Dolar, zıpkın gibi. Kimi yakalarsa canını acıtacağı kesin. Haftaya müthiş bir çıkışla başladı. Daha gün başlamadan dolardaki artış oranı iki saatte yüzde 2'yi bulunca, Merkez Bankası vakit kaybetmedi, açıklamayla piyasayı dengeledi. Büyük şirketler, yabancı yatırımcılar ve vatandaş döviz alıyor.
Kuru, tedbirler değil, "Kriz geliyor," şeklindeki söylemler yukarı itti!
Tedbirlerle kuru yükseltmenin nesnelliği var.
Eğer tedbirlerle kur yükselmiş olsaydı, ki olmadı, yurtdışından gelen sıcak para artık buna müsaade etmiyor, durum farklı olurdu. Gelin görün ki, spekülatif söylemlerle kuru yükseltmek aynı şey değil. Söylemin bir gerçekliği yok. Sadece el yordamıyla ilerlemeyi sağlıyor. Belirsizlik içeriyor, kafaları karıştırıyor.

***
Peki, kur niye yükseliyor?
Kurun yükselmesinin temel kaynağı, ne özel sektörün ne de kamunun borcu. Türkiye, kendisiyle eş ya da rekabet halinde olduğu ülkelerle kıyaslanıldığında, borçluluk rasyosu düşük bir ülke. Kurun, özel sektörün ya da kamunun borcu yüzünden yükseldiğini söyleyenler de kesinlikle doğru söylemiyor. Kur, uzun süredir çalışmayan 'esnek kur' çalışmaya başladığı için yükseliyor. Üstelik bu kez dışarıdan değil, içeriden itekliyoruz.
İlk defa düzgün bir iş yapıyoruz.
Kamusuyla, finans piyasalarıyla, medyasıyla sebebi üzerinde uzlaşmadan ve el yordamıyla "cari açık" için tedbir alıyoruz. Artık kur, hükümetin söylemi olmaktan çıktı. Cari açık karşısında sistemin bütüncül tepkisine dönüştü. Önümüzdeki dönemde kur artışıyla cari açık arasındaki ilişkiyi test edeceğiz.
2010 Kasım ile 2011 Haziran arasında Merkez Bankası ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun aldığı tedbirler bir işe yaramadığı için şimdi sistem, kurla tepki veriyor.
Hayırsız bir durum varmış gibi görünse de dikkat edelim; her şerde bir hayır vardır.
***
Kurdaki artışın ilk olumsuz etkisini enflasyonda göreceğiz. Önümüzdeki aylarda enflasyondaki yükselişe dikkat çekelim. Ayrıca kurun fiyatlardaki geçişkenliği akaryakıtta bile tepkiye yol açtı, fiyatlar arttı. Dövizde, faizde, hisse senedinde de oynamalar görülecek.
Ama vatandaş şunu iyi bilmeli: Türkiye'de esnek kur sistemi çalışmıyordu, çalışmaya başladı. Olay bu. Esneklik, bir siyasi ve iktisadi sistemin sahip olması gereken bir vasıf.
Siyasi ve iktisadi istikrar, esnekliğin çalışmasıyla başlıyor.
Lütfen, "Döviz şu kadar olacak," diyenlere kulak vermeyin. Asıl problem cari açık, bunu gidermenin aracı da kur.
Cari açığı makul bir noktaya çekinceye kadar kimseye kefen biçmeyelim!