Dünya, ekonomik bir kaosun içinde bilinmezliğe doğru ilerliyor. Bu bilinmezliği en çok körükleyen ise enerji arzı ve yükselen fiyatlar...
Avrupa'da kış sonunda yüzde 28 olan doğal gaz depolarındaki doluluk oranı haziran sonu itibarıyla yüzde 60'a yükseldi. Yani Avrupa bırakın ana kaynağı, herhangi bir sıkıntıda başvuracağı depoları bile henüz doldurabilmiş değil. Doğal gaz depolarının tamamını dolduran tek ülke Portekiz oldu. Doğal gaz tüketimi yüksek ülkelerden Almanya, depolarının yüzde 62'sini doldurdu. Bu arada Gazprom, boru hattı doğalgazından sonra LNG'de de ruble ödeme kararı aldı.
Bu arada yükselen fiyatlar ve Rusya'dan gaz kesintisi tehdidinin tüketim iştahını azaltmasıyla önümüzdeki üç yıl boyunca doğalgaz talebinde düşüş yaşanabileceği belirtiliyor. Uluslararası Enerji Ajansı yayınladığı raporda, "Bugünün rekor fiyatları ve arz kesintileri, doğalgazın güvenilir ve makul fiyatlı olarak bilinirliğine zarar veriyor. Sıkılaşan piyasa, Avrupa'da gaz fiyatlarının bir yıl öncesine göre üç kattan fazla artması anlamına geliyor. Bu durum bölgenin yıllardır yaşadığı en kötü yaşam pahalılığı krizini körükledi" ifadelerine yer verildi. Rapora göre, şimdilik Rus boru hattından Avrupa'ya gaz akışının 2022 yılında yüzde 40 küçülmesi bekleniyor. Bu yıl Avrupa'da yakıt talebinin ise yaklaşık yüzde 9 azalarak 2020 seviyelerinin altına düşeceği tahmin ediliyor.
Öte yandan Avrupa'da doğalgaz fiyatları yükselişini sürdürüyor. Bu yükselişte Norveç'te enerji sektörü çalışanlarının grevi de etkili. Norveçli petrol ve gaz işçileri üretimi düşürerek greve başladı. Grevin Norveç'in doğalgaz üretimini yüzde 13 oranında düşürmesinden endişe ediliyor. Petrol üretiminde de günlük 130 bin varil kayıp olacağı hesaplanıyor.
Bir başka tarafa bakalım. İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Suudi Arabistan'ı petrol üretimini artırmaya çağırdı. ABD Başkanı Biden ise OPEC+ ittifakına liderlik eden Suudi Arabistan'a bu ay geziye hazırlanıyor. Biden, Basra Körfezi'ndeki önemli üreticilerin üretimi artırmasını umduğunu söyledi.
Bu arada, Euro Bölgesi'nde yıllık enflasyon, enerji ve gıda maliyetlerinin artmaya devam etmesiyle Haziran'da yüzde 8.6'ya çıkarak kayıtlardaki en yüksek seviyeye ulaştı. Avrupa ekonomisinin lokomotifi Almanya'da ise yıllık enflasyon yüzde 7.6 olarak açıklandı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, yükselen enerji fiyatları ve enflasyon konusunda tarihi bir zorlukla karşı karşıya olduklarını belirterek, mevcut krizin birkaç ay içinde bitmeyeceğini söyledi.
Bunları alt alta yazarken ekrandan İtalya Başbakanı Draghi'nin Türkiye ziyaretini izliyorum. Avrupa'yı dünden daha farklı okumak gerekiyor. Pandemi, Rusya- Ukrayna savaşı derken çanlar Avrupa Birliği için çalıyor. Öyle ki tablo, Avrupa'yı kışın battaniyelere sarılı bir şekilde görebileceğimizi gösteriyor. Bu kış "Hasta Avrupa" manşetlerini görürsek şaşırmayalım. Üstelik bu hastalık enerjiden başlayarak tüm ekonomi damarlarını saracak gibi duruyor. Artık Avrupa Birliği kapısında bekleyen ülkeler değil, belki de Avrupa'nın yardım dilendiği, birliğin geleceğinin bile tehlikede olduğu bir fotoğraf var karşımızda.