Ekonomik savaşın küresel piyasaları tedirgin ettiği ortamda sorgulanan, bu gerilimin ne yönde seyredeceğidir. Görünen, güçlerin kantara çıktığı ilk günün ardından gelen sükûnetin, daha bir süre devam edeceğidir.
Türkiye, 17 Aralık operasyonu ardından ekonomideki gerilimi hafiflettiği ortamda bu defa Kuzey'den gelen dalgayı değerlendirmek zorunda kaldı. Ukrayna gerginliğinden Türkiye ekonomisi nasıl etkilenir? Aslında 3 parçalı etki söz konusu.
Birincisi, muhtemel çatışma, küresel arenada güven azaltacağından piyasalarda yaşanacak huzursuzluktur.
Zaten FED alımlarının azalmasıyla başlayan ve gelişmekte olan ülkelerin aleyhine çalışan finansal hareketlilik, daha da hızlanabilir.
İkincisi, Ukrayna ile Türkiye ve AB arasındaki ticaret üzerindeki olumsuz etkidir.
Dış ticarette en büyük ortağımız AB'nin muhtemel çatışmadan doğacak zararları gündeme gelebilir. Bu etkinin de sınırı bellidir ve Türkiye'nin gelecek hesapları üzerindeki ağırlığı yıkıcı olmaz.
Üçüncü etki, Rusya ile Türkiye arasındaki eko-politik ilişkinin seyrinde görülecek gelişmedir ki asla ihmale gelmez... Neticede 2020'de100 milyar $'lık iş hacmi söz konusudur. Şu anda 35 milyar $'lık dış ticaretin, 4 milyon turist, yurtdışı müteahhitlikler ve Mersin Akkuyu nükleer işbirliği de hesaba katıldığında 50 milyar $'a varıyoruz.
Küresel kriz bize gösterdi ki işlerin süt liman olacağı zamanı beklemek, hayaldir. Her ülke, "karmaşada yol almak" üzerine strateji geliştiriyor. Türkiye bu alanda düşünce kuruluşlarını henüz devreye almış değil. Ancak Kırım ve benzeri gerilimlerin ekonomi üzerindeki etkilerinin, birileri tarafından çalışılıyor olması şarttır.
Misal, TİM'in 2023'te 500 milyar $'lık hedefi, Ukrayna Krizi'nden hangi yönde ve ne kadar etkilenecektir? Bu tür çalışmalara Dışişleri ve Ekonomi Bakanlığı kadar, ihracatın büyük oyuncuları, holdinglerimiz, hatta bu coğrafya ile iş yapan tüm ekonomik aktörlerimizin ihtiyacı vardır.
Önerim, karmaşada yol alabilmek için karar vericilerin önüne seçenek oluşturacak çalışmaların bir an önce konulması için yetkinlikler geliştirmektir.
