Bu oyun çok bilinmeyenli bir denklemden oluşuyor. Yorumu zor.
Size göre, ABD Irak'tan çıkar mı? Veya ABD, İran'a da saldırır mı? Dünyanın her köşesinde insanlar bu soruya yanıt arıyor. Ama bize göre, iki hafta önce satışa sunulan "Irak tahvilleri" fazla söze gerek bırakmıyor.
Biz Türkler'e özgü anlatımla küresel şirketler, peynir ekmek gibi Irak tahvillerini kapışıyor . Abarttığımızı sanmayın, "risk ve getirinin" kan kardeş olduğunu unutmayın.

Savaş borcu
Başkan Bush, 2003 yılı Mart ayında ABD askerlerini Irak'a yolladığında arkasında güçlü bir kamuoyu desteği vardı. ABD, gücün verdiği güvenle küçücük Irak'ı yıktı geçti.
Saddam'ın dünyadan izole edilmiş Irak'ı, 125 milyar dolarla gırtlağına kadar borçluydu. Hoş, ülkenin her tarafından petrol fışkırıyordu ama bu petrolün işlenmesi şarttı. ABD, vakit kaybetmedi, tayin ettiği Irak Hükümeti ile "Irak'ı yeniden yapılandırma" programını hemen yürürlüğe soktu.
Programa göre , Irak'ın borçları üçe ayrıldı.
Irak, 65 milyar dolarla en fazla Suudi Arabistan ile Kuveyt'e borçluydu. Çünkü İran-Irak savaşında bu iki ülke, Irak Hükümeti'ni desteklemiş, savunma sanayi konusunda Irak'a kredi vermişti. Aradan onca yıl geçmesine rağmen Irak Hükümeti borçlarını ödemeyince sorun kronikleşmişti.
Bu görüşmeler hâlâ sürüyor...
Irak'ın ikinci büyük borcu, faizi de dahil 42 milyar dolarla meşhur Paris Kulübü'neydi. Bu borcun yapılandırılmasında devreye IMF girdi.
Hatırlatalım:
Irak ile Güney Kore arasında yakın ticari ilişki, savaş sonrası kesilmişti. Güney Kore'nin alacakları da, 18 üyeli Paris Kulübü'ne eklendi.
Paris Kulübü ile yapılan anlaşma sonucu borçlar üç parçaya bölündü. IMF ile yapılan anlaşmaya göre, ilk yüzde 30'luk borç 2004'te, ikinci yüzde 30'luk borç dilimi 2005 yılı Aralık ayında silindi. Geriye kalan yüzde 20'lik son dilim ise, IMF anlaşmasına bağlı olarak 2008 yılında silinecek.

Faiz 9.3
Bir avuç küresel şirketin Irak'tan alacağı ise 14 milyar dolar.
Toplam ticari borçları 20 milyar dolar olan Irak, borç ödemesi için uzun süredir çözüm arıyordu.
Sonunda Irak Hükümeti, büyük alacaklılara da '1 dolara 20 cent vereceğiz. Swap yapalım' dedi. Ve Citigroup ile JP Morgan'a satış yetkisi verildi. 14 milyar dolarlık borca karşılık 2.7 milyar dolarlık tahvil çıkartıldı. 2028 vadeli tahviller iki hafta önce satışa sunuldu. Tahviller başlangıçta yüzde 9.3 faizle kapış kapış gitti. Şimdi faiz, 8.1.
Geriye kalan 6 milyar dolar borç ise Irak için artık önemsiz.