önlenmesine ilgili uygulamalarını yerinde değerlendirme için ziyaret etmişti. Ekonomi yönetimi Türkiye'nin ay sonunda gri listeden çıkmasını bekliyor.
Peki bu ne kazandırır?
Bu durum hem iş dünyasını hem de Türkiye'ye gelecek yabancı yatırımı yakından ilgilendiriyor. Türk iş dünyasının yurt dışında yaptığı işlemlerde, açtırdıkları hesaplar gerekçe ortaya koyulmadan bankalar tarafından kapatılıyor. Türkiye'den yapılan transferlerin bir kısmı şüpheli olarak değerlendiriliyor ve çok küçük meblağlar bile inceleniyor. Pek çok iş insanının bu noktada sıkıntı yaşadığını duyuyoruz. Gri listeden çıkış hem iş insanlarının elini rahatlatacak hem de gri listede olunduğu için Türkiye'ye kendi sözleşmeleri nedeniyle gelmeyen birçok fon ya da yatırımcı var. Türkiye gri listeden çıktığı anda bu şart ortadan kalktığı için Türkiye'ye yatırım önemli bir alternatif olacak.
Umarım Türkiye hiç haketmediği bu listeden çıkar. Türkiye 40 standardın 39'u ile uyumlu görünüyor. Yani teknik bir sıkıntı yok. Ama tabii bu dünyadaki siyasi yaklaşımın tarafsız olduğunu da kimse iddia edemiyor maalesef.