Ekonomiyi, fizik veya kimya gibi bilim dallarından ayıran bir özellik; aktörlerinin her bilgi düzeyinde farklı davranabiliyor olmasıdır.
Misal bir demir atomuna kaynama noktasını söylerseniz, buna aldırmaz ve tutumunu değiştirmez.
Ekonominin atomu olan bireyler, demir gibi davranmaz. Eğer geleceğe dair iyimserlik bilgisi oluşmuşsa zaten gelecek "iyimserleştirilir" ve tutum değişir. Bu durum, "kötümserlik" için daha da hızlıdır.
Zira "kara haber", iyilerinden "daha hızlı" yayılır.
Algı yönetimi; Amerikan ordusunun icadıdır. Kökeni, Joseph Goebbels'in "algılar gerçeğe dönüşür" tezine dayanır.
Kısa bir tanım verelim; istihbarat sistemlerinin, liderler ve kanaat önderlerinin tahminleri ile kitleleri etkileme disiplini… Kısaca mevcut duruma ve yakın geleceğe dair tahminde bulunup; toplumun duygu ve motivasyonunu etkilersiniz. Bunu yaparken sosyal medya dahil bütün iletişim araçları kullanılır.
Sorun, algı oluşana dek kurgulanmış mesajı tekrarlamaktır yalnızca.
Küresel krizde pozitif ayrışan Türkiye üzerinde algı yönetimi uygulanıyor. Son 9 aydır dışarıdan ve içeriden "işler kötü gidecek" mesajı pompalanıyor. Öyle ki Gezi gerginliği ardından gelen mesaj bombardımanları, "kriz çıkarma" boyutuna ulaşmış bulunuyor.
Cari açık, en genel söylemdi. Ülkenin cari açığının yönetilemez boyutta olduğu algısı tutmayınca bunun yerini 17 Aralık operasyonu ile gelen ekonomiye suikast girişimi aldı.
Bütçesi denk, kamu borcu düşük, rezervi yüksek, finansal sistemi güçlü ekonomiyi önce yavaşlatmak istediler. Gaz-fren tartışmasını "nitelikli büyüme" algısına taşıdılar. Yetmedi, borsayı indirip dövizi çıldırtarak Merkez'i baskıladılar; "faizi arttır yoksa kriz çıkar" dediler, TÜSİAD gibi; "ülkeye sermaye gelmez" dediler… Algı yönetimi son derece tehlikeli silahtır ancak en büyük zaafı da zaten kendi gücünden gelmektedir. Kaale almamak… Paniklememek… Algıları "krize" taşımak isteyenleri anlıyorum. Ancak ekonomisi, iftira ve şantaj ile saldırı altında iken bu algıya karşı koyması gereken STK'lar hala karnından konuşuyor.
Kriz algısına karşı koymuyor…
