Eskiden burası keşfedilmemiş bir kıtaydı. Sonra, dalgaların üzerinde sörf yaparak insanlar geldi. Siteler kurdular; barlar, kafeler, marketler, müzikholler, mabetler, kütüphaneler, okullar, karakollar, postaneler, kumarhaneler, çöpçatan büroları, hatta pavyonlar açtılar.
Henüz kuralları tam oturmamış bir dünyada birlikte yaşamaya başladılar. Kasabalar ve şehirler büyüdükçe yeni insanlar, yeni mekânlar, yeni kurumlar ve hayat tarzları ortaya çıktı. Sinema salonları, karaborsa ve korsanlar mesela.
Gazeteleri de unutmayalım. Malum, haber alma ve verme ihtiyacı...
Hayır! Amerika'nın kuruluşundan değil, keşfedilen en yeni kıta olan internetten söz ediyorum. Şimdilik, bu mecrada kimi Western filmlerindekine benzer bir vahşi batı atmosferinin hâkim olduğu söylenebilir.
Hukuki düzenlemeler hayatın hızına ayak uyduramamış, etkileşim kuralları tam anlamıyla oturmamış; demokratik olarak takdim edilen ama kanunsuzluğa övgü de içeren bir ortam.

Hızlılık ve doğruluk
İnternet ve gazeteler demişken... sabah.com.tr Genel Yayın Yönetmeni Özgür Yici bu işin kurucu babalarından sayılır. Göreve geldiğimden beri okur mektuplarını kendisiyle paylaşıyorum ve üzerinde tartışıyoruz. Geçtiğimiz hafta şikâyetleri tasnif edip değerlendirdik ve web sitemizde bazı iyileştirmeler yapmaya karar verdik.
Öncelikle şunu belirtelim. Gazetenin en çok şikâyete konu olan ürünlerinden biri web sitesi. Bu da gayet doğal... Gazeteler günlük olarak basılır ve sınırlı sayıda haber içerirken, web siteleri anlık olarak değişiyor. Basılı gazete ile web sitesinin günlük haber giriş sayısı arasında ciddi bir fark var.
Sabah.com.tr basılı gazetede çıkan bütün haberleri alıyor ama içeriğinin bununla sınırlı olması düşünülemez. Kimi okurlarımızın talep ettiği bu determinist yaklaşım siteyi kısırlaştırır. Güncelliğini ve canlılığını koruyabilmek için kendine has içerik üretmesi zorunlu. Ama aynı zamanda hem hızlı hem de doğru olması da...

3G yaklaşımı
Özgür Yici de kabul ediyor ki zaman zaman piyasa ile etik arasında bir çelişki ortaya çıkabiliyor. Tıklanma ve reyting kaygısı habercilik ilkelerinin önüne geçebiliyor.
Acımasız ve yer yer ahlaki olmayan rekabet şartları söz konusu. Bunu aşabilmek için internet medyasında topyekûn bir değişime gidilmesi şart.
Yici okurlar tarafından haber sitelerine yöneltilen şiddet ve pornografi eleştirilerini bu çerçevede değerlendiriyor. Fakat şu kaydı düşüyor: sabah.com. tr kendisini ve okurlarını 3G aldatmacasına kaptırmamak için özen gösteriyor.
3G... Yani 'Girls' (Seksist olmaması için 'cinsellik' diye çevireyim), 'Games' (oyunlar) ve 'Gambling' (kumar).
Kumar zaten yasak. Diğer ikisi maalesef birçok haber sitesinin taşıyıcı kolonu haline gelmiş.

Bazı değişiklikler
Yici ile yaptığımız ortak çalışma neticesinde ilk etapta aşağıdaki düzenlemeleri yapmak konusunda uzlaştık:
Sitedeki bakılırlık-okunurluk dengesi okunurluk lehine değiştirilecek. Siteye girme sayısı kadar, sitede kalma süresi de göz önünde bulundurulacak. Güncel haberlerin manşetlerdeki ağırlığı artacak.
Senkronizasyonu sağlamak amacıyla özellikle günün ilk yarısında basılı gazetede yer alan haberler ön plana çıkarılacak.
Site magazin ve spor haberleriyle boğulmayacak. Bu haberler gündemdeki ağırlıkları nispetinde ve ana gazetede kapladıkları kadar yer kaplayacak.
'Flaş!', 'Şok!' gibi abartılı uyarıcılar bıktırıcı bir şekilde kullanılmayacak.
Galeri bankası gözden geçirilecek. Aynı galeriler dönüşümlü olarak verilmek yerine, yeni içerikler hazırlanacak. Sitede yer alan fotoğraf ve haber galerileri güncellenecek.
Okurlarımızdan çok sık gelen bir şikâyeti ortadan kaldırmak için bütün galerilerin ilk sayfasına 'tümünü gör' düğmesi eklenecek. Bu sayede okurlarımız, başlıktaki haber ya da fotoğrafı bulabilmek için bütün sayfaları tek tek tıklamak zorunda kalmayacak.

Atıf çerçeveleri
Görüşmelerimiz sırasında Yici'nin sorunları bilen ve çözmeye çalışan portresi ön plana çıktı. Gazetecilik etiği konusunda atıf çerçeveleri oluşturduk. Örneğin:
Suçu ve suçluluğu övme, özendirme ya da sıradanlaştırma ihtimali olan içeriklere yer verilmeyecek. Okurlarımızın sık sık şikâyet ettikleri En Ünlü Seri Katiller foto-galerisi bu bağlamda kaldırıldı.
Teşhircilik ve röntgencilik tehlikelerine, özel hayatın mahremiyetini ihlal riskine dikkat edilecek. İlk adım olarak, okurlarımızın tepkisine yol açan Utanmak Nedir Bilmiyorlar başlıklı, şeffaf evlerde yaşayan insanların özel durumlarını sergileyen foto galeri kaldırıldı.
Yici'ye bu konudaki öncülüğü ve işbirliği için teşekkür ediyorum.
Haber siteleri kötünün ve çirkinin cazibesinden yararlanmayı bırakıp iyiden yana olmaya başlamalı. sabah.com.tr bu dönüşüme öncülük etmeli.
Bu sayede gazetelerin web siteleri daha güvenli ve güvenilir yerler haline gelebilir.
Çalışmalarımız sürecek.